چکیده:
ظهور نظام مالکیت فکری پیشرفت بزرگی در زندگی بشر محسوب میگـردد چـرا کـه وجـود چنین نظام
حمایتی موید آن است که کالاهای فکری نیز همانند کالاهای مادی و ملمـوس نیازمنـد حق مالکیت است.
هر چند مالکیت فکری در قیاس با مالکیت مادی عمـر کوتـاهی دارد امـا ارزش مادی و اعتبار معنوی آن
موجب شده است که جایگـاه خاصـی را در حقـوق معنـوی، اقتـصادی و سیاسی جهان پیدا کند. حقوق
مالکیت فکری نام دامنه به رسمیت شناخته میشود چرا که نام دامنه مال تلقی میشود و عرفا دارای ارزش
اقتصادی است حتی اگر مفادای پی و سایت موضوع آن به امور غیرتجاری و غیرانتفاعی اختصاص یافته
باشد. خود نام دامنه به سبب انحصاری بودن آن، مال تلقی میشود هر چند ارزش اقتصادی آن گاهی نوعی
نیست و صرفا در رابطه میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده نام دامنه وجود داشته باشد بر همین اساس در
خصوص نام دامنه یکی از دلایل ارائه شده مبنی بر مال بودن آن و حقوق مالکیت، شناسایی آن به عنوان
مال (حق مالی) از سوی عرف اجتماع میباشد. ثبت نام دامنه یا به بیان دیگر ایجاد آن تعهدی است که
موسسه آیکن در مقابل شخصی که درصدد ایجاد نام دامنه ای خاص است برعهده میگیرد از آن جا که
تنها مرجع اصیل ثبت نام دامنه آیکن است وقتی شخص اقدام به ثبت درخواست خود برای ایجاد یک نام
دامنه مینماید در واقع اقدام به ارائه یک پیشنهاد برای انعقاد قرارداد با موسسه آیکن مینماید و به تبع آن
قراردادی بین وی و موسسه آیکن به طور مستقیم یا غیرمستقیم منعقد میشود.
خلاصه ماشینی:
درباره حق ناشي از تصاحب نام دامنه نيز بايد گفت : اولا – مالکيت فکري برخلاف مالکيت مادي حقوق مشخص و در اکثر موارد محدود به زمان معيني را به مالک آن اعطا مينمايد، اين محدوديت قابل تمديد است و در مورد تعدادي از اموال معنوي در صورت تمديد به موقع و رعايت ساير شرايط ، بطور دائم به ملکيت صاحب آن در ميآيد (کاتوزيان ، همان ، ١١٢).
Com/uo/data/aploud/ alyarticle/ kadrutska- domainname 483 دوره جديد، سال ششم ، شماره ٣٢، بهار ١٤٠١ با اين وجود به سبب ، جنبه هاي پيچيده نام دامنه ، در خصوص ماهيت حقوقي آن ، اتفاق نظر وجود ندارد، 1 عده اي آن را با علامت تجاري مقايسه کرده و ماهيت حقوقي آن را همانند علامت تجاري فرض کرده اند.
از نظر تاريخي شايد بتوان گفت که براي اولين بار يکي از دادگاههاي محلي در بخش «فيرفکس » (Fairfax) ويريجينا سعي کرد که نام دامنه را در زمره حقوق مالکيت فکري جاي دهد ,(١٩٩٩,١٧٠ unbro international imc) دادگاه عالي ويريجينا نيز در تائيد راي مذکور ضمن قبول اين مطلب اعلام نمود که نام دامنه حق ديني است و به همين دليل نيز آن را غيرقابل توقيف اعلام کرد (٢٠٠١ ,٣١ ٢٩,Dimitrov) در قراردادهاي مربوط به نام دامنه ، متقاضي، مفاد آئين نامه حل و فصل اختلافات آيکن را ميپذيرد و مقام ثبت کننده نيز متقابلا متعهد ميشود: ١- نام دامنه ثبت شده را به متقاضي مزبور اختصاص دهد.
در حقوق انگلستان نيز نام دامنه ، 487 دوره جديد، سال ششم ، شماره ٣٢، بهار ١٤٠١ مال غيرملموس (Intangible Property) و قابل حمايت تلقي شده و اين نظريه در رويه قضايي اين کشور نيز وارد شده است .