چکیده:
نابرابری و تفاوتهای عمده اقتصادی بین مناطق مختلف شهری برای دورههای زمانی طولانی آثار مخربی بر کارآیی اقتصاد بجای میگذارد. به علاوه چنین تفاوتهایی ممکن است به لحاظ سیاسی و اجتماعی نیز نتایج نامطلوبی به دنبال داشته باشد. در حال حاضر نیز نحوه توزیع فضایی شاخصهای اقتصادی یکی از مشکلات مدیریت شهری در پاسخگویی به شهروندان است. در این راستا بررسی و ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ مختلف شهری و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ و ﮐﺎﺳﺘﯽ آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰیهای شهری اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای دارد؛ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد مناطق شهری از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺳﻌﻪ و نحوه توزیع شاخصهای اقتصادی در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮی ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اوﻟﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺑﺮای رﻓﻊ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی و ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد. این پژوهش با هدف بررسی نابرابریهای موجود و نشان دادن الگوی نابرابری در بلوکهای شهری اردبیل با تاکید بر شاخصهای اقتصادی طی سالهای 1385 تا 1395 و همچنین بررسی عوامل موثر بر سازمانیابی این پدیده میباشد. مبتنی بر این خصیصهها از مدلهای آمار فضایی، تحلیل لکههای داغ و خودهمبستگی فضایی در نرمافزار Arc/GIS استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش بلوکهای شهری اردبیل به لحاظ شاخصهای مورد بررسی در طیفهای متفاوتی قرار دارند. همچنین بر اساس مدل خودهمبستگی فضایی (موران)، الگوی پراکنش نابرابری فضایی بر اساس شاخصهای اقتصادی، در شهر اردبیل از مدل خوشهای تبعیت میکند و این نوع پراکنش باعث ایجاد دوگانگی فضایی در این شهر شده است. همچنین بررسیهای بهعمل آمده در راستای تحلیل فضایی نابرابری و عوامل موثر بر سازمان یابی آن در شهر اردبیل از آن است که بر مبنای ناکارآمدی ساختار مدیریتی و نظام اقتصادی کلان زمینهها و فرایندهای مدیریتی و اقتصادی کلان عامل اصلی گسترش و سازمانیابی فضایی نابرابری در شهر اردبیل محسوب میگردند
Major economic inequalities and differences between different urban areas for long periods of time have devastating effects on economic efficiency. In addition, such differences may have political and social consequences. At present, the spatial distribution of economic indicators is one of the problems of urban management in responding to citizens. In this regard, it is of special importance to study and recognize the situation of different urban areas and its capabilities and shortcomings in urban planning; Identifying the current situation of urban areas in terms of development and distribution of economic indicators in comparison with another can be the first step in planning to eliminate inequality and imbalance. This study aims to investigate the existing inequalities and show the pattern of inequality in the urban blocks of Ardabil with emphasis on economic indicators during the years 2006 to 2016 and also to investigate the factors affecting the organization of this phenomenon. Based on these features, spatial statistics, hot spot analysis and spatial autocorrelation models in Arc / GIS software as well as structural analysis in Mick Mac software have been used. According to the research results, Ardabil urban blocks are in different ranges in terms of the studied indicators. Also, according to the spatial autocorrelation model (Moran), the distribution pattern of spatial inequality based on economic indicators in Ardabil follows the cluster model and this type of distribution has caused spatial duality in this city. Also, the investigations carried out in the direction of the spatial analysis of inequality and the factors affecting its organization in Ardabil city are based on the inefficiency of the management structure and the macroeconomic system of the fields and the managerial and economic processes as the main factor in the expansion and spatial organization of inequality in Ardabil city. they turn
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با هدف بررسي نابرابريهاي موجود و نشان دادن الگوي نابرابري در بلوکهاي شهري اردبيل با تاکيد بر شاخص هاي اقتصادي طي سال هاي ١٣٨٥ تا ١٣٩٥ و همچنين بررسي عوامل موثر بر سازمان يابي اين پديده ميباشد.
در اين راستا در وهله اول وضعيت بلوکهاي شهري اردبيل به لحاظ برخورداري از شاخص هاي اقتصادي با استفاده از آمار فضايي و تحليل لکه هاي داغ ارزيابي شده و در وهله دوم ، نـوع الگـوي توزيـع و پراکنش نابرابري فضايي با استفاده از خودهمبستگي فضايي (آماره موران ) مشـخص مـيگـردد.
براي نشان دادن وضعيت نابرابري اقتصادي از تکنيک خودهمبستگي فضايي با استفاده از تحليل لکه هاي داغ ( Hot Spot Analysis) در نرم افزار Arc/GI و براي تحليل الگوي پراکنش اين نابرابري نيز از آماره موران (Morans I) استفاده شده است .
نقشه موقعيت محدوده مورد مطالعه منبع : (ترسيم نگارندگان ) بحث و يافته ها براي بررسي نابرابري فضايي در شهر اردبيل ، از داده هاي بلوکهاي آماري سال ١٣٨٥ و ١٣٩٥ استفاده و در نرم افزار Arc/GIS با استفاده از قابليت هاي آن ، تحليل لکه هاي داغ براي همه شاخص هاي مورد استفاده در پژوهش انجام شده است .
خروجي عددي تحليل خودهمبستگي فضايي براي الگوي نابرابري فضايي شهر اردبيل ، ١٣٩٥ )به تصویرصفحه مراجعه شود) منبع : (يافته هاي تحقيق ، ١٤٠٠) در اين پژوهش شاخص موران محاسبه شده براي سال ١٣٩٥ برابر با ٠,١٠٠٥١٧ و براي سال ١٣٨٥ برابر با ٠,١٢٧٢٠٤ است .