چکیده:
تأمین مالی، یکی از چالش های اساسی نظام سلامت محسوب شده و نقشی اساسی در تضمین ارائه اثربخش خدمات نظام سلامت دارد. در چند سال اخیر، اجرای طرح تحول نظام سلامت در ایران و عدم رشد بودجه این بخش متناسب با رشد جمعیت، تورم و نیازهای فزاینده این حوزه، اهمیت برنامهریزی و ارائه الگوهای نوین برای رفع معضلات تأمین مالی را دوچندان نموده است. سؤال پژوهش حاضر این است که برای نیازهای مختلف تأمین مالی صنعت ارائهکنندگان مراقبتهای بهداشتیدرمانی، کدام ساختار(های) صکوک مناسبتر است؟ در این راستا به روش توصیفی تحلیلی پس از احصای انواع نیازهای این صنعت در شش حوزهی ساخت و احداث، تعمیر و بازسازی، تأمین مواد اولیه مصرفی، تأمین تجهیزات و تأسیسات، تأمین خدمات و سرمایه در گردش؛ به بررسی انواع صکوک قابلاستفاده برای رفع این نیازها پرداخته شده است. در این پژوهش با نظرسنجی از خبرگان نظام سلامت و بازار سرمایه و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، اولویت صکوک احصاشده برای هریک از نیازهای ششگانه تعیین شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد در زمینه نیازهای ساخت و احداث، تعمیر و بازسازی، خدمات بهداشتی-درمانی، تامین مواد اولیه مصرفی، تامین تجهیزات و تاسیسات و سرمایه در گردش، به ترتیب صکوک استصناع، منفعت، منفعت، مرابحه، اجاره و خرید دین دارای بالاترین اولویت بوده و جهت تامین مالی به سیاستگذاران و مدیران اجرایی این صنعت پیشنهاد میشود.
Financing is one of the main challenges of the health system and plays an essential role in ensuring the effective provision of health system services. In recent years, the implementation of the health system transformation plan in Iran and the lack of budget growth in this sector in line with population growth, inflation and growing needs in this area, has doubled the importance of planning and providing new models to solve financing problems. The question of the present study is which Sukuk structure (s) is more appropriate for the different financing needs of the healthcare providers industry? In this regard, in a descriptive-analytical method, after enumerating the various needs of this industry in six areas of construction, repair and reconstruction, supply of raw materials, supply of equipment and facilities, provision of services and working capital; The types of sukuk that can be used to meet these needs have been examined. In this research, by prioritizing the experts of the health system and the capital market and using the method of hierarchical analysis process, the priority of the calculated sukuk for each of the six needs has been determined. The results of the research show that in the field of construction needs, repair and reconstruction, health services, supply of raw materials, supply of equipment and facilities and working capital, respectively, sukuk istisna, benefit, benefit, murabaha, ijarah and purchase of debt It is the highest priority and is recommended for financing the policy makers and executives of this industry.
خلاصه ماشینی:
در چند سال اخیر اجرای طرح تحول نظام سلامت در ایران و همچنین عدم رشد بودجه این بخش متناسب با رشد جمعیت ، تورم و نیازهای فزاینده این حوزه ، اهمیت برنامه ریزی و ارائه الگوهای بومی و جهانی برای رفع معضلات تأمین مالی را دوچندان نموده است .
هدف از پژوهش حاضر امکان سنجی استفاده از انواع اوراق بهادار اسلامی (صکوک) به عنوان یکی از ابزارهای تأمین مالی نظام سلامت است .
در ادامه ذیل هر بخش ، نیازهای مالی صنعت مراقبت سلامت با نظر به تکالیف قانونی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی خصوصاً در برنامه پنجم (١٣٨٩) و ششم توسعه (١٣٩٦)، فازهای مختلف طرح تحول نظام سلامت و بر اساس شاخص های ملی حوزه سلامت و مصاحبه با خبرگان ، استخراج شده است .
مقایسه انواع صکوک در طبقه بندی سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی و بازار سرمایه اسلامی ایران (کاوند،١٣٩٦) صکوک پیشنهادی سازمان معادل یا مشابه صکوک در بازار سابقه انتشار در بازار سابقه طرح در کمیته حسابداری و حسابرسی سرمایه ایران سرمایه ایران تخصصی فقهی ١ گواهی مالکیت در دارائی اجاره شده اوراق اجاره X X گواهی مالکیت منافع دارائی های 2 اوراق منفعت X مشخص که در آینده ساخته می شود ٣ گواهی مالکیت منافع دارایی موجود اوراق منفعت X 4 گواهی سلف گواهی سلف موازی استاندارد X X 5 گواهی مرابحه اوراق مرابحه X X ٦ گواهی مشارکت اوراق مشارکت X X 7 گواهی مضاربه اوراق مضاربه X ٨ گواهی عاملیت در سرمایه گذاری اوراق وکالت 9 گواهی مزارعه اوراق مزارعه X ١٠ گواهی مساقات اوراق مساقات X ١١ گواهی مغارسه - ١٢ گواهی استصناع اوراق سفارش ساخت X X پیشینه پژوهش تجربه های پژوهشی انتشار صکوک برای صنایع مختلف پیرامون امکان سنجی انتشار صکوک در صنعت سلامت در کشورمان تاکنون پژوهشی انجام نشده است ولی در میان تحقیقات لاتین نفیز و مانیزا (٢٠١٩) با بررسی موانع موجود پیرامون تأمین مالی صنعت سلامت در کشور مالدیو به ارائه مدل صکوک مضاربه دائمی پرداخته اند.