چکیده:
پیشران جریان روشنفکری دینی معاصر به صرف ادعا و برخواسته از نوعی سبکشماری علم تاریخ بر آن است که امام زمان؟عج؟ به لحاظ تاریخی قابل اثبات نیست. این دیدگاه نه تنها با گرایشهای پست مدرنیستی وی متناقض است بلکه با دیدگاه مدرن در تاریخ نیز سازگار نیست. پژوهشی با تمرکز بر دانش تاریخ و شاخههای آن در این رابطه کمتر به چشم میخورد. گرچه منابع تاریخی، آثار کلامی و مذهبی نیستند، بلکه متونی تاریخی هستند که باید در فضای همین علم بررسی شوند، در این تحقیق با شیوه توصیفی _ تحلیلی و به صورت کتابخانهای و با محوریت آثار مهم و مطرح مورخان عامه به بررسی این موضوع پرداختهایم. از قرن سوم، مورخان بزرگ ظهور کردند و در آثار خود به تاریخ اسلام به شکل سلسله حوادثی پیوسته نظر کردند. از نیمه دوم همین قرن و دوران غیبت صغری به تدریج گزارش تولد امام دوازدهم در آثار تاریخی به چشم میخورد. در این پژوهش، شواهد تاریخی بیست و شش اثر تاریخی و علوم مربوطه گردآوری شده است. در این ادله علاوه بر ولادت، تاریخ و روز و محل این رویداد، دیرزیستی امام، غیبت صغری و کبری و زمان وقوع آن، نسب نامه، القاب، مسئله نیابت، نام مادر مولود و تبار رومی وی و موارد دیگر آمده است.
The driving force of contemporary religious intellectuals only on the base of a claim that Imam al-Zaman (Aj) cannot be historically proven. This view is not only contradictory to his postmodernist tendencies, but also incompatible with the modern view of history. Research focusing on the knowledge of history and its branches is less visible in this regard. Although historical sources are not theological and religious works but are historical texts that should be examined in the space of this science, in this research, with a descriptive-analytical method and in a library form, focusing on the important and prominent works of sonnies historians, this issue will be investigated. From the 3rd century, great historians appeared and, in their works, considered the history of Islam in the form of a series of continuous events. From the second half of the same century and the period of minor occultation, the birth of the twelfth imam is gradually reported in historical works. In this research, the historical evidence of twenty-six historical works and related sciences has been collected. In this evidence, in addition to the birth, date, day and place of this event, the imam's longevity’s, minor and major occultation and the time of its occurrence, genealogy, titles, subrogation’s, the name of the mother and his Roman descent and other cases are mentioned.
خلاصه ماشینی:
گزارشهای ابن اثیر بر طبق سال تقسیمبندی شده است و از این نظر جایگاه ویژهای در تاریخ جهان اسلام دارد.
در ذیل شماره 562 و عنوان "ابوالقاسم المنتظر" نیز چنین آمده است: أبوالقاسم محمدبن الحسن العسكری بن علی الهادی بن محمد الجواد المذكور ...
وی سپس با عنوان "المهدی" به شرح زندگی امام دوازدهم وارد میشود: محمدبن حسن العسکری بن علی نقی بن محمدبن علی بن موسی بن جعفربن محمدبن علی بن حسین بن علی المرتضی دوازدهم امام است و خاتم ائمه معصومین چهار سال و نیم امام بود و شب پنجشنبه منتصف شعبان سنه خمس و خمسین و ماتین بسامره متولد شد چون نه ساله گشت در رمضان سنه اربع و ستین و ماتین غائب شد بسامره بزمان معتمد خلیفه و دیگر کس او را ندید...
ذهبی در كتاب تاریخ الاسلام و ذیل شماره 159، ضمن معرفی امام عسكری؟ع؟ به عنوان پدر محمد منتظر، سال تولد و نام مادر او را ذکر میکند: الحسن بن علی بن محمدبن علی الرضا بن موسی بن جعفر الصادق.
در جای دیگری از این کتاب نیز به مرگ محمدبن عثمان عسکری(در دوران غیبت صغری) به عنوان باب امام دوازدهم اشاره شده است(ابن الوردی، 1417ق: ج1، 246).
ابن عماد در همین اثر سال تولد امام دوازدهم و نسب نامه وی را ذکر میکند: سنة خمس و ستّین و مائتین: والإمام محمدبن الحسن العسكری بن علی الهادی بن محمد الجواد بن علی الرضا بن موسى الكاظم بن جعفر الصادق العلوی الحسینی أبوالقاسم...