چکیده:
سابقه و هدف: رفتارهای سلامت بخش مهمی از سبک زندگی سالم هستند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای روانسنجی نسخه ۱۶ گویهای مقیاس رفتارهای ارتقادهنده سلامت دینی (RHPBI-16) در بین دانشجویان بود.
مواد و روشها: ساختار عاملی مقیاس RHPBI-16 از طریق روش تحلیل عامل اکتشافی بررسی شد. روایی همگرا و افتراقی نیز محاسبه شد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاههای تهران بودند که از بین آنها، ۳۰۰ نفر که در دسترس محققان بودند، به صورت داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. شرکتکنندگان مقیاس رفتارهای ارتقادهنده سلامت دینی (RHPBI-16)، مقیاس دلبستگی به خدا (AGS)، مقیاس سلامت روانی (MHI-28)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) را تکمیل کردند.
یافتهها: روایی همگرا و افتراقی مقیاس RHPBI-16 از طریق بررسی همبستگی میانگین نمره آزمودنیها در این مقیاس با دلبستگی به خدا، بهزیستی روانشناختی، پریشانی روانشناختی، افسردگی، اضطراب و استرس آزموده شد، که حاکی از همبستگی معنادار مثبت این مقیاس با دلبستگی به خدا و بهزیستی روانشناختی و همبستگی معنادار منفی با پریشانی روانشناختی، افسردگی، اضطراب و استرس بود. همسانی درونی مقیاس RHPBI-16 برحسب ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تأیید شد. پایایی بازآزمایی مقیاس RHPBI-16 از طریق اجرای مجدد آن با فاصله دو هفته محاسبه و تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، ۲ عامل دینداری و رفتارهای سلامت دینی را برای مقیاس RHPBI-16 تأیید کرد.
استنتاج: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، مقیاس RHPBI-16 برای سنجش این سازه در نمونههای ایرانی، ویژگیهای روانسنجی مطلوبی دارد.
Background and Objectives: Health-promoting behaviors form an essential component of a healthy lifestyle. The present study aimed to investigate the psychometric properties of the 16-item version of the Religious Health Promoting Behavior Inventory (RHPBI-16) in the student population.
Materials and Methods: The factorial structure of the RHPBI-16 scale was investigated through exploratory factor analysis. Convergent and discriminant validity were also calculated. The statistical population consisted of all students of Tehran universities, among whom 300 people who were available to the researchers participated in the research voluntarily. The participants completed the RHPBI-16, Attachment to God Scale, Mental Health Inventory, as well as Depression, Anxiety, and Stress Scale.
Results: The convergent and diagnostic validity of the RHPBI-16 scale was tested by examining the relationship between the average score of the participants in this scale and their attachment to God, psychological well-being, psychological distress, depression, anxiety, and stress. The findings revealed a significant positive correlation between the participants’ RHPBI-16 scores and their attachment to God and psychological well-being. On the other hand, there was a significant negative correlation between participants’ RHPBI-16 scores and their psychological distress, depression, anxiety, and stress. The internal consistency of the RHPBI-16 scale was calculated and confirmed by Cronbach’s alpha coefficient. The test-retest reliability of the RHPBI-16 scale was calculated and confirmed by re-administering it with an interval of two weeks. The results of exploratory factor analysis confirmed two factors of religiosity and religious health behaviors for the RHPBI-16 scale.
Conclusion: Based on the results of the present study, the RHPBI-16 scale has favorable psychometric properties for measuring this construct in Iranian samples.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی یک مقیاس برای رفتارهای سلامت دینی انجام شده است که بخشی مهم از سبک زندگی اسلامی است.
مقياس رفتارهاي ارتقادهنده سلامت ديني (The Religious Health Promoting Behaviors Inventory: RHPBI-48): این مقياس يک آزمون 16 گويهاي است كه مجموعهاي از رفتارها و عادتهاي شخصي مبتني بر آموزهها و اعتقادات مذهبي را در زندگي روزمره در اندازههاي هفت درجهاي از صفر (کمترين ميزان عادت) تا 6 (بيشترين ميزان عادت) ميسنجد.
جدول ۳: روایی همگرایی و افتراقی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} برای بررسی پایایی پرسشنامه RHPBI با روش همسانی درونی، در ابتدای مطالعه و روی نمونه اولیه (۶۰ نفر) شاخص آلفای کرونباخ ۷۴۵/۰ برای کل پرسشنامه RHPBI، مؤلفه دینداری ۸۲۹/۰ و مؤلفه رفتارهای سلامت دینی ۶۹۹/۰ بهدست آمد.
در پایان مطالعه و روی کل نمونه (۳۰۰ نفر) نیز شاخص آلفای کرونباخ محاسبه شد که برای کل پرسشنامه RHPBI و مؤلفههای دینداری و رفتارهای سلامت دینی به ترتیب ۸۱۱/۰، ۹۱۴/۰ و ۷۲۴/۰ بهدست آمد که نشاندهنده وجود همسانی درونی مناسب است (جدول ۳).
نتایج نشان داد برای پرسشنامه RHPBI (۷۹۳/۰=Corr و ۰۰۱/۰>P)، برای مؤلفههای دینداری (۷۲۸/۰=Corr و ۰۰۱/۰>P) و رفتارهای سلامت دینی (۶۵۹/۰=Corr و ۰۰۱/۰>P) همبستگی مثبت و معنیدار بهدست آمد که نشاندهنده وجود پایایی با روش بازآزمایی مطلوب است (جدول ۴).
شاخص آلفای کرونباخ نیز برای کل پرسشنامه RHPBI و مؤلفههای دینداری و رفتارهای سلامت دینی به ترتیب ۸۱۱/۰، ۹۱۴/۰ و ۷۲۴/۰ بهدست آمد که نشاندهنده وجود همسانی درونی مناسب است.
نتایج نشان داد برای پرسشنامه RHPBI (۷۹۳/۰=r و ۰۰۱/۰>P) و مؤلفههای دینداری (۷۲۸/۰=r و ۰۰۱/۰>P) و رفتارهای سلامت دینی (۶۵۹/۰=r و ۰۰۱/۰>P) همبستگی مثبت و معنیداری بهدست آمد که نشاندهنده وجود پایایی با روش بازآزمایی مطلوب است.