چکیده:
ادبیات داستانی اقلیمی به گونهای از داستانها گفته میشود که رویدادهای آن در یک منطقة جغرافیایی خاص رخ میدهد و عناصر مختلف فرهنگی از قبیل آداب و سنتها، نوع معماری، پوشش، ویژگیهای زبانی، و نیز خصیصههای اقتصادی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی آن منطقه و اقلیم را بازنمایی میکند. بخشی از ادبیات داستانی اقلیمی در ایران با قومیتها پیوند خورده و در خدمت بازنمایی مسائل هویتی آنان قرار گرفته است. بخشی از داستانهای اقلیم شمال نیز که مربوط به مناطق ترکمننشین استان گلستان است، فضایی متفاوت با دیگر داستانها دارند. در این داستانها، علاوه بر ویژگیهای اقلیمی خاص شمال کشور، عناصر فرهنگی و هویتی ساکنان ترکمنصحرا نیز بازتاب یافته است. در این مقاله به بررسی یکی از رمانهای مهم ادبیات اقلیمی ترکمنی پرداخته شده است. سیدحسین میرکاظمی در رمان «یورت» به توصیف جزئیات شیوه زیست اجتماعی مردمان ترکمنصحرا، هویت فرهنگی آنان و عناصر اقلیمی منطقه و پیوند این عناصر با فرهنگ و تاریخ ترکمنها پرداخته است. رویارویی سنت و تجدد و دگرگونی زندگی اجتماعی و هویت مردمان ترکمنصحرا از مضامین اصلی رمان یورت است. نویسنده در این رمان، تحول سنت و هویت قومی ترکمنها را در قالب دگرگونی یورتها (خانههای ترکمنها) و تغییر نگرش نسبت به زمین و تملک آن به تصویر کشیده است.
local color fiction is a type of stories whose events take place in a specific geographical area and different cultural elements such as customs and traditions, type of architecture, clothing, language features, as well as economic, social, it represents the history and politics of that region. a part of local color fiction in iran is linked with ethnicities and served to represent their identity issues. some of the stories of the northern region, which are related to the turkmen-inhabited areas of golestan province, have a different atmosphere from other stories. in these stories, in addition to the specific local color features of the north of the country, the cultural and identity elements of the turkmen inhabitants of the sahara have also been reflected. in this article, one of the important novels of turkmen local color literature has been examined. seyed hossein mirkazemi in the novel "yort" describes the details of the social lifestyle of the turkmen people of the sahara, their cultural identity and the local color elements of the region and the connection of these elements with the culture and history of the turkmen. the confrontation between tradition and modernity and the transformation of the social life and identity of the turkmen people of the sahara is one of the main themes of the novel yurt.
خلاصه ماشینی:
تحليلي بر دگرگوني عناصر هويتي قوم ترکمن 1 در رمان اقليمي «يورت » * محمد محمودي چکيده ادبيات داستاني اقليمي به گونه اي از داستانها گفته مـيشـود کـه رويـدادهاي آن در يک منطقۀ جغرافيايي خاص رخ ميدهد و عناصر مختلـف فرهنگـي از قبيـل آداب و سنت ها، نوع معماري، پوشـش ، ويژگـيهـاي زبـاني، و نيـز خصيصـه هـاي اقتصـادي، اجتماعي، تاريخي و سياسي آن منطقه و اقليم را بازنمايي ميکنـد.
سيدحسين ميرکـاظمي در رمان «يورت » به توصيف جزئيات شيوه زيست اجتماعي مردمان ترکمن صحرا، هـويـت فرهنگي آنان و عناصر اقليمي منطقه و پيوند اين عناصر با فرهنگ و تاريخ تـرکمن هـا پرداخته است .
در اغلب اين داستانها، عـلاوه بـر عناصر طبيعي جغرافياي منطقه ، مؤلفه هاي مختلف هويـت مردمـان تـرکمن صـحرا نيـز منعکس شده است ؛ مناسبات اجتماعي ساکنان صحرا، رسوم و سنت هاي مختلف عزاها و جشن ها، معماري اوبه ها، آداب کشت زمين و گله داري، مسائل تاريخي و سياسي منطقه ، مسائل قومي و زباني و غيـره، از جملـه موضـوعاتي اسـت کـه در داسـتانهـاي اقليمـي ترکمني بدانها توجه شده است .
در رمـان «يورت »، نوشته سيدحسين ميرکاظمي، نيز بـه توصـيف جزئيـات شـيوه زيسـت اجتمـاعي مردمان ترکمن صحرا، هويت فرهنگي آنان و عناصر اقليمي منطقه و پيونـد ايـن عناصـر بـا فرهنگ و تاريخ ترکمن ها پرداخته شده است .
تغيير و دگرگوني هويتي مردمان ترکمن صحرا علاوه بر تبديل تدريجي يـورتهـا بـه خانه هاي پيش ساخته ، در توجه آنان به زمين و تملک آن نيز مشاهده ميشود.