چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی کارایی و رتبه بندی کارگزاران فعال در بورس کالای ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها است. بدین منظور اطلاعات مربوط به رتبه بندی 70 شرکت کارگزاری فعال در بورس کالای ایران که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شده، مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از نرمافزار DEA-Master کارایی شرکت های کارگزاری اندازه گیری شده است. پس از اجرای مدل، علاوه بر محاسبه میزان کارایی مورد انتظار هر یک از کارگزاران، شرکت های کارگزاری کارا یعنی کارگزارانی که با توجه به منابع ورودی خود، خروجی متناسب دارند، نیز مشخص شدند. همچنین، کارگزاران کارا با استفاده از تکنیک اندرسون ـ پیترسون در دو حالت نهادهگرا و ستادهگرا رتبهبندی گردیدند. نتایج این مطالعه نشان داد که از بین 70 شرکت کارگزاری مورد بررسی، تنها 30 کارگزاری کارا بودند. نتایج همچنین نشان داد که کارگزارانی که در رتبهبندی انجام شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، رتبه های برتر را کسب کرده اند، بر اساس تکنیک تحلیل پوششی داده ها لزوماً کارا عمل نکردهاند. به عبارت دیگر، برخی از کارگزاران دارای رتبه پایین از نظر سازمان بورس و اوراق بهادار، کاراتر از کارگزاران دارای رتبه بالاتر از نظر سازمان عمل کرده اند.
The main purpose of this study is to evaluate the efficiency and rating of the active brokers in Iran Commodity Exchange using data envelopment analysis. To do this, the rating data of 70 active brokers in Iran Commodity Exchange Provided by the Securities and Exchange Organization. was used and broker’s efficiency was measured by using DEA-Master software. Also, efficient brokers were rated based on Anderson-Peterson method in two states of input oriented and output oriented. Results showed that, among the 70 brokers, only 30 brokers were efficient. Results also showed, brokers with top ranking according to the Securities and Exchange Organization, based on data envelopment analysis techniques are not necessarily efficient. In other words, some of low rated brokers by securities and Exchange Organization were more efficient than top rated brokers by Securities and Exchange Organization.
خلاصه ماشینی:
بدین منظور اطلاعات مربوط به رتبه بندی ٧٠ شرکت کارگزاری فعال در بورس کالای ایران که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شده ، مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از نرم افزار DEA-Master کارایی شرکت های کارگزاری اندازه گیری شده است .
نتایج همچنین نشان داد که کارگزارانی که در رتبه بندی انجام شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، رتبه های برتر را کسب کرده اند، بر اساس تکنیک تحلیل پوششی داده ها لزوماً کارا عمل نکرده اند.
لذا در این مطالعه کارایی شرکت های کارگزاری فعال در بورس کالای ایران با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها (DEA)١ مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با استفاده از روش اندرسون - پیترسون 2 شرکت های کارگزاری از لحاظ کارایی مورد رتبه بندی قرار میگیرند.
در این مطالعه پس از اندازه گیری میزان کارایی شرکت های کارگزاری و مشخص شدن واحدهای کارا و ناکارا، برای هر یک از واحدهای کارا روش اندرسون - پیترسون اجرا شده است با این تفاوت که واحد کارا تنها در تابع هدف آمده و از بین محدودیت های ساختاری، محدودیت واحد کارا حذف شده است (صفایی قادیکلایی و همکاران ، ١٣٨٦).
محمودآبادی و غیوریمقدم (١٣٩٠) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را با استفاده از روش DEA مورد رتبه بندی اعتباری قرار دادند.