چکیده:
باز اندیشی ماهیت اشتراط سلاح از اساسی ترین شرایط تحقق محاربه نزد مشهور، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اینکه منظور از سلاح چیست؟ و متغیرهای آن کدامند؟ پرسشی است که پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی و تطبیقی مترصد پاسخگویی به آن است. در کاوش اقوال فقها اختلاف نظر میان آنها وجود دارد. برخی فتاوی، تشهیرسلاح را شرط ندانسته، و گروهی معتقدند با تتبّع در قرآن نفس سلاح و حتی اخافه در عنوان محاربه اخذ نشده است. عده ای حمل سلاح یا تجهیز آن را ملحق به محاربه دانسته اند؛ چنانکه در جواهر و تحریر الوسیله منقول است. برخی فتاوی تصریح دارند به اطلاق، و عدم شرط حمل سلاح و بلکه کفایت صرف اعمال زور. تصریح در صدق سلاح، و عدم تفاوت میان ابزارها، مختار بعضی دیگر است. در نتیجه پژوهش معلوم گردید که سلاح مفهومی عام دارد. محدود به نوع خاصی نیست. واقعیت این است که سلاح با توجه به تغییر زمان و مکان همواره متحول و متکامل است. معیار تشخیص آن صدق عرف و شرایط حاکم است. منظور از سلاح، هر آن چیزی است که عرفا به سبب آن رعب و وحشت عمومی ایجاد شود. مع ذالک مهم اخافه عمومی است از هر طریقی که حاصل شود.
Rethinking the nature of the requirement of weapons is one of the most basic conditions for the realization of war, according to Mahesh, it is an inevitable necessity. What is meant by weapon? And what are its variables? It is a question that the present research tries to answer by descriptive and comparative analytical method. There is a difference of opinion among them in exploring the sayings of jurists. Some fatwas do not consider the publication of the weapon as a condition, and some believe that following the Qur'an, the use of the weapon and even the akhafa are not included in the title of Muharibeh. Some have considered carrying weapons or equipping them as part of war; As mentioned in Jawahar and Tahrir al-Wasilah. Some fatwas are clear about the application, and the absence of the condition of carrying weapons, but the sufficiency of just using force. The statement about the truth of the weapon, and the lack of difference between the tools, is up to others. As a result of the research, it was found that the weapon has a general concept. It is not limited to a specific type. The fact is that the weapon is always changing and perfecting according to the change of time and place. The criterion for its recognition is the truth of custom and prevailing conditions. The meaning of weapon is anything that can cause public fear. However, public awareness is important in any way it can be.
خلاصه ماشینی:
نه است ؟ آيا منظور از سلاح صرفا شمشير و نيزه و تفنگ و ابزار متعارف جنگي و کشنده است ؟ و يا ابزاري چون عصا، سنگ ، تبر، تيشه ، سيخ ، چاقو، کارد و امثالهم سلاح نيز مي توانند محسوب شوند؟ به ديگر بيان ، آيا ابزار معمولي و يا حتي فراتر از آن ابزار الکترونيکي و سايبري و سلاح هاي نامحسوس و نامرئي و بيولوژيک ، که بعضا حتي اخافه و ارعاب ابتدايي و محسوسي ندارند را مي توان سلاح خطاب کرد ؟ و در نتيجه براي چنين اعمالي عنوان محاربه جاري ساخت ؟ آيا قدرت و شوکت و غلبه (آنگونه که برخي بدان ملتزم شده اند) و آنچه مصداق آن است ، را مي توان سلاح محسوب کرد؟ و در نهايت آيا مي توان هر چيزي را که موجب ايجاد ترس و وحشت شود، و منجر به صدمه جاني و مالي گردد را سلاح تلقي کرد؟ اينها از جمله سوالاتي است که در مورد شرط بکارگيري سلاح در خصوص حد شرعي محاربه مطرح بوده و نيازمند تبيين است .
(شاهرودي، ١٤١٩،ص ٢٩٣) ملخص کلام آنکه در مقابل اين دسته اخير از فتاوي، همان فتاوي قرار دارد که در صدر مطلب اشاره شدکه ظاهر آنها، اين است که «تشهيرسلاح » در تحقق محاربه شرط است ، بلکه در برخي از آنها تصريح شده است به اينکه حکم محارب دربارٔە کسي که با تازيانه و عصا و ابزارهايي مانند آن ، مردم را بترساند، جاري نيست .