چکیده:
توسعۀ نیروگاههای حرارتی، جهت تأمین پیوستۀ انرژی الکتریکی، بهطور متوسط، حداقل به ۳ سال زمان نیاز دارد؛ بنابراین، لازم است برنامهریزی توسعۀ ظرفیت این نیروگاهها، براساس نیاز مصرف، از قبل صورت پذیرد. ازطرفی دولتها، برای رشد اقتصادی و افزایش کارایی در زمینۀ احداث نیروگاهها، شدیداً به مشارکت بخش خصوصی نیازمند هستند. هدف این تحقیق، برنامهریزی توسعۀ نیروگاههای حرارتی، در راستای حداکثرسازی سهم توسعۀ نیروگاههای خصوصی، با لحاظ محدودیت سوخت گاز، در طول برنامۀ هفتم توسعه است. در این مقاله، ابتدا، جهت پیشبینی میزان اوج بار شبکۀ برق، در طول دوره، از دو روش سری زمانی آریما و شبکۀ عصبی نارکس استفاده میشود. همچنین، تأثیر دو متغیّر برونزا و نوظهور، شامل رشد مصرف حاصل از استخراج رمزارزها و رشد مصرف صنایع، بر میزان اوج بار بررسی میگردد. سپس، میزان ظرفیت ممکن توسعۀ نیروگاههای خصوصی، برای تأمین افزایش بار پیشبینیشده در بازۀ مطالعه، باتوجّهبه محدودیت سوخت قیدشده در اسناد بالادستی، تعیین میگردد. مطابق با نتایج، در طول برنامۀ هفتم توسعه، باتوجّهبه محدودیت سوخت، حدّاکثر، میتوان برای توسعۀ نیروگاه حرارتی جدید، به میزان ۵۱۵7 مگاوات برنامهریزی نمود. سیکل ترکیبی کردن نیروگاههای گازی موجود، ارتقای راندمان نیروگاههای حرارتی، افزایش ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر و کاهش شدت مصرف انرژی، مهمترین راهکارهای پیشنهادی است.
The development of thermal power plants for the continuous supply of electrical energy requires an average of at least 3 years, hence the necessity to plan for proper infrastructure and requirements. Governments strongly need the participation of the private sector for economic growth and increasing efficiency in the construction of power plants. The present research attempts to plan the development of thermal power plants to maximize the share of the development of private power plants considering the limitation of gas fuel in Iran in the 7th development plan. Therefore, to predict the peak load of the power grid during the study period, two methods of the Arima time series and Narx neural network are used. Also, the effect of two exogenous and emerging variables, including the growth of consumption resulting from the mining of crypto-currencies and the growth of industrial consumption on the peak load rate, is investigated. To achieve higher accuracy, the research method is formulated by combining mathematical modeling and considering general and experimental factors and limitations affecting the problem. Then, the capacity of private power plant development to provide the expected load increase in the study period is determined according to the fuel limit stated in the upstream documents. The results demonstrate that during the years of the 7th plan, due to the maximum fuel limit, it is possible to plan to increase the thermal power capacity by 5157 megawatts.
خلاصه ماشینی:
طبق ضرورت هاي فوق ، هدف اصلي يا سـؤال ايـن تحقيـق ، برنامـه ريـزي ميـزان توسعۀ ظرفيت نيروگاه هاي حرارتي، براساس محدوديت سوخت گاز در کشور، بـوده که دراين راستا، ابتدا، يک پيش بيني از مقدار تقاضـا و رشـد مصـرف بـرق کشـور، بـا حداکثر دقت ، ازطريق لحاظ متغيرهاي تأثيرگـذار در مسـئله ، صـورت گرفتـه اسـت و سپس ، براساس نياز به دست آمده ، برنامه ريزي توسعه ، با رعايـت محـدوديت سـوخت گاز نيروگاهي، صورت خواهد گرفت .
بنابراين ، پس از مدل سازي رياضـي مسـئله و انجام پيش بيني، بار تأثير متغيرهـاي بـرون زا، نظيـر اثـر مصـرفي اسـتخراج ارزهـاي ديجيتال و اثر مصرفي صنايع به صورت سلسله وار، در مسئله لحاظ شده است تا دقـت نتايج ، در فرايند پيش بيني بار (که به عنوان وروديهـاي مسـئلۀ برنامـه ريـزي ميـزان توسعۀ ظرفيت نيروگاه هاي حرارتي ، با قيد محدوديت سوخت گاز نيروگاهي ، در نظـر گرفته شده اند.
اطلاعات ورود فاز ٢ و ٣ نيروگاه اتمـي بوشـهر در سـال هـاي ١٤٠٤ و ١٤٠٦ طبـق برنامۀ وزارت نيرو، تکليف تبديل نيروگاه هاي گازي سيکل ساده ، به سـيکل ترکيبـي، تا پايان برنامۀ هفتم توسعه ، اطلاعات ورود نيروگاه هاي تجديدپـذير تـا سـال ١٤١٠، براساس سند تراز توليد و مصرف گاز طبيعي در کشور تا افق ١٤٢٠، و برآورد ميـزان افزايش اوج بار پيش بينيشده در هريک از سال هاي توسعۀ هفتم و هشـتم اسـت .
پس از تعيين معوقـات برنامـۀ ششـم در زمينـۀ افـزايش ظرفيـت نيروگاه هاي حرارتي، به دو روش خصوصي و بيع متقابل ، لازم است به منظـور تـأمين افزايش اوج بار پيش بيني شده در هريک از سال هـاي برنامـۀ هفـتم (١٤٠١-١٤٠٥) نيز، براي توسعۀ ظرفيت نيروگاهي، برنامه ريزي صورت پـذيرد.