چکیده:
پژوهش همسنج پیش رو، در پی یافتن همانندیها و ناهمانندیهای میان دو داستان سروده فرهنگ ایرانی یعنی «موش و گربه» فارسی عبید زاکانی و «گربه و موش» هورامی الماسخان کندولهای است. آرمان این پژوهش، افزون بر شناساندن «گربه و موش» الماسخان، کمک به گشودن پنجرهای برای گفتگو میان دو پاره هورامی و پارسی فرهنگ ایرانی است برای شناخت بهتر رنگین کمان فرهنگ ایران. این کار با سنجیدن نسخه خطی «گربه و موش» با «موش و گربه» و از رهگذر کاربست روش آمریکایی و نقدی ادبیات همسنج انجام گرفت که آماجش، بررسی نقدی دو اثر و یافتن همانندی ها و ناهمانندی هاست. «موش و گربه» و «گربه و موش» در کنار همانندیهایی چون نمادین و شگرف بودن، طنز و خردهگیری، ناهمانندیهایی دارند مانند: هویداتر بودن آهنگ و ضرباهنگ در «موش و گربه» و دیدگاه بیرونی و سوم شخص در «موش و گربه» و دیدگاه اول شخص و درونی در «گربه و موش».
خلاصه ماشینی:
تحليل وبررسي همسنج موش وگربۀعبيدزاکاني و گربه و موش الماس خان کندوله اي ١ـ مظهر ادواي * ،٢ـ يدالله احمدي ملايري ** ١ـ دانشجوي دکتري تاريخ ايران اسلامي دانشگاه فردوسي مشهد ٢ـ استاديار پرديس فارابي دانشگاه تهران (تاريخ دريافت : ١٣٩٥/٠٦/٠٤؛ تاريخ پذيرش : ١٣٩٥/٠٩/٠٩) چکيده پژوهـش همسـنج پيـش رو، در پـي يافتن همانندي هـا و ناهمانندي هاي ميان دو داسـتان ـ سـرودة ِفرهنـگ ايرانـي يعنـي «مـوش و گربـه » فارسـي عبيـد زاکانـي و «گربـه و مـوش » هورامـي الماس خـان ِکندولـه اي اسـت .
در هميـن چارچـوب و بـا نگاهي کـه ادبيـات ايـران را تنهـا تخته بنـد يادگارهـاي ادبـي زبـان معيـار فارسـي نمي دانـد و گنجينه هايـي ديگـر را بـه گنجينـۀ گرانسـنگ کنونـي مي افزايـد، ايـن پژوهـش ميکوشـد تـا نگاهي همسـنج بـه مـوش و گربۀ عبيـد زاکانـي ، شـاعر نامـدار پارسـيگو و گربـه و مـوش ١ الماس خـان کندولـه اي ، شـاعر ايرانـي هوراميگـو٢ بينــدازد.
بيگمـان الماس خـان بـا داسـتان هاي مـوش و گربـه ، به ويـژه مـوش و گربـۀ عبيـد زاکانـي آشـنا بـوده اســت ، چــون او هــم مــرگ مــوش را کــه برســاختۀ عبيــد اســت ، در داســتان خــود آورده اســت و در آوردن واژه هــاي ترکــي و باده نوشــي مــوش بــه همــان راه عبيــد زاکانــي رفته اســت .