چکیده:
هدف: با توجه به اهمیت رفتارهای مرتبط با سلامت تحصیلی در دانشآموزان، پژوهش حاضر با هدف تبیین سهم ابعاد شخصیت در رفتارهای ارتقادهنده سلامت تحصیلی انجام شد.روش: این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشآموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر کرج در سال تحصیلی 400-1399 بودند. نمونه پژوهش 150 نفر برآورد که با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از سیاهه ویژگیهای شخصیتی (Costa and McCrae, 1992) و پرسشنامه رفتارهای سبکزندگی تحصیلی ارتقادهنده سلامت تحصیلی (Salehzadeh, Shokri and Fathabadi, 2018) استفاده شد. همچنین، برای تحلیل دادهها از روش رگرسیون چندگانه با مدل گامبهگام در نرمافزار SPSS استفاده شد.یافتهها: یافتهها نشان داد که ابعاد برونگرایی، روانآزردهخویی و وجدانگرایی توانستند 14 درصد از تغییرات تابآوری تحصیلی، از میان ابعاد شخصیت فقط بعد برونگرایی توانست 14 درصد از تغییرات خوشبینی تحصیلی، از میان ابعاد شخصیت فقط بعد برونگرایی توانست 8 درصد از تغییرات مشغولیت تحصیلی، از میان ابعاد شخصیت فقط بعد برونگرایی توانست 3 درصد از تغییرات سرزندگی تحصیلی و ابعاد برونگرایی، گشودگی به تجربه و موافقبودن توانستند 22 درصد از تغییرات جهتگیری هدف تسلطمحور را تبیین کنند (01/0P<).نتیجهگیری: با توجه به نتایج بدستآمده، برنامهریزی برای بهبود رفتارهای ارتقادهنده سلامت تحصیلی بر اساس ابعاد شخصیت بهویژه از طریق افزایش برونگرایی با استفاده از کارگاههای آموزشی ضروری به نظر میرسد.
Purpose: Considering the importance of behaviors related to academic health in students, the present research was conducted with the aim of explaining the contribution of personality dimensions in academic health promoting behaviors.
Methodology: This study was a descriptive-analytical from type of correlation. The research population was female students of second high school period of Karaj city in the academic years of 2020-21. The research sample was estimated 150 people who were selected by cluster random sampling method. To collect data were used from the personality traits inventory (Costa and McCrae, 1992) and promoting educational health academic lifestyle behaviors questionnaire (Salehzadeh, Shokri and Fathabadi, 2018). Also, for data analysis was used from the methods of multiple regressions with stepwise model in SPSS software.
Findings: The findings showed that the dimensions of extroversion, neuroticism and conscientiousness could explain 14% of the changes of academic resilience, among the personality dimensions, only the extroversion dimension could explain 14% of the changes of academic optimism, among the personality dimensions, only the extroversion dimension could explain 8% of the changes of academic engagement among the personality dimensions, only the extroversion dimension could explain 3% of the changes of academic buoyancy and the dimensions of extroversion, openness to experience and agreeableness could explain 22% of the changes of mastery goal orientation (P<0.01).
Conclusion: According to the obtained results, planning seems necessary to improve academic health promoting behaviors based on personality dimensions, especially through increasing extroversion with using educational workshops.
خلاصه ماشینی:
نتايج رگرسيون چندگانه با مدل گام به گام و تحليل واريانس براي تبيين مشغوليت تحصيلي بر اساس ابعاد شخصيت مدل متغيرها منابع مجموع مجذورات درجه آزادي ميانگين مجذورات آماره F معناداري R R2 ١ برون گرايي رگرسيون ٦/٧٤ ١ ٦/٧٤ ١٣/٥٦ ٠/٠٠١> 0/29 0/08 باقيمانده ٧٣/٥٧ ١٤٨ ٠/٤٩ کل ٨٠/٣٢ ١٤٩ طبق يافته هاي جدول ٣، از ميان ابعاد شخصيت فقط بعد برون گرايي توانست ٨ درصد از تغييرات مشغوليت تحصيلي را تبيين کند (٠٠٠١>P) که در اين پيش بيني متغيرهاي روان آزرده خويي، گشودگي به تجربه ، موافق بودن و وجدان گرايي به دليل عدم افزايش معنادار توانايي پيش بيني خوش بيني تحصيلي وارد معادله نشدند.
در پاسخ به سوال پنجم پژوهش (آيا ابعاد شخصيت ميتوانند جهت گيري هدف تسلط محور را به عنوان يکي از مولفه هاي رفتارهاي ارتقادهنده سلامت تحصيلي تبيين نمايند؟) از نتايج رگرسيون چندگانه با مدل گام به گام و تحليل واريانس استفاده که نتايج آن در جدول ٥ ارائه شد.
يافته هاي مربوط به سوال اول پژوهش حاضر (آيا ابعاد شخصيت ميتوانند تاب آوري تحصيلي را به عنوان يکي از مولفه هاي رفتارهاي ارتقادهنده سلامت تحصيلي تبيين نمايند؟) نشان داد که ابعاد برون گرايي، روان آزرده خويي و وجدان گرايي توانستند ١٤ درصد از تغييرات تاب آوري تحصيلي دانش آموزان را تبيين کنند.