چکیده:
بررسی نوآوریهای فقهی ازمنظر آیات وروایات. یکی از دغدغههای مفسران و فقها میباشد. مخصوصا از مسائل مستحدثهء بحث تغییر و تبدیل در خلقت است. این که تغییر خلقت چیست و یا ملاک آن کدام است بین دانشمندان اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. بر اساس آیات قرآن. خداوند؛ عالم را مسخّر انسان قرار داده است. لازمة این تسخیرء جواز تصرف انسان در عالم و تغییر آن به منظور بهرهبری است؛ ولی در آیه ۱۱۹ سوره نساء؛ تغییر خلقت از پروژههای شیطان برای گمراهی بشر معرفی شده است. پژوهش حاضر به این مسئله میپردازد که مرز جواز تصرف درعالم بر اساس جواز تسخیر و منع تغییر خلق الله چیست؟ آیا میتوان به لحاظ فقهی به معیاری رسید و میان این دو جدایی افکند؟ و مرز تسخیر ممدوح و تغیییر مذموم را بشناسیم؟ در آیه مورد نظرء چهار دیدگاه با عناوین ذیل وجود دارد: ۱- دلالت آیه برحرمت تغییر خلقت مطلقاء ۲- دلالت آیه بر حرمت تغییر دین خداء ۳- دلالت آیه بر نکوهش ازتغییر درون انسانء ۴- دلالت آیه بر حرمت تغییر ناهمسو با هدف خلقت پدیدهها. دیدگاه چهارم» اندیشه صحیحی است که انسان را از ورود به گستره آفرینش الهی و رقم زدن جعلی برخلاف آن منع میکند و مرز میان تسخیر و تغییر را روشن میسازد و در عین حالء از لوازم ناصحیح آندیشههای دیگر خالی است. البته وجود مصادیق مشکوک به طور محدودء همان گونه که در همه قوانین» امری عادی شمرده میشود. نباید دستمایه رد قرار بگیرد. این مقاله از نوع توصیفیء تحلیلی با بررسی اسناد (آیات؛ روایات و نظرات فقها ) کتابخانهای میباشد و با تحلیل و بررسی موضوع به متعلق حرمت در یه میپردازد. تا با تعیین مناط تحریم» موارد فاقد ملاک از مدلول آیه خارج شوند.ء زیرا با وجود اطلاق تحریم نه تغییر«بما هو تغیر» بلکه تغییر «خلق الله» به لحاظ انتساب آنها به خداوند از حیث جنبه صدور است و چون فعل صادر از خداوند مشتمل بر ویژگی کمال طلبی و مصلحت سنجی و دارای حسن, بلکه احسن است. هرتغییری مخالف خصوصیات مذکور باشد ممنوع و مابقی خارج از ملاک تحریم خواهند بود.