چکیده:
هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب(سنتز پژوهی) از مصادیق و مضامین اصلی مناظرات رضوی بر اساس مقالات و مطالعات صورت گرفته در مجلات و کتابهای مختلف بوده است. بر همین مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و رویکرد پژوهش از نوع کیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل تحقیقات انجام شده در حوزۀ مناظرات امام رضا(ع) بود که مجموعاً 66 مقاله انتخاب و چکیده آن ها مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به ملاک های پژوهش، از این میان تعداد 17 مقاله و 3 کتاب مرجع به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نیز نشان داد که مناظرات امام رضا(ع) تحت روش شناسی و محتوا قابل بررسی بوده است که از این حیث به لحاظ روش شناسی 25 مصادیق و به لحاظ محتوا 24 مصادیق تحت مضامین هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی مورد شناسایی قرار گرفتند. در نتیجه، می توان گفت مناظرات امام رضا(ع) در مجامع علمی عصر حاضر برای اندیشمندان به لحاظ روش، اصول و چگونگی فرآیند مناظرهای در موضوعات پرچالش علمی قلمداد شود.
The purpose of this study was to present a meta-composition (synthesis research) of the main examples and themes of Razavi debates based on articles and studies conducted in various journals and books. Accordingly, the present study has been qualitative in terms of applied purpose and research approach. The statistical population of the study included researches conducted in the field of debates of Imam Reza (AS) in which a total of 66 articles were selected and their abstracts were reviewed. According to the research criteria, 17 articles and 3 reference books were targeted. Selected and reviewed. Findings also showed that Imam Reza (AS) debates could be studied under methodology and content. In this regard, 25 examples were identified in terms of methodology and 24 examples in terms of content under the themes of ontology, epistemology and anthropology. they got. As a result, it can be said that the debates of Imam Reza (AS) in the scientific societies of the present age can be considered for thinkers in terms of method, principles and how the debate process on scientifically challenging topics.
خلاصه ماشینی:
شـيخ صـدوق دراين بـاره مي نويسـد: «مأمـون انديشـمندان سـطح بـالاي هـر فرقـه را در مقابـل سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي امـام قـرار مـي داد تـا حجـت آن حضـرت را به وسـيلۀ آنـان از اعتبـار بينـدازد و ايـن ، بـه جهـت حســد او نســبت بــه امــام و منزلــت علمــي و اجتماعــي او بــود؛ امــا هيچ کــس بــا آن حضــرت روبـه رو نمي شـد جـز آنکـه بـه فضـل اقـرار ميکـرد و بـه حجتـي کـه از طـرف امـام عليـه او اقامـه مي شــد، ملتــزم ميگرديد»(ابــن بابويــه ، ۱۳۷۲، ج ۱: ۱٥۲).
در کل ، برحسـب معنا طرفين مباحثـه موضوعـي را بـا هـم بـه گفت وشـنود ميگذارنـد تـا حقيقـت آن بـر ايشـان آشـکار شـود و بـه نتيجـه مشـترک برسـند، امـا بـر ايـن اسـاس بحث کننده بـه دنبـال ايجـاد دگرگونـي در سـاختار فکـري طـرف مقابـل خويـش اسـت ، درحاليکـه در جـدل طرفيـن قصد بـر حقانيـت نداشـته و به دنبـال خصومـت و سـتيزه جويي هسـتند؛ بنابرايـن ، مناظـره گفتمانـي بـراي ايجـاد فهـم مشـترک فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢ و درک متقابـل اسـت کـه ائمـه معصوميـن باهـدف هدايتگـري ، در جايـگاه تعليمـي خويـش ، شـيوه هاي گفت وگـو و مناظـره را نيـز بـه شـيعيان خويـش ميآموختنـد.
سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي بـا تأمـل در ايـن پاسـخ معجزه آسـاي حضـرت کـه در نهايـت فصاحـت و بلاغـت ، راه شـناخت امـام را از غيـر امـام بيـان ميکنـد؛ ايـن موضـوع بـه دسـت مي آيـد کـه امام شناسـي بـه لحـاظ اهميـت جايگاهـش بـدون تحقيـق ، اسـتدلال و دليـل و برهـان ، قابـل اثبات نيسـت و بـر خواهان ايــن مکتــب ضــروري اســت کــه قبــل از هــر واکنشــي فــارغ از احســاس و عواطــف و تنهــا بــا محوريـت براهيـن صادقـه ، بـه شـناخت امامـت نايـل شـود.