چکیده:
ازداد الاهتمام بالأدب العربي المعاصر في أیّامنا هذه أكثر من أيّ وقت مضى. في العديد من الدول العربيّة وغير العربيّة، يتمّ تدريس مقرّر مستقل للأدب المعاصر لتلك الدول بالإضافة إلى مقرّر الأدب العربي المعاصر الذي يتناول الأدب المعاصر على مستوى الدول العربيّة، وخاصّة في بداية حركة النهضة. في الجزائر هناك توجّه تربوي يسمّى الأدب الجزائري المعاصر ويتمّ تدريسه في مرحلتَي الماجستير والدكتوراه. في السنوات الأخيرة، كان هناك مقرّر يسمّى الأدب العربي في إيران في المناهج الجامعيّة، وتمّ حذفه لاحقًا من المناهج الدراسيّة. في هذا البحث، نحن في صدد دراسة إعادة تدريس هذا المقرّر على مستوى الماجستير مُشيرين إلى ضرورات القيام بهذا العمل، وكذلك الخطّة الأوّليّة التي يتمّ أخذها في الاعتبار لهذا العمل، وأخيرًا المناهج المقترحة لهذا المقرّر، بحيث يُمكننا أن نثبت أنّه من الضروري تدريس هذا المقرّر في مرحلة الماجستير. تُشير نتائج هذه الدراسة إلى أنّ إعادة تدريس هذا المقرّر مرّة أخرى وبشكل صحيح، سيُعيد إحياء جزء كبير من أعمال الأدباء والشعراء الإيرانيّين المعاصرين باللغة العربيّة، ونتيجة لذلك، فإنّه سيُحيي جزءًا مهمًّا من تاريخ إيران وثقافتها. وتتمثّل متطلّبات إضافة هذا المقرّر إلى منهج الأدب العربي فيما يلي: تصميم منهج يعتمد على تقييم الاحتياجات، وتأليف كتب تعليميّة مناسبة، وتدريس مقرّر تدريبي لتعريف الأساتذة بمحتوى هذه الدورة، وإطلاق مجلّة متخصّصة في الأدب العربي في إيران.
امروزه توجه به ادبیات معاصر عربی بیش از گذشته مطرح است. در بسیاری از کشورهای
عربی و غیرعربی، عاوه بر درس ادبیات عربی معاصر، که در ان به ادبیات معاصر در سطح
کشورهای عربی انهم در ابتدای دوره نهضت پرداخته میشود، درسی جداگانه برای ادبیات
معاصر ان کشورها در نظر گرفتهشده است. در الجزایر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری،
گرایشی با عنوان ادبیات معاصر الجزایر وجود دارد. در سالهای نه چندان دور، یک واحد
درسی تحت عنوان ادبیات عربی در ایران، در برنامه درسی دوره کارشناسی وجود داشت که
پس از مدتی از برنامه درسی حذف شد. در این تحقیق کوشش میشود تا طرح دوباره این
واحد درسی در مقطع کارشناسی ارشد بررسی شود و با ذکر ضرورتها، طرح مقدماتی که
برای این کار در نظر گرفته میشود و برنامهای پیشنهادی برای این واحد درسی، بر لزوم
ارايه این واحد درسی در دوره کارشناسی ارشد تاکید گردد. در این تحقیق خواهیم دید که
طرح دوباره این درس، چنانچه بهدرستی صورت پذیرد، باعث احیای بخش زیادی از اثار
عربینویسان و عربیسرایان معاصر ایران و درنتیجه، احیای بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ
ایرانزمین خواهد شد. ملزومات افزودن این واحد درسی به برنامه درسی رشته ادب عربی
عبارتاند از: طراحی سرفصل بر اساس نیازسنجی؛ تالیف کتاب اموزشی مناسب پیش از
راهاندازی ان؛ برگزاری دوره اموزشی جهت اشنایی اساتید با محتوای این واحد درسی؛ و
راهاندازی مجله تخصصی ادبیات عربی در ایران.
In today’s world, attention to contemporary Arabic literature has increased more than ever. In many Arab and non-Arab countries, in addition to the course of contemporary Arabic literature, which deals with contemporary literature at the level of Arab countries, especially at the beginning of the movement, a separate course is provided for the contemporary literature of those countries. In Algeria, at the master’s and doctoral levels, there is an educational orientation called Contemporary Algerian Literature. In recent years, there was a course called Arabic Literature in Iran in the undergraduate curriculum, which was later removed from the curriculum. In this research, we intend to represent this course at the master’s level by justifying the necessities of doing this course. Finally, by presenting a proposed program for this course, we are trying to prove that it is necessary to offer this course in the master’s course. Based on the findings of this study, we will notice that if this lesson is presented again and correctly, it will revive a large part of the works of contemporary Iranian writers and Arabic poets, and as a result, it will revive an important part of the history and culture of Iran. The requirements for adding this course to Arabic literature curriculum are: designing a curriculum based on needs assessment, writing a suitable educational book before presenting, providing a training course to acquaint professors with the content of this course, and launching a specialized journal of Arabic literature in Iran.