خلاصه ماشینی:
"30 چگونگی ادارهء فارس در دورهء شاه عباس اول در دورهء صفوی امرا به دو دسته تقسیم میشدند: الف-امرای دولتخانه ب-امرای غیر دولتخانه(امرای سرحد) امرای سرحد خود مشتمل بر چهار گروه بود: 1-والیها: از میان امرای سرحد،والی بالاترین مقام را داشت و در سراسر کشور شما آنان از چهار تن تجاوز نمیکرد و همگی از خاندانهای قدیم و دارای حکومت موروثی بودند.
شاه عباس اول با هدف محدود کردن قدرت امرای قزلباش و تقویت دولت مرکزی،سعی کرد حق حکمرانی موروثی رؤسای ایلات قزلباش بر نواحی مختلف کشور را از بین ببرد،اما حد اقل در سالهای نخست سلطنتش در این زمینه توفیق چندانی نداشت چرا که در این سالها همچنان مناطق مختلف به عنوان«تیول»در اختیار رؤسای ایلات قزلباش قرار میگرفت،چنانکه سه تن از امرای ذو القدر-مهدی قلی خان ذوالقدر،یعقوب خان ذو القدر و بنیاد خان ذو القدر-مهدی قلی خان ذو القدر،یعقوب خان ذو القدر و بنیاد خان ذو القدر-در فاصلهء(1004-996هـ-ق)به حکومت فارس منصوب شدند57.
با توجه به آنچه پیش از این دربارهء ادارهء فارس گفته شد، شکی نیست که فارس در ادوار اولیهء حکومت صفوی و سالهای سلطنت شاه عباس اول به صورت ممالیک اداره میشد و تنها از(1042 هـ ق.
تبدیل فارس به خاصه در زمان شاه صفی،خسارت جبرانناپذیری به اقتصاد آن وارد کرد و باعث تنزل جایگاه فارس در ساختار سیاسی،نظامی و اقتصادی دولت صفوی شد،چنانکه شاردن دربارهء تأثیرات منفی این اقدام بر جمعیت و توان اقتصادی فارس میگوید: «هنگامی که پارس حکام داشت(به سیستم ممالیک اداره میشد) ارزش آن به اندازهء یک مملکت بود و شیراز مرکز آن ایالت،بسیار زیبا و ثروتمند و مانند پایتخت یک کشور بود."