چکیده:
هدف از انجام این مطالعه، شناخت ساختار سرزمین و شناسایی معضلات ساختاری اراضی طبیعی در هر مناطق شهری تهران میباشد. شناخت ساختار سیمای سرزمین که در نتیجه کارکردها و فرایندهایی همچون اقلیم، زمینشناسی، اختلالات طبیعی و مصنوعی به وجود آمده است، از طریق تشریح ترکیب و توزیع لکه و کریدورها میسر میگردد. در این پژوهش با استفاده از نقشههای پوشش اراضی حاصل از تصاویر ماهوارهای لندست در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۱8، به بررسی وضعیت عناصر ساختاری شهر تهران پرداخته شده است. بدینمنظور متریکهایCAP ،PD ، MPS و MNND که در تفسیر ترکیب و توزیع فضایی عناصر ساختاری در سیمای سرزمین اهمیت دارند با نرمافزار Fragstats در دو دوره زمانی مذکور محاسبه شدهاند. پس از محاسبه متریکها، شاخصهای مهمی مانند میزان حضور، پایداری و پیوستگی ارزیابی شدند. نتایج بیانگر آن میباشد که نسبت مساحت لکههای سبز در سطح کل تهران، در دوره زمانی مورد بررسی افزایش یافته است که تغییری مثبت تلقی میشود، اما روند تغییرات سایر متریکها، روندی منفی داشته است. با توجه به افزایش تعداد لکههای سبز و باز همراه با اندازه کاهش لکهها به نظر میرسد روند تغییرات با خرد شدن پهنههای طبیعی، کاهش ارتباط نسبی و پیوستگی بین لکهها همراه بوده است. با وجود آنکه به نظر میرسد کاهش فاصله بین لکهها روند مثبتی داشته است و در اکثر مناطق کاهش یافته است، اما با مقایسه با روند تغییرات متریکهای دیگر مانند میانگین اندازه و تعداد لکهها (کاهش MPS و افزایش PD) میتوان نتیجه گرفت که این کاهش فاصله به دلیل خرد شدن لکهها اتفاق افتاده است.
The purpose of this study is to identify the structure of the land and identify the structural problems of natural lands in each urban area of Tehran. Understanding the structure of the landscape, which is the result of functions and processes such as climate, geology, natural and artificial disturbances, is possible by describing the composition and distribution of spots and corridors. In this research, using land cover maps obtained from Landsat satellite images in 2003 and 2013, the status of structural elements in Tehran has been investigated. For this purpose, the metrics of CAP, PD, MPS and MNND, which are important in interpreting the composition and spatial distribution of structural elements in the landscape, have been calculated with Fragstats software in the mentioned two time periods. After calculating the metrics, important indicators such as presence, stability and continuity were evaluated. The results showed that the ratio of green spots in the total area of Tehran has increased in the period under review, which is considered a positive change. But the change in other metrics has been a negative one. Due to the increase in the number of green and open spots along with the size of the spots, it seems that the trend of change has been associated with the fragmentation of natural areas, reduced relative relationship and continuity between spots. Although the decrease in the distance between the spots seems to have had a positive trend and has decreased in most areas, but comparing with the trend of changes in other metrics such as the average size and number of spots (decrease in MPS and increase in PD), it can be concluded that this decrease in distance It happened because of the crushing of the stains.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي و تحليل روند تغييرات سيماي سرزمين در فضاهاي سبز شهري تهران هومن بهمن پور ١*، طيبه وليان ٢ تاريخ دريافت مقاله : ١٤٠٠/١١/٠٦ تاريخ پذيرش مقاله : ١٤٠٠/١٢/٢٥ چکيده هدف از انجام اين مطالعه ، شناخت ساختار سرزمين و شناسايي معضلات ساختاري اراضي طبيعي در هر مناطق شهري تهران ميباشد.
در اين پژوهش با استفاده از نقشه هاي پوشش اراضي حاصل از تصاوير ماهواره اي لندست در سال هاي ٢٠٠٣ و ٢٠١٨، به بررسي وضعيت عناصر ساختاري شهر تهران پرداخته شده است .
با توجه به مفاهيم بيان شده و اهميت اکولوژي سيماي سرزمين شهر، هدف از اين مطالعه شناخت ساختار سرزمين هر منطقه شهري و شناسايي معضلات ساختاري اراضي طبيعي در هر منطقه شهري تهران ميباشد.
رشد بيرويه شهر تهران در دهه هاي اخير و تغيير ساختار اکولوژيک سيماي سرزمين ، اختلال هاي جدي ساختاري را در سرزمين هاي طبيعي واقع در شهرها به دنبا داشته است ، که از آن جمله ميتوان به خرد شدن پهنه هاي طبيعي، کاهش و يا عدم ارتباط بين فضاهاي سبز و باز اشاره کرد.
همچنين ، در تغييرات زماني و مکاني الگوي سيماي سرزمين شهري براي تصميم گيري جهت ارتقاي اراضي طبيعي و نيز پيش بيني پروژه هايي با اهداف مختلف مانند آمايش سرزمين ، مديريت منابع و حفاظت تنو زيستي حايز اهميت ميباشد (مهندسين مشاور بافت شهر، ١٣٩٢؛ محرم نژاد و بهمن پور، ١٣٨٣؛ مرکز مطالعات و برنامه ريزي شهر تهران ، ١٣٩١).