چکیده:
تزیینات در آثار معماری اسلامی ایران علاوه بر زیبایی، القای مفاهیمی چون نظم و وحدت وجودی است که در قالب نقوش هندسی و... دیده می شود. طراحی پارامتریک یکی از رویکردهای فراگیر در فضای طراحی امروز جهان است. این رویکرد، معماری را وارد قلمروهای جدید فرم شناسی و روش شناسی کرده است. بعد از تحولات انقالب صنعتی و با پیشرفت تکنولوزی و ظهور نیازهای جدید، بافت سنتی و ارگانیک شهرها که بر اساس اصول اقلیمی و محیط پیرامون شکل گرفته بود، به تدریج به دست فراموشی سپرده شده و اندیشه های جدید جایگزین آن شده است. مدرنیزه بدون توجه به هویت بومی و اجتماعی، با استفاده از فرم های افلاطونی به خلق فضاهای بی روح و ناکارآمد کرده است. رویکرد مدرن به فضاهای شهری بر مبنای کانسپت فضای ایزوتروپیک شکل گرفته است؛ در حالی که شهرهای سنتی در بافت های قدیمی دارای هندسه های ارگانیک میباشند که در ادامه به بررسی نمونه ها و کاربرد هندسه و فراکتال اقلیدسی در آثار معماری اسلامی با کاربرد معماری پارامتریک خواهیم پرداخت که نشان دهنده ارزش های پنهان معماری اسلامی است که سال ها به دلیل حاکمیت تفکر ناشی از غرب زدگی و معماری مدرن، مورد بی توجهی قرار گرفته بود.
خلاصه ماشینی:
در واقع ، استفاده ي اين چنين از اصول پارامتريک لزوما به سبک خاصي منجر نشده و تنها، روشي کارآمد براي بيان هاي هندسي متنوع است ؛ موضوعي که باعث شد بري عنوان کند که : طراحي غيرپارامتريک اکنون ديگر غيرقابل تصور است (٢٠١١ ,Burry).
)به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١– برنامه طراحي پارامتريک در صفحه نمايشي در آزمايشگاه رياضي دانشگاه کمبريج ، مأخذ: ٢٠٠٢ ,Frazer در مبحث معماري پارامتريک نيز مانند بسياري ديگر از مفاهيم و نوآوري هاي شکل گرفته در عرصه هاي مختلف ، ايده ي اصلي و عنوان موضوع ، خيلي پيشتر از آنکه امکان به کارگيري روندهاي رايانشي در طراحي وجود داشته باشد، ابداع شده بود.
در اين ميان به توانايي هاي بالقوه نرم افزارهاي پارامتريک در طراحي معماري اسلامي مي توان به ترسيم کاربندي بناهاي مذهبي و غير مذهبي نيز اشاره نمود که همواره مورد استفاده طراحان قرار گرفته است (ناصح زاده تبريز و پور رجب صوفياني، ١٣٩٥: ٢)، در طراحي گنبد شيخ لطف الله اصفهان به کاربرد هندسه طبيعت و فراکتال در معماري پارامتريک با بررسي آرايه هاي داخلي گنبد مواجه مي شويم که نمونه بارزي از آثار معماري اسلامي در زمينه استفاده از معماري پارمتريک مي باشد.
)به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٦- دو پارامترcrv از طريق يک کامپوننت به نام loft به سطح تبديل شده اند، مأخذ: نگارنده ، ١٣٩٩ Generative Modeling - نوعي تفکر برنامه نويسي است که بدون نياز به دانش کد نويسي پيشرفته به تعريف الگوريتم هايي مي پردازد که توسط رايانه قابل توليد به فرم معماري مي باشند.