چکیده:
ایران جزء کشورهای پرمصرف انرژی در دنیا به حساب میآید و به دلیل وجود منابع فراوان و خدادادی در ایران، انرژی به صورت ارزان قیمت در اختیار مردم قرار میگیرد. در این پژوهش با تمرکز بر پرمصرفترین بخش یعنی بخش خانگی و همچنین پرمصرفترین انرژی در این بخش یعنی برق، سعی شده است تا با بررسی و شبیهسازی روشهای تأیید شده در جهان، نتیجه اجرای این راهکارها طی بیست سال (1395-1415) شبیهسازی و بررسی شود. در این راستا، از روش پویایی شناسی سیستمها استفاده شده است. این روش تلفیقی از روشهای کمّی و کیفی است و علت انتخاب آن، تطابق خواص ذاتی سیستمهای انرژی با خواص و ابزارهای این رویکرد است که از جمله این خواص میتوان به روابط غیر خطی متغیرها، تاخیرهای زمانی، ساختارهای بازخور، عدم اطمینان و روابط علت و معلولی متغیرها اشاره کرد. راهکارهای مورد بررسی در این پژوهش شامل توسعه محصولات روشنایی ال ای دی، توسعه سیستمهای تهویه مطبوع، توسعه عایقکاری و همچنین مباحث فرهنگ سازی و اصلاح الگوی مصرف میباشد که با تخصیص سرمایه به هر یک، میزان کارایی هر کدام بررسی شده است. اطلاعات و دادههای مورد نیاز اغلب از گزارشها و آمارهای رسمی وزارت نیرو و شرکتهای تابعه و همچنین سازمان آمار ایران استخراج شده است. در مواقعی که داده کمی برای تعریف روابط میان دو متغیر وجود نداشته است از نظر متخصصان استفاده شده است. نتایج شبیهسازی در یک دوره بیست ساله نشان میدهد بهترین راهکار تخصیص سالانه 25 درصد سرمایه بهرهوری به هر یک از راهکارها میباشد که برای محصولات ال ای دی به صورت پرداخت 50 درصد هزینه به صورت بلاعوض و برای سیستم تهویه و عایق به شکل پرداخت تمام هزینه به کمک پرداخت وامهای بدون بهره با باز پرداخت دو ساله است. نتایج این پژوهش میتواند راهنمایی برای سیاستگزاران و برنامهریزان انرژی برق کشور باشد.
Iran is considered as one of the most energy-consuming countries in the world, and because of the abundant resources in Iran, energy is so cheap. In this study, by focusing on the residential sector as the most consumable sector, and electricity as the most consumable energy in this sector, it has been tried to investigate, and simulate related approved methods in the world, and the results of the implementation of these strategies are simulated and analyzed over the course of twenty years (2016-2036). In this way, system dynamics (SD) methodology is used. SD methodology is a combination of quantitative and qualitative methods, and the reason for choosing this approach is the proportionality of the inherent properties of energy systems -such as nonlinear variables, time delays, feedback structures, uncertainty, and cause-effect relationships- with the properties and tools of this approach. Different solutions to increase energy efficiency consist of the development of LED lighting products, development of air conditioning systems, development of insulation, as well as cultural issues and modification of consumption patterns are considered, and the efficiency of each solution regarding the capital allocation to each one is investigated. The information and needed data are often extracted from official reports and statistics from the Ministry of Energy and its subsidiaries as well as the Iranian Statistical Organization. When there is little data to define the relationships between two variables, experts' opinions are used. The simulation results over 20 years show that the best way is to allocate 25 percent of capital per year to each solution. 50 percent of the cost for LED products should be paid as a grant, and 100 percent of the cost for air conditioning and insulation system should be paid via an interest-free loan with a two-year repayment. The results of this study can be a guide for electricity policymakers and planners.
خلاصه ماشینی:
٢. آمارها و اسناد و مدارک موجـود (کـه اساس شکل گيري روابط کمي و رياضـي ميـان متغيرهـاي مـدل مـيباشـند و شـامل گزارشـات و آمارهاي رسمي و انتشاريافته شرکت مادر تخصصي توانير، شـرکت مـديريت شـبکه بـرق ايـران ، ترازنامه انرژي سال ١٣٩٥، مرکز آمار ايران و معاونت بـرق و انـرژي وزارت نيـرو مـيباشـد و بـر اساس ايـن اطلاعـات متغيرهـاي مربـوط بـه ظرفيـت نيروگـاهي کشـور، رشـد ظرفيـت ، مصـرف بخش هاي مختلف ، متغيرهاي هزينه اي مدل ، تعداد مشترکين و نرخ رشـد مشـترکين ايجـاد شـد).
حلقه B٣ حلقه B٤ (شکل ٥): در اين حلقه ، با افزايش سرمايه گذاري جهت کـاهش تقاضـا، يارانـه بهينـه سازي نيز افزايش مييابد و به سبب آن تخصـيص سـرمايه بـراي تجهيـز واحـدهـاي مسـکوني بـه تکنولوژي روشنايي ال اي دي بيشتر شده و موجب توسعه ايـن محصـولات بهـره ور در مصـرف انرژي ميشود که اين امر کاهش مصرف برق در بخش روشنايي منازل را به همـراه دارد و نهايتـا تقاضاي برق خانگي کمتر ميشود، همان گونه که گفته شد کاهش تقاضاي برق موجـب کـاهش هزينه آلايندگي و به تبع آن افزايش تراز مالي دولت ميشود.