چکیده:
از منظر اقتصادی مرزها دارای اهمیت زیادی برای تأمین منافع اقتصادی هستند. عاملی همانند قاچاق کالا در نواحی مرزی، توانایی بالایی در متزلزل کردن اقتصاد و فرایندهای تولید کشور دارد. در سطح محلی نیز توسعهنیافتگی نواحی مرزی، بیکاری و نبود ساختارهای اقتصادی مردم، به عنوان عاملی در جهت واگرایی، نارضایتی و ناحیهگرایی اقتصاد محلی معرفی میشود و زمینه را برای تمایل مردم محلی به این سمت مهیا میسازد. یکی از این نواحی با پیشرفتیافتگی پایین نواحی مرزی استان کُردستان است. جامعهی آماری این مقاله با توجه به گستردگی آن از حجم جامعهی آماری نامحدود استفاده شده است. هدف مقاله با ماهیت توصیفی(با روش پیمایشی است) - تحلیلی(که از فنون تحلیل و آنالیز محتوا و متون به شمار میرود و تلاش شد تا با استفاده از تجزیه و تحلیل بیان محتوا با پشتوانه نظری دادههایی را از متون مورد نظر استخراج کند) با استفاده از منابع کتابخانهای و میدانی «تبیین و تحلیل عوامل اقتصادی اثرگذار امنیتی در آمایش نواحی مرزی به طور اخص نواحی مرزی استان کُردستان» است. یافتهها و نتایج تحقیق نشان میدهد که اولویتبندی عوامل ژئواکونومیک عوامل تأثیرگذار امنیتی بهترتیب قاچاق کالا در نواحی مرزی استان کُردستان، دوم پیشرفت نامتوازن اقتصادی در دو سوی مرز، اولویت سوم کمبود منابع در نواحی مرزی برای ایجاد ساختار اقتصادی استان کُردستان مسبب نگاه امنیتی نسبت به آمایش نواحی مرزی استان است.
From an economic point of view, borders are very important for economic benefits. Factors such as smuggling goods in border areas have a high potential to shake the economy and production processes of the country. At the local level, underdevelopment of border areas, unemployment and lack of economic structures of the people are introduced as a factor in the divergence, dissatisfaction and regionalism of the local economy and provide the basis for the desire of local people to this direction.The border areas of Iran are usually underdeveloped areas and its overlap with the ethnic-religious components of the people of these areas leads to false jobs and in turn affects national security. One of these areas with low development is the border areas of Kurdistan province. The statistical population of this article Due to its breadth, an unlimited statistical population has been used. The purpose of this article is descriptive-analytical in nature and using library and field resources to "explain and analyze the economically effective security factors in the management of border areas, especially the border areas of Kurdistan province." Findings and results show that prioritizing geoeconomic factors influencing security in order of smuggling goods in the border areas of Kurdistan province, second unbalanced economic development on both sides of the border, third priority lack of resources in the border areas to create the economic structure of Kurdistan. It is the border area of the province.
خلاصه ماشینی:
يافتـه هـا و نتـايج تحقيـق نشان ميدهد که اولويت بندي عوامل ژئواکونوميک تأثيرگذار بر امنيت به ترتيب قاچاق کالا در نواحي مرزي استان کُردستان ، دوم پيشرفت نامتوازن اقتصادي در دو سوي مرز، اولويـت سـوم کمبـود منـابع در نـواحي مرزي براي ايجاد ساختار اقتصادي استان کُردستان مسبب نگاه امنيتي نسبت به آمايش نواحي مـرزي اسـتان است .
دغدغه محقق «تهديدات جغرافيـاي اقتصـادي اسـت کـه دربردارنـده ي توزيـع فضـايي نامتعادل شاخص ها در شهرسـتان هـاي اسـتان کُردسـتان اسـت و توزيـع نامتعـادل عـدالت اجتماعي سرزميني در شهرستان هاي مرزي نسبت به ساير شهرسـتان هـا در سـطح محلـي و ملي به ويژه در شهرستان هاي مرزي سقز، بانه ، سروآباد و مريـوان در سـطح پيشـرفت نيافتـه ديده ميشود که با رويکرد امنيتي گره خورده و اين استان را در ميان ساير استان هاي کشور در سطح پيشرفت پايين قرار داده است »؛ بنابراين محروميت مردم نواحي مرزي ايـن اسـتان در تحصيل اقتصاد توليد محور را نسبت به ساير استان هـا در مضـيقه قـرار داده و شـکل و رويکرد امنيتي آن نسبت به ساير نواحي مرزي استان پررنگ ديده ميشود.
نـابرابريهـاي فضايي در پيشرفت مناطق مرزي ايران نسبت به مرکـز باعـث تشـديد مشـکلات امنيتـي و تقويت نيروهاي مرکزگريز شده است که نمونه بارز آن استان کُردستان است ؛ به طـوري کـه در رتبه بندي استان ها با توجه به شاخص هـاي پيشـرفت اسـتان کُردسـتان بـه همـراه سـاير استان هاي حاشيه اي و مرزي کشور در انتهاي جدول قرار دارند.
در ايـن اسـتان بـه عنـوان بخشـي حسـاس از مرزهـاي ايـران شـاهد توسعه نيافتگي و نگاه امنيتي نسبت به آمايش نواحي مرزي بـوده ايـم و نگـاه امنيتـي سـبب ايجاد هزينه هاي سنگين براي کشور و توسعه نيافتگي استان کُردستان شـده اسـت .