چکیده:
ذدر این تحقیق پایداری سه الگوی تولید شامل انتشار گازهای گلخانهای، انرژی مصرفی و هزینههای تولید مرکبات در استان مازندران شامل پرتغال و نارنگی مورد تحلیل قرار گرفت. رابطه بین انرژیهای ورودی و عملکرد با استفاده از تابع تولید کاب-داگلاس و روش تحلیل حساسیت، ضرایب انتشار گازهای گلخانهای از منابع معتبر و تحلیل هزینهها براساس شاخصهای اقتصادی بوده است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دو نهاده کود شیمیایی و سوخت به ترتیب با 5/48 و 9/16 درصد، پرمصرف ترین نهادهها و دو نهاده کود حیوانی و سوخت با 30/43 و 50/18 درصد، بیشترین انتشار گازهای گلخانهای را در تولید مرکبات داشتند. نتایج روش تحلیل حساسیت نشان داد با افزایش یک مگاژول در انرژی نهادههای ورودی، به ترتیب نهاده ماشینآلات و آب آبیاری، بیشترین تاثیر مثبت را بر روی عمکلرد مرکبات داشتهاند. نتایج تحلیل اقتصادی نشان داد که سه نهاده نیروی کار، سموم شیمیایی و کودهای شیمیایی به ترتیب با 32/39، 51/28 و 89/22 درصد بیشترین هزینههای متغیر را شامل شدند. در انتها راهکارهای لازمه به منظور بهبود الگوی سه گانه پایداری مورد مطالعه در راستای دستیابی به اهداف سیاستی توسعه پایدار در تولید مرکبات پیشنهاد گردید.
This research aimed to investigate the greenhouse gas emissions (GHG), energy consumption and production costs of dominant citrus produced in Mazandaran province of Iran. The relationship between input and output energies was investigated using the Cobb-Douglas model and sensitivity analysis. The results showed that two inputs including chemical fertilizer and diesel fuel with a share of 48.50% and 16.90% were widely consumed in the production of energy resources. Two inputs of animal manure and diesel fuel with 43.30% and 18.50% had the most greenhouse gas emissions in citrus production. The results of the sensitivity analysis showed that increasing 1 MJ in energy inputs, the machinery and fuel inputs had a positive effective on citrus yield, respectively. The results of economic analysis revealed that three inputs of human labor, chemicals and chemical fertilizers were allocated the highest of variable costs as 39.32%, 28.51% and 22.89%, respectively. In order to improve the sustainablility of citrus production, some practical solutions are suggested.
خلاصه ماشینی:
از ايـن رو مهم ترين اهداف مقاله حاضر با توجه به سير مطالعات پيشـيين و بـا هـدف دسـتيابي بـه الگوهـاي پايداري در توليد مرکبات به شرح زير است : - آيا کارايي انرژي توليد مرکبـات بـا نهـاده هـاي انـرژي ورودي در اختيـار در حـد قابـل قبـول ميباشد؟ - کداميک از نهاده هاي انرژي بيشترين مصرف را در سامانه توليـد مرکبـات بـه خـود اختصـاص داده اند؟ - کداميک از نهاده هاي انرژي بيشـترين اثـرات زيسـت محيطـي و هزينـه هـاي توليـد را بـه خـود اختصاص داده اند؟ - تحليل حساسيت نهاده هاي انرژي با عمکلرد مورد انتظار مبتني بر تابع توليد کـاب داگـلاس بـه چه صورت قابل تفسير است ؟ - سهم انرژيهاي مستقيم و غير مستقيم و نيز سهم انرژيهاي تجديدپذير و تجديدناپـذير بـه چـه صورت نمودار ميشود؟ در اين بخش به بيان مساله و نيز سوالات اصلي پژوهش پرداخته شد، در بخش هاي بعدي به پيشيينه پژوهش ، تحليل يافته ها و نيز نتايج کلي و پيشنهادات پرداخته شده است .
مطالعات داخلي سير مطالعاتي قابل توجهي در حوزه مديريت انرژي و بررسي انتشار گازهاي گلخانه اي در توليـد محصولات کشاورزي درکشور ايران صورت گرفته است : محمدي و همکاران ١ (٢٠١٠) در مطالعـه بـر روي توليـد کيـوي در اسـتان مازنـدران ، ميـزان انرژيهاي ورودي و کارايي انرژي را به ترتيب ٣٠٢٨٥/٦٢ مگـاژول بـر هکتـار و ١/٥٤ گـزارش کردند و نهاده کودهاي شيميايي با سهمي حدود ٤٧ درصد، به عنوان پرمصرف ترين منبـع انـرژي 1.