چکیده:
معاد جسمانی همواره یکی از موضوعات مهم و مورد بحث در میان فیلسوفان بوده است. در این میان، علامه طباطبائی نظرات جدیدی را در این رابطه ارائه کرده و معتقد است که بدن انسان در عالم آخرت دوباره زنده شده و به سوی روح حرکت میکند و به آن ملحق میشود. وی برای نفس انسان جایگاهی مهم و بنیادین قائل شده بدین معنا که فانی نمیشود و در اثر حرکت جوهری، کمال و فعلیتی خاص پیدا میکند. ایشان همچنین نظر دیگر فلاسفه مبنی بر نزول نفس و اتحاد با بدن را رد کرده و با دلایل عقلی اثبات مینماید موجودی که کمال یافته، محال است مجدداً به مرتبه پایینتر نزول یابد. یکی دیگر از مهمترین مباحث ایشان که در واقع پاسخی به شبهات مطرح شده در خصوص معاد جسمانی است، مسئله رابطه عینیّت و مثلیّت بدن و نفس در دنیا و آخرت میباشد که در این مقاله پژوهشی تلاش شده با مطالعه تحلیلی و توصیفی تفسیر المیزان، مجموعه نظرات کلی علامه طباطبایی پیرامون معاد جسمانی با رویکرد پاسخگویی به شبهات این حوزه، تبیین شود. در باب مثلیت و عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی در این مقاله تاکید می شود که با توجه به مبانی فلسفی علامه طباطبائی می توان هر دو دیدگاه ایشان نبست به مثلیت و یا عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی را پذیرفت بدون آنکه با یکدیگر تضادی داشته باشند.
Physical resurrection has always been one of the important and discussed topics among philosophers. Allameh Tabatabai has presented new opinions in this regard and believes that the human body is resurrected in the afterlife, moves towards the soul and joins it. He gives an important and fundamental position to the human soul; This means that it does not die and it acquires a certain perfection and actuality due to its essential movement. He also rejects the opinion of other philosophers regarding the descent of the soul and union with the body and proves with rational reasons that it is impossible for a creature that has been perfected to descend to a lower level again. Another one of his most important topics, which is actually an answer to the doubts raised about the physical resurrection, is the issue of the relationship between the similarity and equality of the body and the soul in this world and the hereafter, which is attempted in this research article with an analytical and descriptive study of Tafsir al-Mizan, a collection of general opinions of Allameh Tabataba'i about physical resurrection with the approach of answering doubts in this area. Regarding the similarity and equality of the otherworldly body with the worldly body, in this article it is emphasized that according to the philosophical foundations of Allameh Tabatabai, both of his views about the similarity and equality of the otherworldly body with the worldly body can be accepted, without contradicting each other. Keywords: * Assistant Professor at ”Theology and Islamic Studies Department” of Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
خلاصه ماشینی:
يکي يگر از مهم ترين مباحث ايشان که درواقع پاسخي به شبهات مطرح شده در خصوص معاد جسماني است ، مسئله رابطه عينيت و مثليت بدن و نفس در دنيا و آخرت ميباشد که در اين مقاله پژوهشي تلاش شده با مطالعه تحليلي و توصيفيتفسيرالميزان ، مجموعه نظرات کلي علامه طباطبايي درباره معاد جسماني با رويکرد پاسخ گويي به شبهات اين حوزه ، تبيين شود.
موضوع معاد و تفسير دقيق عقلاني از آن همواره يکي از مهم ترين مشغله هاي فيلسوفان مسلمان بوده است و افراد زيادي به شيوه هاي مختلف در اين زمينه به تحقيق پرداخته اند؛ براي نمونه موسوي بايگي و همکاران در مقاله اي با عنوان «معاد جسماني از ديدگاه امام خميني و علامه طباطبايي» به بررسي اين موضوع از ديدگاه اين دو عالم ميپردازند و نقاط اشتراک و اختلاف ايشان را در باب معاد بررسي ميکنند و مباحثي مانند کيفيت پيدايش بدن اخروي، تفاوت برزخ و قيامت ، عينيت يا مثليت بدن اخروي با دنيوي را بررسي ميکنند (ر.
اله بداشتي و رضاييراد مقاله اي با عنوان «معاد جسماني از ديدگاه علامه طباطبايي» نوشته اند که در ابتدا ضمن بيان ديدگاه هاي مختلف در باب معاد جسماني به موضوعاتي همچون کيفيت الحاق نفوس و ابدان از نظر علامه طباطبايي، عينيت يا مثليت شخص در دنيا و آخرت و همچنين مسائل ديگري از اين قبيل از نگاه علامه طباطبايي ميپردازند (ر.