چکیده:
شیوع بیماریهای واگیردار مختص زمان خاصی نیست و تاریخ بشریت نشان از چالش بشری با بیماریهای مسری و واگیردار مانند طاعون، سل، آنفلوآنزا، کرونا، ابولا و غیره دارد. اگر در گذشته مسئولیتی متوجه دولتها نبود، بخاطر نبود دولت به معنای حقوقی امروزین بوده است. امروزه دولتها در قبال شهروندان خود مسئول هستند و این موضوع هم در قوانین داخلی و اساسی کشورها و هم در مقررات بینالمللی مندرج است. شیوع بیماریهای واگیردار در زمانی که دنیا به طرق مختلف درگیر روابط همه جانبه است، یک تهدید بینالمللی محسوب میشود. از این رو، دولتها در معاهدات و کنوانسیونهای بین المللی متعهد شده اند از شیوع هر بیماری واگیردار بشدت پیشگیری کنند. این که دولت چقدر مسئولیت دارد و مسئولیت وی شامل چه مواردی میشود، موضوع این مقاله است. براساس روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، و نتایج مطالعات انجام شده میتوان فهمید که مقابله با ویروس کوئید19 در اوخر قرن 1300 شمسی زیاد موفقیت آمیز نبوده و دولتها با تکیه بر نظریات تقصیر و فورس ماژور، از زیر مسئولیت شانه خالی میکنند اما در نظریه قابلیت استناد که به عنوان یکی از نظریات مطرح شده در مبانی مسئولیت مدنی است ومتکی به فقه امامیه میباشد، بدون نیاز به اثبات تقصیر و یا تمسک به مسئولیت محض که در نظام حقوقی ما قابل پذیرش نمیباشد، به خوبی میتواند مسئولیت دولت ناشی از شیوع بیماری های واگیردار را توجیه کند. از طرفی، دولتها براساس پذیرش تعهدات بینالمللی خود مکلف هستند هرگونه اقداماتی را به عمل آورند تا از شیوع بیماری و ایراد خسارت های جانی و مالی جلوگیری نمایند.
The prevalence of infectious diseases is not limited to a specific time. Human history shows the human challenge with infectious diseases such as Plague, Flu, Ebola and Corona, etc. The concept of government was created following the increase in the level of awareness of the people who wanted to present a new definition of government. Governments were formed based on the people's desire to protect the law and the rights of citizens. The spread of infectious diseases is an international threat at a time when the world is involved in a multifaceted relationship. Therefore, governments in international treaties and conventions are committed to preventing the spread of any contagious disease. To what extent and what is the responsibility of the government is the subject of this article. It has not been very successful with Quid 11 virus, and governments are shirking their responsibilities by relying on theories of fault and force majeure, but in the theory of citation, which is one of the theories in the foundations of civil liability and relies on Imamate jurisprudence, Proof of guilt and only by establishing the causal relationship between the harm and the cause can justify the government's responsibility for the spread of infectious diseases.
خلاصه ماشینی:
براساس روش تحقيق توصيفي و تحليلي، و نتايج مطالعات انجام شده ميتوان فهميد که مقابله با ويروس کوئيد١٩ در اوخر قرن ١٣٠٠ شمسي زياد موفقيت آميز نبوده و دولتها با تکيه بر نظريات تقصير و فورس ماژور، از زير مسئوليت شانه خالي ميکنند اما در نظريه قابليت استناد که به عنوان يکي از نظريات مطرح شده در مباني مسئوليت مدني است ومتکي به فقه اماميه ميباشد، بدون نياز به اثبات تقصير و يا تمسک به مسئوليت محض که در نظام حقوقي ما قابل پذيرش نميباشد، به خوبي ميتواند مسئوليت دولت ناشي از شيوع بيماري هاي واگيردار را توجيه کند.
(بيگ زاده ، ١٣٩٩، ص ١٥) مستندات قانوني متعدد و در عين حال مبهمي براي اثبات اصل تکليف دولت در قبال بيماريهاي واگير در قوانين و مقررات داخلي و بين المللي وجود دارد که با تکيه بر آنها و مباني حقوقي و گاه فلسفي، بايد بررسي شود که هدف مسئوليت مدني دولت در قبال بيماريهاي واگيردار چيست ؟ در حقوق ايران ، طبق قواعد عام مسئوليت مدني، هيچ ضرري نبايد جبران نشده باقي بماند و در همين راستا مواد ٣٣٥ و ٣٢٨ قانون مدني گواهي بر اين مدعاست .
(رجب زاده ، شفيعي، ١٣٩٩، ص ٣٠٨-٣٠٦) در ايران ، دولت جمهوري اسلامي با عضويت در سازمان جهاني بهداشت و پذيرش اسناد بين المللي مختلف و به ويژه ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي (١٩٦٦) در زمينه پيشگيري و مقابله با بيماريهاي فراگير و مسري تعهدات مختلفي را پذيرا شده است .