چکیده:
بیتردید ازدواج در زمره مهمترین رویدادهای زندگی هر فرد تلقی شده و از منظر اجتماعی نیز میتواند سنگبنای یک جامعه سالم قلمداد شود. نیکپیداست در این زمینه، انتخاب همسر مناسب از اهمیت شایانی برخوردار است؛ چهاینکه ازدواج موفق، زمینهساز تکامل فرد شده و در نقطه مقابل انتخاب همسر نامناسب موجبات مشکلات روحی و روانی را فراهم آورده و شخص و جامعه را با مشکلات عدیدهای مواجه خواهد ساخت. در این میان اهتمام شریعت به ارائه معیارهای دقیق در گزینش همسر بر کسی پوشیده نیست؛ لکن آنچه نگارش پژوهش حاضر را سامان داده است فتوایی مشهور در بین فقیهان امامی است که مطابق آن، در فرض وجود خواستگار همکفو(کفائت شرعی)، ولی دختر مکلّف به پذیرش چنین درخواستی بوده و در فرض عدم اجابت درخواست، مرتکب معصیت شمرده میشود. نوشتار فرارو با عنایت به اهمیت مسئله و تالیهای فاسدی که ممکن است بر چنین دیدگاهی مترتب شود، در پژوهشی مسئله محور، با مراجعه به میراث فقهی، مستندات فقیهان را در بوته نقد قرار داده و با خدشه در اعتبار ادله ارائه شده، چنین دیدگاهی را برنتابیده است. نگارنده معتقد است مستفاد از ادله باب، استحبابِ اجابتِ خواستگاری است که شرایط کفویت شرعی را دارا میباشد؛ لذا میتوان با ملاحظه سایر اولویتها از جمله کفائت عرفی و با درنظرداشت اموری از قبیل سطح تحصیلات، خوشایند بودن ظاهری، عدم وجود بیماری و... در این زمینه اقدام نمود.
Undoubtedly the marriage is one of the paramount events in life of each person and socialogically it can be the foundation of a safe and successful society. Regarding this, it is crystal clear that choosing a proper spouse is really important because a successful marriage can pave the way of maturation, physical and moral development. On the other side choosing improper spouse brings about disillusionment and mental and psychological problems and causes both the person and the society numerous problems. Meantime, the Sharie’s effort to marriage issue and presentation of appropriate criterions is not denyed by anyone. However, what makes writing of this paper very important is the famous fatwa between Emami jurisconsultants that on assumption existing a proper proposal, the girl is obligated to accept this request and if she refuses the proposal, she will commit a sin. Due to the importance of the case and also the probability of being pushed under corruptive acts, this article following a problem-based research through descriptive analytical method referring to jurisprudential legacy cash the jurists’ documentation and with taint to validity of presented cases rejects this view. The writer believes that the result of proofs eventually authorization of granting the suitor that have a religious equality conditions, therefor by observing other preferences like common equality and with contemplate matters like level of education outward enjoyment, nonexistence of any special illness, we can act in this case.
خلاصه ماشینی:
در اين ميان اهتمام شريعت به ارائه معيارهاي دقيق در گزينش همسر بر کسي پوشيده نيست ؛ لکن آنچه نگارش پژوهش حاضر را سامان داده است فتوايي مشهور در بين فقيهان امامي است که مطابق آن، در فرض وجود خواستگار هم کفو(کفائت شرعي)، ولي دختر مکلف به پذيرش چنين درخواستي بوده و در فرض عدم اجابت درخواست ، مرتکب معصيت شمرده ميشود.
در باب پيشينه پژوهش بايد گفت عليرغم اينکه در مورد ازدواج و اصل مطلوبيت نکاح و نيز کفائت معتبر در فقه و خواستگاري، مقالاتي به رشته تحرير در آمده است ؛ لکن تا آنجا که نگارندگان در پايگاههاي معتبر علمي از قبيل ايرانداک(پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران)، نورمگز(بانک نشريات تخصصي علوم انساني و اسلامي به زبانهاي فارسي و عربي)، مگ ايران(بانک اطلاعات نشريات کشور)، پرتال جامع علوم انساني(وابسته به پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي)، و ديگر پايگاههاي موجود جستجو نمودهاند، تاکنون هيچ پژوهشي که مستقلا به موضوع تحقيق فرارو بپردازد يا کتاب يا مقاله اي که همپوشاني با موضوع جستار فرارو داشته باشد، مشاهده نميشود؛ لذا مقاله حاضر از حيث ارزيابي آراي فقيهان و نقد و تحليل مستندات ايشان در مانحن فيه داراي نوآوري بوده و از اين حيث پژوهشي مستقل و واجد جنبه هاي نو محسوب ميشود.
توضيح اينکه اگر اجابت خواستگار هم کفو(کفائت شرعي) واجب باشد در اين صورت اطلاق و عموم روايت حتي فرد شرابخوار را نيز در بر خواهد گرفت (چه اينکه شرابخوار بودن اگرچه موجب فسق است ؛ ولي فرد را از دايره اسلام و ايمان خارج نميکند)؛ حال آنکه ازدواج با چنين افرادي مکروه قلمداد شده است .