چکیده:
مبانی روششناختی اقتصاد متعارف یکی از علل اصلی شکست سیاستهای اقتصاد متعارف و غلبة بحران اقتصادی سال 2008 ذکر شده است. یکی از دلایل چنین وضعیتی عدم تببین صحیح چارچوب و مبانی روششناسی اقتصاد متعارف و بیزاری مداوم از گفتمان روششناختی توسط بیشتر اقتصاددانان متعارف بوده است. این مقاله درصدد است ضمن تبیین چارچوب و دلالتهای روششناسی اقتصاد متعارف، برخی از دلالتهای این روششناسی در چارچوب اقتصاد اسلامی را نیز تبیین و بررسی کند. همچنین برای پرهیز از پراکندگی مباحث، رویکرد بررسی روششناسی اقتصاد متعارف و برخی دلالتهای آن در چارچوب روششناسی اقتصاد اسلامی، به دو رویکرد روششناسی اقتصاد تجربی و ابطالگرایی محدود شده است. نتایج این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ـ انتقادی انجام شده است نشان میدهد، اگرچه روششناسی اقتصاد متعارف دارای نقصهای فنی و ساختاری متعددی است، اما درعینحال نکات ارزشمندی در زمینة نحوة نظریهپردازی در اقتصاد دارد که میتواند برای روششناسی در چارچوب اقتصاد ایران حائز اهمیت باشد.
خلاصه ماشینی:
براي نمونه ، برخـي از ايـن پـژوهش هـا در زمينه حل و فصل اين شکست هـاي پيـاپي ، اسـتدلال هـاي پيشـنهادي خـود بـه منظـور درک صـحيح چـارچوب روش شناسي را بر نکات زير متمرکز کرده اند: نياز به تکامل الگوهاي اقتصادي با تغييـر شـرايط و همچنـين نيـاز بـه تغيير ساختار آموزش اقتصاد (شيلر، ٢٠١٠)؛ به حداقل رساندن سـوءاسـتفاده از رياضـيات و کاربسـت افراطـي آن در جهت علمي جلوه دادن اقتصاد (کروگمن ، ٢٠٠٩)؛ نياز شديد به تغييرات نهـادي در رشـته اقتصـاد بـه منظـور بهبـود فرايند الگوسازي (کولاندر، ٢٠١٠؛ جوشقاني و همکاران ، ١٣٩٦)؛ و نياز به مفروضات رفتاري گونـاگون در ارتبـاط بـا استفاده صحيح از چارچوب روش شناسي (آکرلوف و شيلر، ٢٠٠٩).
يکي از نتايج پايه اي که ميتواند از ايـن تحليـل السـتر نتيجـه شـود ايـن حقيقـت اسـت کـه متخصـص روش شناسي اقتصاد هنگامي که قصد دارد تا با تجزيه و تحليل واقعيت خارجي و ديگر شرايط لازم در اين زمينه زمينه هاي توليد نظريات در حوزه اقتصاد اسلامي را فراهم کند، بايد به اين نکته نيز توجه داشته باشد کـه برخـي افراد صرفا براساس عادات ذهني خود مرتکب انجام اعمالي ميشوند.
بنابراين ، آنچه در ديـدگاه فريـدمن مهـم اسـت ايـن است که آيا يک الگو به خوبي پيش بيني مي کند يا نـه ؟ بـه عبـارت ديگـر، آيـا پـيش بينـي هـاي حاصـل از الگـو (فرضيه ها) مطابق با مشاهدات تجربي هستند يا خير؟ تحقيقات گسترده در خصوص فرض عقلانيت در روش شناسي اقتصاد متعارف ، به اين معنا که افـراد در واقعيـت تصميم گيري منطقي نيستند و تصميماتي را خارج از واقعيت اتخاذ مي کنند مـي تـوان بـا اشـاره بـه بحـث فريـدمن مقايسه کرد.