چکیده:
افزایش نرخ جرایم شرکتها و شکست تدابیر پیشگیری کیفری بهمنظور کنترل نرخ جرایم این حوزه، توسل به راهبردهای پیشگیرانه غیرکیفری را در این حوزه اجتنابناپذیر ساخته است. جرمشناسی سنّتی در ارائه رهیافتهای پیشگیرنده به دو قلمروی پیشگیری وضعی و اجتماعی توجه میکند. با این حال، این دو رویکرد در قلمروی پیشگیری از جرایم شرکتی با چالشهایی مواجه است؛ زیرا از یکسو، پیشگیری از جرایم شرکتی باید ناظر بر پیشگیری فعالانه باشد؛ درحالیکه رویکرد پیشگیری وضعی منفعلانه میباشد و از سوی دیگر، در جرایم شرکتی این سازمان و شخص حقوقی است که به مثابه یک موجود زنده و پویا مرتکب جرم میشود؛ حال آنکه پیشگیری اجتماعی نظریهای میباشد که برای اشخاص حقیقی وضع شده است. بههمین دلیل، گذر از نظریههای سنتی جرمشناسی و توجه به نظریههای سازمانی، الگوهای پیشگیرانه جامعتری در این حوزه بهدست میدهد. یکی از نظریههای مطرحشده در رشته مطالعاتی رفتار سازمانی، الگوی مدیریت فرهنگ سازمانی است که میتوان آن را در قالب یک الگوی پیشگیرنده غیرکیفری معرفی کرد. براساس یافتههای این پژوهش، الگوی مدیریت فرهنگ سازمانی، مدلی فرایندمحور میباشد که در مرحله ابتدایی، فرهنگ جرمزا را شناسایی میکند. سپس، تصویرسازی مطلوب سازمانی که همان فرهنگ قانونمندی است، براساس رویکردهای اخلاق سازمانی تعریف و شکاف میان فرهنگ مطلوب و فرهنگ موجود بررسی میشود. در نهایت برنامههای تغییر فرهنگ اتخاذ و اجرایی میشود تا فرهنگ مطلوب/ قانونمند محقق شود.
Increasing the rate of corporate crime and the failure of the criminal prevention for control the rate of crimes, has made it necessary to resort to preventive non-refoulement strategies in this area. Traditional criminology focuses on providing preventive approaches to the two areas of social and situational crime prevention. However, these two approaches face challenges in the area of corporate crime prevention, because, on the one hand, corporate crime prevention should be active in preventative measures, while the situational approach is passive and, on the other hand, the corporate crime of the organization And a legal person who acts as a living and dynamic creature, while social prevention is a theoretical proposition for natural persons. For this reason, passing through the traditional theories of criminology and paying attention to organizational theories will provide more comprehensive preventive models in this area. One of the theories proposed in the study of organizational behavior studies is the organizational culture management model that can be described as a nonprofit pre-emptive model. According to the findings of this research, the model of organizational culture management is a process-oriented model that identifies the culture of mass in the elementary stage. Then, desirable organizational image, which is the same culture of law, is based on organizational ethical approaches and the gap between the desired culture and the existing culture is examined.
خلاصه ماشینی:
با توجه به نظريه بريث ويت ، بايد توجه شود که کلينارد و ييگر و ارمن و لاندمن در تقسيم بنديهاي خود از جرايم شرکتي، تنها به جرايم له و عليه شرکت توجه کرده اند؛ در حاليکه ممکن است برخي جرايم در حوزه هاي سازماني ارتکاب يابند که نه به نفع شرکت و نه به ضرر آن باشند، اما جرم شرکتي محسوب شوند هم چون خشونت هاي ميان فردي/ نزاع کارگران با يکديگر.
در تحليل علت شناختي جرايم خاص شرکت ها، ساترلند به اين نتيجه رسيد که «آسيب شناسي فردي و اجتماعي براي درک رفتارهاي مجرمانه کافي نيست ؛ زيرا نظريه هاي عمومي براساس شاخص فقر و وضعيت اجتماعي مطرح شده اند؛ حال آن که علت ارتکاب جرم ممکن است فراتر از اين متغيرها باشد.
تصويرسازي فرهنگ سازماني مطلوب با توجه به اخلاق سازماني، تحليل شکاف فرهنگي، طراحي و اجراي تغيير فرهنگ ، برنامه اجرايي تغيير فرهنگ و ارزيابي اثربخشي برنامه ها به عنوان برنامه هاي اجرايي راهبرد پيش گيرنده از جرايم شرکتي معرفي و در نهايت ، برآمد حاصل از اين پژوهش ارائه ميشود.
۲- الگوي پيشگيرانه مديريت فرهنگ سازماني از مهم ترين چالش هاي جرم شناسي پيشگيري آن است که آيا رويکردهاي پيشگيرانه سنتي که در قالب نظريه هاي پيشگيري وضعي و اجتماعي مطرح شده اند، در زمينه جرايم شرکت ها کاربرد دارند يا خير؟ در شرايطي که شرکت ها جرايمي را عليه محيط زيست ، مصرف کنندگان ، کارگران ، اموال تاريخي، ميراث فرهنگي و ...
اين درحالي است که در شرکت هاي داراي فرهنگ سازماني جرم زا، مديران اطلاعات واقعي از سازمان متبوع خود را در اختيار پژوهش گران قرار نميدهند و هم زمان سعي ميکنند تا از طريق تصويرسازي سازماني، شرکت خود را موجه و قانون مند جلوه دهند.