چکیده:
پدیده گرد و غبار خیس در استان خوزستان در بهمن 1395، شبکه برق استان را متاثر و خاموشی گستردهای را رقم زد. متعاقب قطعی برق، سایر زیرساختهای استان نیز دچار مشکل شده و بحران به وجود آمده، واکنشهای اجتماعی گسترده مردم را به همره داشت. بر این اساس در این مقاله با بهکارگیری روش تحقیق میکس متد به شناسایی و تحلیل ابعاد و پیامدهای اجتماعی حادثه پرداخته شده است. نتایج تحلیلهای بخش کیفی نشان داد سه مقوله " ویژگیهای حادثه "، "زمینههای اجتماعی استان" و " آمادگی پیشین و مدیریت حادثه" در مقوله محوری مطالعه یعنی " ادراک از حادثه " نقش آفرین بودهاند. همچنین پیامدهای اجتماعی حادثه نظیر "افزایش تمایل به مهاجرت از استان " یا" نگرانی بابت تکرار حادثه" در پیوند مستقیم با ادراک از حادثه قابل تفسیر میباشند. به منظور تعمیق نتایج بخش کیفی، بخش کمی مطالعه با انجام پیمایشی در سطح شهر اهواز صورت پذیرفت. نتایج این بخش تایید کننده تفاسیر ذکر شده در بخش کیفی بوده است. اما یافته کلیدی مقاله با تمرکز بر مقوله محوری ادراک از حادثه آن بوده که شکاف ادراکی گستردهای میان مسئولین و گروههای مختلف مردم خوزستان درخصوص ابعاد مختلف حادثه وجود داشته است که این امر فهم واکنشهای اجتماعی پس از حادثه را میسر میکند. در بخش پایانی مقاله نیز با تاکید بر اهمیت مطالعات اجتماعی در سیاستگذاری و برنامهریزیهای وزارت نیرو و با تمرکز بر حادثه خوزستان، تدابیری جهت ارتقای تاب آوری اجتماعی در استان پیشنهاد شده است.
The phenomenon of wet dust in Khuzestan province in February 2016 affected the province's electricity network and caused a widespread blackout. Following the power outage, other infrastructure in the province also suffered, the blackout crisis stimulated widespread social reactions. Accordingly, in this article, using the mixed method methodology, the dimensions and social consequences of the disaster are identified and analyzed. The results of qualitative section analysis showed that three categories of "disaster characteristics", "social contexts of the province" and" disaster readiness and management" have had an impact on "perception of the disaster". In addition, the social consequences of the disaster, such as "increased tendency to migrate from Khuzestan province" can be interpreted in direct connection with the perception of the disaster. The results of the quantitative part also confirmed the interpretations obtained in the qualitative part. However, the key finding of the article was that there was a wide perception gap between officials and different groups of people in Khuzestan regarding the different dimensions of the disaster. This makes it possible to understand the social reactions after the disaster. In the final part of the article, emphasizing the importance of social studies in the planning and policies of the Ministry of Energy and focusing on the Khuzestan disaster, suggestions are presented to promote social resilience in Khuzestan province.
خلاصه ماشینی:
لذا اين پرسش مطرح شدکه چرا با وجود اينکه شبکه برق استان خوزستان متأثر از گرد و غبار بوده و پس از وقوع حادثه نيز تلاش هاي فراوان جهت بازيابي شبکه برق استان انجام گرفته است ، اين حجم از واکنش هاي اجتماعي متعاقب حادثه رخ داده است ؟ معمولا در پي حوادث اقليمي نظير طوفان هاي ريزگرد، تحليل هاي مختلفي درخصوص وقوع آنها و يا مطالعات کاهش ريسک حوادث احتمالي آينده صورت ميگيرد و ماهيت اکثر اين مطالعات فني، زيست محيطي و اقتصادي است ، اما چنان که در حادثه خوزستان مشاهده ميشود بررسي و تحليل وجوه اجتماعي حادثه بسيار حائز اهميت است .
با توجه به توضيحاتي که درخصوص واکنش هاي اجتماعي پس از حادثه خوزستان ارائه شد همچنين جايگاه مطالعات اجتماعي در ادبيات نوين ارزيابي حوادث ، اين مطالعه به منظور پاسخگويي به سئوالات ذيل سازماندهي شده است : مؤلفه هاي اصلي که در ادراک از حادثه قطعي برق خوزستان نقش آفرين بوده اند شامل چه مواردي ميباشند؟ چه تمايزاتي ميان ادراک از حادثه قطعي برق خوزستان ميان شهروندان خوزستاني و مسئولان وجود داشته است ؟ با توجه به ادراک از حادثه ، پيامدهاي اجتماعي حادثه شامل چه مواردي بوده است ؟ چارچوب پيشنهادي براي تحليل و ارزيابي ابعاد اجتماعي حوادثي نظير قطعي برق بهمن ١٣٩٥ به چه صورتي است ؟ ٢.
چنان که در بالا اشاره شد مطالعات محدودي در اين خصوص انجام گرفته اما در حادثه بهمن ١٣٩٥ طوفان رخ داده شده علاوه بر مشکلات هميشگي، منجر به قطع شبکه برق استان شد و زندگي مردم با قطع برق به گونه اي متفاوت تر از طوفان هاي پيشين گرد و غبار تأثير قرار گرفت .