چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش قدمهای دوازدهگانه انجمن معتادان گمنام بر پذیرش اجتماعی، بهزیستی روان شناختی، کیفیت زندگی، و ولع مصرف در افراد وابسته به مواد انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با یک گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد گمنام مراجعهکننده به مراکز ترک اعتیاد شهر ابرکوه در سال 1399 بود. از این بین، 40 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه پذیرش اجتماعی، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی، پرسشنامه کیفیت زندگی، و پرسشنامه ولع مصرف را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. جلسات دوازده گام انجمن معتادان گمنام بر اساس کتاب انجمن ان ای جهانی(1387) در 12 جلسه 60 دقیقهای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. دادهها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که پس از کنترل اثر پیش آزمون، تاثیر آموزش قدمهای دوازدهگانه در گروه آزمایش بر پذیرش اجتماعی، بهزیستی روانشناختی، کیفیت زندگی، و ولع مصرف معنیدار بود و این برنامه آموزشی به طور معناداری باعث بهبود پذیرش اجتماعی، بهزیستی روانشناختی، کیفیت زندگی، و کاهش ولع مصرف در افراد وابسته به مواد شد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر می توان از جلسات انجمن معتادان گمنام برای بهبود مسائل اجتماعی و روان شناختی و کاهش ولع افراد وابسته به مواد استفاده نمود.
Objective: The present study was conducted to evaluate the effectiveness of the Narcotics Anonymous Association twelve-step training on social acceptance, psychological well-being, quality of life, and craving in substance-dependent individuals. Method: The present research was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included all anonymous substance-dependent individuals referring to addiction treatment centers in the city of Abarkooh in 2020. Among them, 40 people were selected using convenience sampling method and were randomly divided into two experimental (n=20) and control (n=20) groups. Participants in both groups completed the social acceptance questionnaire, the psychological well-being questionnaire, the quality of life scale, and the craving questionnaire in pre-test and post-test. The twelve-step sessions of the Narcotics Anonymous Association were implemented on the experimental group in twelve 60-minute sessions based on the World NA Association’s (2008) book. The data were analyzed using multivariate analysis of covariance. Results: The results showed that after controlling for the effect of pre-test, the effect of the twelve-step training significantly affected social acceptance, psychological well-being, quality of life, and craving, and this educational program significantly led to improving social acceptance, psychological well-being, and quality of life, and reducing craving in substance-dependent individuals. Conclusion: Based on the results of the present research, the sessions of the Narcotics Anonymous Association can be used to improve social and psychological problems and reduce the craving of substance-dependent individuals.
خلاصه ماشینی:
در شـــرايطي کـه اکثر درمـان هـاي دارويي، در ايجـاد يـا تغيير شـــرايط رواني براي عود اعتيـاد ـناکـارآمـد بوده اـند؛ انجـام تحقيقـات کـاربردي مي تواـند در زمينـه ي درمـان اعتيـاد نقش مؤثري داشــته باشــد؛ بنابراين در اين زمينه مطالعاتي نيز انجام شــده اســت ، به طور نمونه خوانسـاري (١٣٩٩) که در پژوهشـي نشـان داد که برنامه آموزش دوازده قدم بر تاب آوري وخودکـارآمـدي اعضـــاي انجمن معتـادان گمنـام شـــهر قم تـأثير دارد؛ عبـداللهي و حقـايق ٢٩١ (٢٠٢٠) کـه در مطـالعـه اي نشـــان داد کـه آموزش درمـان گروهي مبتني بر رويکرد دوازده ٢٩١ مرحلـه اي مواد مخـدر بـاعـث بهبود کنترل خود و کيفيـت زنـدگي (جســـمي ، اجتمـاعي و رواني ) شـده اسـت و همچنين وينر٣ (٢٠٢١) در پژوهشـي به اين نتيجه رسـيد که پزشـکاني که در کنار درمان شــناختي-رفتاري از برنامه هاي دوازده قدم انجمن معتادان گمنام اســتفاده ميکنند، بهبودي بهتري را در افراد وابسـته به مواد در حال بهبودي ايجاد ميکنند.
همچنين پژوهش هاي انجام شــده در اين زمينه به خاطر پذيرفته نشــدن اين جلســات به عنوان درمان رســمي براي افراد وابســته به مواد، هنوز ناکافي و نامناسـب بوده اسـت و خلأ پژوهشـي در اين زمينه مشـهود اسـت ؛ لذا پژوهش حاضـر بـا هـدف تعيين اثربخشـــي آموزش قـدم هـاي دوازده گـانـه انجمن معتـادان گمنـام بر پـذيرش اجتماعي ، بهزيسـتي روان شـناختي ، کيفيت زندگي و ولع مصـرف افراد وابسـته به مواد انجام شد.
بحث و نتيجه گيري ـبا توجـه ـبه نتـايج ـبه دســـت آمـده مي توان بيـان کرد کـه آموزش قـدم هـاي دوازده گـاـنه انجمن معتادان گمنام باعث بهبود پذيرش اجتماعي ، بهزيسـتي روان شـناختي ، کيفيت زندگي و ولع مصـرف افراد وابسـته به مواد شـده اسـت .