چکیده:
سودآوری بانکها، هم به اعطای اعتبار و فعالیت بیشتر در زمینه تعهدات و هم به آسانکردن سرمایهگذاری در محیطهای پرریسک به سیاستگذاران بانکها کمک میکند. در این پژوهش، تعهدات اعم از اعتبارات اسنادی، ضمانتنامههای بانکی و تعهداتی بررسی میشود که به درآمد غیرمشاع حاصل گشایش و صدور آنها همواره توجه شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه بانکها و مؤسسههای اعتباری پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار و نمونه آماری 16 بانکی است که در دوره زمانی مدنظر (1395 تا سال 1399) صورتهای مالی حسابرسیشده آنها در سامانه جامع اطلاعرسانی ناشران موجود بوده است. فرضیههای پژوهش با استفاده از روشهای رگرسیون و ضریب همبستگی آزمون شدهاند. نتایج حاکی از کارایی و معنادار بودن مدل رگرسیون و وجود همبستگی و ارتباط مثبت بین انواع تعهدات و سود (زیان) خالص بانکها در سطح متوسط است. در بین انواع تعهدات، متغیر اعتبارات اسنادی دارای بیشترین همبستگی با سود (زیان) خالص است؛ از این رو، توجه بیشتر به اعتبارات اسنادی در راستای کسب سود اهمیت دارد.
The importance of banks' profitability can be examined at all levels of the economy. More profitability of banks not only allows them to provide credit and more activity in the field of obligations, but also makes it easier for bank policymakers to invest in risky environments. Obligations studied in this study include letters of credit, bank guarantees and other obligations that the non-gross income resulting from their opening and issuance is always considered. All banks and credit institutions listed on the stock exchange constitute the statistical population of the research and the statistical sample consists of 16 banks that in the period under review (five-year period from 2016 to 2020) audited financial statements. They are available in the comprehensive information system of publishers. Hypotheses have been tested using regression methods and correlation coefficient. The results indicate the efficiency and significance of the regression model and the existence of a correlation and positive correlation between the types of obligations and net profit (loss) of banks at the medium level. Among the types of variable obligations, letter of credit has the highest correlation with net profit (loss), so more attention to letter of credit in order to earn profit is important.
خلاصه ماشینی:
فعاليت هاي خارج از ترازنامه از تنوع زيادي برخوردارند و فقط برخي از آنها در ايران کاربرد دارند که ضمانت نامه ها، اعتبارات اسنادي (داخلي و خارجي )، خطوط اعتباري ، وجوه اداره شده و تعهدات بابت تضمين اوراق مشارکت صادره از جمله آنهاسـت (پيردسـتان ، دليري و زمان پور، ١٣٩٨).
بـه سـهم کسب درآمد از محل ارائه انواع تعهدات از قبيـل خـدماتي ماننـد گشـايش اعتبـار اسـنادي و صـدور ضمانت نامه هاي بانکي با عنوان غيرمشاع بيشتر توجه شده است ، از اين رو، در پژوهش حاضر، انـواع تعهدات و اقلام زيرخط شامل اعتبارات اسنادي ، ضمانت نامه هاي بـانکي و سـاير تعهـدات بـه عنـوان متغير مستقل و سود (زيان ) خالص (پس از کسر ماليات ) به عنوان متغير وابسته در نظر گرفته شده که در بخش هاي قبل به تعاريف آنها پرداخته شده است .
تحليل داده ها و يافته هاي پژوهش همان گونه که اشاره شد، در پژوهش حاضر انواع تعهدات و اقلام زيـرخط شـامل اعتبـارات اسـنادي ، ضمانت نامه هاي بانکي و ساير تعهدات به عنوان متغير مستقل و سود (زيان ) خالص بـه عنـوان متغيـر وابسته در نظر گرفته شده ، سپس ارتباط بين اين متغيرها بـراي هـر بانـک از سـال ١٣٩٥ تـا ١٣٩٩ بررسي شده که ٨٠ داده را ايجاد کرده است .
ارتباط بين ضمانت نامه ها و سود (زيان ) خالص از يک سو، سطح معناداري آزمون هاي تي و اف کمتر از ٠/٠٥ است کـه نشـان مـي دهـد مـدل معنادار است و از سوي ديگر، ضريب هم بستگي ٠/٦٤ است که نشان دهنـده هـم بسـتگي مثبـت بـه ميزان متوسط است .