چکیده:
در فلسفههای سیاسی متاثر از ادیان توحیدی، اتحاد غیر از جنبه اجتماعی ـ سیاسی، از صبغه دینی نیز برخوردار است. واکاوی امکان اتحاد جامعه در فلسفه سیاسی اسلامی و دلایل آن، مسئله پژوهش پیشروست. هدف این پژوهش نیز اثبات امکان اتحاد در جامعه اسلامی از دیدگاه فلسفه سیاسی اسلامی است. خاستگاه اتحاد در اندیشه سیاسی اسلام، توحید است. ازاینرو، یکتاپرستان از اتحادی حقیقی برخوردارند. از ویژگیهای مسئله اتحاد در فلسفه سیاسی اسلامی، اولویت داشتن محبت در میان عوامل ایجاد اتحاد، حتی بر عدالت است. امکان نظری و عملی اتحاد در فلسفه سیاسی اسلامی مورد اتفاق اندیشمندان است. بحث از آثار اتحاد و موانع آن در منابع فلسفه سیاسی اسلامی از دلایل امکان وقوعی اتحاد از نگاه حکیمان مسلمان است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است.
In addition to its socio-political aspect, unity has a religious precedence in political philosophies influenced by monotheistic religions. This paper investigates the possibility of social unity in Islamic political philosophy and its reasons. The purpose of this study is to prove the possibility of unity in Islamic society from the perspective of Islamic political philosophy. The origin of unity in Islamic political thought is monotheism. Therefore, monotheists have true unity. One of the characteristics of the issue of unity in Islamic political philosophy is the priority of affection over all the factors that create unity, even justice. The theoretical and practical possibility of unity in Islamic political philosophy is an idea shared by thinkers. Discussion of the effects of unity and its obstacles in the sources of Islamic political philosophy is one of the reasons for the possibility of unity from the point of view of Muslim philosophers.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش نیز اثبات امکان اتحاد در جامعه اسلامی از دیدگاه فلسفه سیاسی اسلامی است.
بحث از آثار اتحاد و موانع آن در منابع فلسفه سیاسی اسلامی از دلایل امکان وقوعی اتحاد از نگاه حکیمان مسلمان است.
مقدم دانستن محبت بر عدالت در ایجاد اتحاد، از برجستگیهای فلسفه سیاسی اسلامی بوده (همان، ص70؛ دوانی، 1391، ص225) و تقسیم اتحاد براساس دخالت دو عامل محبت یا عدالت به اتحاد طبیعی و اتحاد صناعی از نوآوریهای خواجه نصیر است (نصیرالدین طوسی، 1387، ص258-259).
برابر این تعریف، اگر در اتحاد تنها به محورها و جنبههای مادی بسنده شود، در حقیقت اتحاد شکل نگرفته و تنها نوعی همکاری میان افراد ایجاد شده است؛ زیرا با تحقق اهداف مورد نظر، همکاری شکلگرفته بیدرنگ ازهم گسسته میشود (مطهری، 1371، ج26، ص320).
تعریف برگزیدهای که از آثار فیلسوفان سیاسی بهدست آمده، به این شرح است که اتحاد عبارت است از همکاری و همدلی برخاسته از امور مادی و معنوی مشترک برای رسیدن به هدف یا اهداف مشترک.
در فلسفه سیاسی، مسئله امکان یا امتناع اتحاد از منظر وجودی، این است که در جهان کثرتها و تزاحمات زندگی اجتماعی، آیا تلاش برای دستیابی به اتحاد نتیجهبخش است یا نه؟ در این راستا بازخورد نگاه مادیگرایانه، جز وجود کثرتها و امتناع وحدت و اتحاد نیست (جوادی آملی، 1378، ج15، ص233)؛ زیرا طبیعت و ماده بهلحاظ وجودی مضیق است و هر موجود مادی شرایط ویژهای دارد که در دیگری نیست.
بحث از آثار اتحاد و موانع تحقق آن در منابع فلسفه سیاسی اسلامی، یکی از مهمترین دلایل امکان وقوعی اتحاد در جامعه است.