چکیده:
این مطالعه با هدف ارائه چشماندازی از اقلیم استانهای محور شرقی کشور در دهههای آینده جهت برنامهریزی کلان و اتخاذ روشهای سازگاری و کاهش پیامدهای گرمایش جهانی انجام شده است. مطالعه حاضر با استفاده از مقیاسکاهی ترکیبی دینامیکی-آماری شامل مدل منطقهای اقلیمی RegCM4.5.11 به عنوان مدل دینامیکی و عامل تغییر به عنوان مدل آماری و با بکارگیری دادههای شرایط مرزی مدل گردش کلی CanESM از سری مدلهای CMIP5 بر روی متغیرهای بارش و دما در منطقه شرق کشور از جمله استانهای خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان انجام گرفت. پس از انتخاب پیکر بندی بهینه مدل منطقهای RegCM ، برونداد مدل منطقهای RegCM به روش عامل تغییر پسپردازش آماری شد. مدل ترکیبی یادشده برای مقیاسکاهی برونداد مدل گردش کلی برای دو دوره آینده نزدیک (2021-2049) و آینده دور (2099-2071) با استفاده از دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 بکار گرفته شد. نتایج این تحقیق در مورد دما برای دوره آینده نزدیک حاکی از افزایش سالانه 2/4 درجهای در سناریوی RCP4.5 و 5/5 درجه در سناریوی RCP8.5 می باشد. در دوره آینده دور نتایج نشان دادند که دمای سالانه 2/5 درجه در سناریوی RCP4.5 و 9/8 درجه در سناریوی RCP8.5 افزایش مییابد. اگر در فرآیند مقیاسکاهی ترکیبی، سناریوی متوسط به عنوان میانگین پیشنگریها در نظر گرفته شود، در آنصورت تغییرات بارش شرق کشور در آینده نزدیک بین 11- تا 15- درصد و در آینده دور بین 8- تا 149+ درصد نسبت به دوره دیدبانی خواهد بود. علیرغم اینکه تعداد اندکی از سناریوها، افزایش بارش را برای منطقه پیشنگری کردهاند، اما به نظر میرسد هر گونه اثرات افزایش بارش به دلیل افزایش دمای پیشنگری شده در منطقه بلااثر شده و منطقه در آینده درگیر تنش آبی خواهد شد که نیازمند اتخاذ روشهای سازگاری و کاهش پیامدهای گرمایش جهانی در منطقه است.
This study aims to provide a perspective of the climate of the eastern provinces of Iran at the end of 21st century to be usd in longterm planning, adoption and mitigation of climate change. This study uses a combined dynamic-statistical approach for downscaling of CanESM global climate model using RegCM4.5 as a dynamic model and change factor as a statistical method over eastern provinces of Iran, including Khorasan Razavi, South and Sistan and Baluchestan. After configuration of the RegCM regional model, the output of the RegCM was statistically downscaled by change factor method over two period of near future (2021-2049) and the distant future (2071-2099) under two IPCC scenarios of RCP4.5 and RCP8.5. The results indicate an annual increase of 4.2oC and 5.5 oC under RCP4.5 and RCP8.5 scenario in near future period (2021-2049) and 8.9oC to 5.5 oC in far future period of 2071-2099, respectively. If in the combined combined dynamical-statistical ownscaling process, the average scenario is considered as the most probalble scenario, then the decrease in precipitation in the east of the country in the near future will be between -11 to -15 percent and in the distant future between -8 to + 149 percent compared to the observation period. Although a small number of scenarios have predicted an increase in precipitation for the region, but due to the relatively large increase in temperature, any effects of increased precipitation will be ineffective due to the prrojected temperature increase in the region and the region will be subject to water stress that requires adaptation sterategy and reducing the consequences of global warming in the region.
خلاصه ماشینی:
پيش نگري بارش و دماي شرق کشور با استفاده از مقياسکاهی ترکيبي ديناميکي-آماري ايمان بابائيان1، مريم کريميان2*، راهله مديريان2، ياشار فلامرزي3، منصوره کوهي4 1استاديار، گروه پژوهشي مدلسازي و پيش آگاهي اقليمي، پژوهشکده اقليم شناسي، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، مشهد، ایران.
5. 11 به عنوان مدل ديناميکي و عامل تغيير به عنوان مدل آماري و با بکارگيري دادههاي شرايط مرزي مدل گردش کلي CanESM از سري مدلهاي CMIP5 بر روي متغيرهاي بارش و دما در منطقه شرق کشور از جمله استانهاي خراسان رضوي، جنوبي و سيستان و بلوچستان انجام گرفت.
در اين مطالعه عملکرد چهار محصول مختلف با تفکيک مکاني بالا، شامل برونداد AgMERRA وCHIRPS ،CFSR PERSIANN-CCS و همچنين شبيهسازيهاي بارش روزانه توسط مدل اقليمي RegCM در فصل بهار با استفاده از دادههاي مشاهداتي در دشت قزوين در سالهاي 2003 تا 2010 و بر مبناي نمايههاي آماري پيوسته و طبقه بندي مورد ارزيابي قرار گرفته است.
با توجه به توان محاسباتي حال حاضر پردازشگرها، ديناميک، فيزيک و روشهاي عددي مورد استفاده در مدلهاي منطقهاي، اغلب تفکيک مدلهاي اقليمي در حول و حوش نيم درجه قوسي است، لذا در اين تحقيق علاوه بر اعمال مقياسکاهي ديناميکي توسط مدل منطقهاي RegCM بر روي دادههاي شرايط مرزي مدل گردش کلي CanESM، دادههاي مقياسکاهي شده ديناميکي به روش عامل تغيير 4 (معادلات 3 و4) مجددا تا سطح ايستگاه (نقطهاي) مقياسکاهي شدند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در روابط بالا، و به ترتيب بيانگر تغييرات ميانگين بلندمدت بارش و دماي ماهانه براي ماه i ام است.