چکیده:
شهادت از ادله اثبات دعوی است که اگر در اثر تزویر آسیب ببیند، موجبات ناحق کردن حقوق واقعی افراد را فراهم ساخته و نتیجه نهایی آن بی نظمی اجتماعی و قانون گریزی و بی عدالتی خواهد بود. از این رو ضرورت برخورد با آن از سوی حکومتها و دولت ها آشکار می شود زیرا تامین امنیت از وظایف حاکمان و دولت ها است. از آنجا که پیشگیری از جرم در دو حوزه پیشینی (کنشی) و پسینی (واکنشی و کیفری) صورت می گیرد لذا در صورت عدم حصول نتایج لازم از اقدامات کنشی، نوبت به برخورد سرکوبگر و اقدام واکنشی کیفری می رسد. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی در صدد تبیین و تطبیق اقدامات پیشگیرانه واکنشی و کیفری از وقوع شهادت زور از منظر فقه امامیه و قوانین و مقررات حکومت های ایران و مصر برآمده و از آنجا که پیشگیری واکنشی شامل تهدید به مجازات و اجرای مجازات است این نتایج حاصل گردیده: در بخش اجرای کیفر، مجازات تشهیر به عنوان مهم ترین شاخصه فقه امامیه در پیشگیری کیفری از این جرم و خلاء آن در حقوق دولت های ایران و مصر از نقاط ضعف این دو سیستم حقوقی محسوب شده و در بخش تهدید به مجازات، طبقه بندی جرائم و مجازات متناسب با آن و تعیین مواد متعدد در قانون عقوبات مصر، از نقاط قوت پیشگیری حقوق مصر نتیجه گیری شده است
خلاصه ماشینی:
ir 3 دانشيار گروه فقه و حقوق ، دانشگاه شهيد مطهري، تهران مقدمه از مهم ترين و اساسي ترين ابزارها و ملاک هاي اثبات دعوي در فقه و حقوق ايران و مصر شهادت شهود مي باشد و در قرآن در موارد متعددي به اين مهم اشاره شده است : اثنان ذوا عدل منکم (١٠٦، مائده ) واشهدوا ذوي عدل منکم (٢، طلاق ) واستشهدوا شهيدين من رجالکم (٢٨٢، بقره ) و نيز در حقوق ايران و مصر به عنوان دليل اثبات مورد توجه واقع شده است در حقوق ايران مواد (٤٠٦ تا ٤٢٦) قانون مدني و مواد (١٧٤ تا ٢٠٠) قانون مجازات اسلامي و در حقوق مصر طي مواد (٦٠ تا ١٠٢) قانون اثبات مواد مدني و تجاري و مواد (٢٧٧ تا ٢٩٤ و ماده ٣٨١) قانون الاجراءات جزايي مصر و بحث شهادت زور در قانون عقوبات در باب ششم طي مواد (٢٩٤ تا ٣٠٠) مورد تصريح قرار گرفته است .
تعداد اندکي عليرغم اقامه تعزير، برجواز و سزاوار بودن تشهير حکم کرده اند (شيخ مفيد ١٤١٠ق ، ٧٩٥) (ابن ادريس ١٤١٠ق ، ٥٢٩ :٣) ٣-٢- مجازات در حقوق ايران درحقوق ايران نيز به تاسي از فقه اماميه مجازاتهاي مختلف اصلي و تکميلي و تبعي در قالب حدود، قصاص ، ديات و تعزيرات براي مجرمين در نظر گرفته شده است ( بخش دوم از کتاب اول و کتاب هاي دوم تا پنجم قانون مجازات اسلامي ايران ) 95 ١-٣-٢- مجازات شهادت زور در حقوق ايران مجازات اصلي- در حقوق ايران جرم شهادت زور جرمي تعزيري محسوب مي شود و مجازات آن طبق صريح ماده ٦٥٠ ق .