چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی ایده دانش فضیلتبنیان در اندیشه اسلام و غرب و کاربردهای تربیتی آن است. جنس پژوهش کیفی و نوع آن تحلیلی - تطبیقی است. دراینراستا نخست دو مفهوم دانش و فضیلت مورد تحلیل قرار گرفت و سپس نسبت میان آنها بررسی شد. از تحلیل و بررسیها بهدست آمد که این ایده درصورتی در صحیحترین معنای خود بهکار میرود که جوهر اصلی آن که همانا فضیلت و فضیلتگرایی است، بهعنوان روح اصلیِ دانش، تمامی فعالیتهای دانشی را تحت پوشش و حمایت خود داشته باشد. در بخش دوم مقاله به مقایسه تطبیقی میان ایده دانش فضیلتبنیان در اندیشه اسلامی و اندیشه غربی پرداخته شد. تطبیق صورتگرفته نشان می دهد که ایده دانش فضیلتبنیان در غرب برخلاف اسلام با کاستیهای مواجه است؛ زیرا، در جهانبینی اسلامی، اصل توحید سبب شده است که قرب الیالله هدف غایی ایده دانش فضیلتبنیان در اسلام شناخته شود. درنهایت، کاربرد اخلاقی دانش، درک جنبه ارزشی دانش، کاربرد عملی و فناورانه دانش و کسب علم نافع بهعنوان کاربردهای تربیتی ایده دانش فضیلتبنیان شناسایی شدند.
This article focuses on a comparative review of the roots of virtue based knowledge in Islamic and Western thought. To clarify the idea of virtue based knowledge through an analytical method, we’ve carried our work through two levels. In the first level, we’ve paid attention to the relationship between knowledge and virtue. In this study, it’s illustrated that since the beginning, knowledge has always had a moral nature, and through time the morality aspect within knowledge has declined. In the second level, we’ve gone beyond and focused on the fusion of the two. Accordingly, the most accurate meaning of the idea of knowledge is when its principal substance which is virtue and virtuosity, becomes the major spirit of all knowledge related activities and upholds them. In the comparative study of Islam and the West, the issue of values and ethics entering knowledge, and their influence on personality and human nature is mentioned and emphasised. This view in the West has faced some criticisms. While in the monotheistic worldview of Islam, this relation is an undisputed principle and an accepted rule in Islamic thought. The principle of monotheism has caused; the nearness to God to become known as a major goal in the idea of virtue based knowledge. According to this principle, the function of the idea of virtue based knowledge is different to the Western paradigms.
خلاصه ماشینی:
از تحليل و بررسيها به دست آمد که اين ايده درصورتي در صحيح ترين معناي خود به کار ميرود که جوهر اصلي آن که همانا فضيلت و فضيلت گرايي است ، به عنوان روح اصلي دانش ، تمامي فعاليت هاي دانشي را تحت پوشش و حمايت خود داشته باشد.
در ايده دانش فضيلت بنيان نيز اين نکته مورد توجه قرار گرفته است که دانش و ارزش از هم جدا نيستند.
برخي اشتراکات شامل اين نکته است که در هر دو ديدگاه اسلام و غرب ، دانش داراي فضيلت شمرده ميشود و نگاه اخلاقي به دانش مورد تأکيد قرار گرفته است .
بنابراين ، فضيلت دانش و توجه به بعد اخلاقي دانش به عنوان هدف براي تعليم وتربيت ، ضروري است و اين ضرورت با نگاه به وضعيت تربيتي و آموزشي مراکز علمي ما مشهود است .
نکته قابل تأمل آن است که در ايده دانش فضيلت بنيان تعليم و تربيتي داراي اهميت است که غايت آن رسيدن به زندگي توأم با اخلاق و فرهيختگي است که براي گذراندن اين روايت بايد فضايل مدنظر قرار گيرند.
د. کسب علم نافع درک مربيان و متربيان به ارزش دروني و ذاتي دانش ، نکته اساسي در ارتباط با کاربرد ايده دانش فضيلت بنيان است .
درک ارزش ذاتي دانش سبب پرورش شخصيت علمي و اخلاقي انسان ها شده و آنها را در رسيدن به چنين جامعه اي ياري ميرساند و در اين صورت است که معيار کيفيت کار علمي در جامعه دگرگون ميشود.