چکیده:
شهرهای مرزی با توجه به موقعیت و کارکرد خاص خود در زمره شهرهایی هستند که هر دو گروه از نیروهای جهانی و محلی بر پایداری آنها تأثیرگذارند. بر این اساس، مسئله اصلی این تحقیق بر پایه پایداری شهرهای مرزی استان کردستان و سپس تأثیر موقعیت مرزی بر پایداری این شهرهای مرزی و همچنین راهبردهای لازم برای دستیابی به پایداری در این شهرها گذاشتهشده است. بنابراین این پژوهش با توجه به اهمیت موقعیت مرزی و تأثیری که این موقعیت میتواند بر توسعه شهری و پایداری شهری داشته باشد به دنبال ارزیابی پایداری در شهرهای مرزی با مطالعه موردی شهرهای مرزی استان کردستان میباشد برای پاسخ به این مسائل، در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی و با استفاده از روشهای همچون تاکسونومی عددی، روش برنامهریزی راهبردهای و همچنین دادها بر پایه نرمافزار SPSS و روشهای آماری T تک نمونهای بهمنظور ارزیابی پایداری در شهرهای مرزی استان کردستان و تأثیر موقعیت مرزی بر پایداری آنها سنجیده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین پایداری محاسبهشده برای کلیه شهرهای موردمطالعه در ابعاد چهارگانه به میزان 5/0 بهدستآمده است که در طیف پایداری متوسط قرار میگیرد. همچنین بر اساس روش تاکسونومی عددی در ارتباط با نقاط شهری شهرستانهای مریوان و بانه بهعنوان شهرهای موردمطالعه در این رساله که بیشترین تعداد شهرهای مرزی را دارا میباشند، به ترتیب با 5396/0 و 5401/0 دارای رتبههای 1 و 2 از نظر پایداری شهری قرار دارند که نشاندهنده اثرات مثبت موقعیت مرزی بر پایداری شهر میباشد. همچنین در این مطالعه بر اساس روش برنامهریزی راهبردی مشارکتی و با بهکارگیری مدلSWOT، نتایج نشان داد که با توجه به شرایط خاص شهرهای مرزی و نیز عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر توسعه پایدار این شهرها، عملاً راهبردهای تدوینشده بر ابعاد خاصی متمرکزشده است.
Due to their specific location and function, border cities are among the cities where both groups of global and local forces affect their stability. Based on this, the main problem of this research is based on the strength of the border cities of Kurdistan province, and then the effect of the border location on the stability of these border cities, as well as the necessary strategies to achieve sustainability in these cities. Therefore, considering the importance of the border location and the effect that this location can have on urban development and urban sustainability, this research seeks to evaluate the sustainability in border cities with a case study of the border cities of Kurdistan province. To answer these issues, in this research, using Descriptive-analytical method and using methods such as numerical taxonomy, strategy planning method, as well as data based on SPSS software and single-sample T-statistic methods were measured to evaluate the stability in the border cities of Kurdistan province and the effect of the border location on their strength. The results of the research showed that the average stability calculated for all the studied cities in the four dimensions was obtained as 0.5, which is in the range of moderate strength. Also, based on the numerical taxonomy method, in connection with the urban areas of Marivan and Bane cities, as the cities studied in this thesis, which have the most significant number of border cities, they are ranked 1 and 2 in terms of urban sustainability with 0.5396 and 0.5401, respectively, which shows the positive effects of the border location on the stability of the city. Also, in this study, based on the participatory strategic planning method and using the SWOT model, the results showed that considering the special conditions of the border cities as well as the internal and external factors affecting the sustainable development of these cities, the formulated strategies are focused on certain dimensions.
خلاصه ماشینی:
همچنين بر اساس روش تاکسونومي عددي در ارتباط با نقاط شهري شهرستان هاي مريوان و بانه به عنوان شهرهاي موردمطالعه در اين رساله که بيشترين تعداد شهرهاي مرزي را دارا مي باشند، به ترتيب با و ٠/٥٤٠١ داراي رتبه هاي ١ و ٢ از نظر پايداري شهري قرار دارند که نشان دهنده اثرات مثبت موقعيت مرزي بر پايداري شهر مي باشد.
غلامي (١٣٩٤) در رساله دکتري خود با عنوان ارزيابي توسعه پايدار شهرهاي استخراجي جنوب ايران (موردمطالعه : شهر عسلويه ) در پژوهشي بر مبناي پژوهش توصيفي- تحليلي و پيمايشي و بر پايه شاخص هاي زيست محيطي، اقتصادي، اجتماعي - فرهنگي و کالبدي و همچنين روش هاي اسنادي و ميداني و در حجم نمونه اي برابر با ٣٨٦ نفر، از طريق پرسشنامه به جمع آوري اطلاعات پرداخته و با استفاده از نرم افزار آماري SPSS و ارزش گذاري نماگرها با بهره گيري از طيف ليکرت ، آن ها را مورد تجزيه وتحليل قرار داده است .
در حال حاضر به رغم اينکه شهرهاي مرزي استان کردستان از حدود چند سال پيش بنا به دلايل مختلفي در حال تجربه شرايط نويني به خاطر موقعيت مرزي هستند اما هنوز هم در جامعه دانشگاهي و هم در محافل سياست گذاري و برنامه ريزي اين امر کمتر موردتوجه واقع شده و در ارتباط با ارزيابي پايداري ميتوان گفت اصلا مطالعه اي صورت نگرفته است و بنابراين ميطلبد در تحقيقي جداگانه اين مسئله مهم موردبررسي قرار گيرد.
Structures affecting the sustainable development of the border city of Astara based on the radical geography approach.
Assessing the degree of realization of sustainable urban development indicators in border areas (case example: Piranshahr city).