چکیده:
برخی از عبارات دشوار قرآن همواره دغدغه اندیشمندان قرآن پژوه مسلمان بوده و همین سبب پیدایش دیدگاههای گوناگون و گاه متعارض درباره آن شده حتی توجه خاورپژوهان غیر مسلمان را نیز به طور چشمگیری به خود جلب کرده است. از میان مستشرقان جیمز بلامی قرآن پژوه امریکایی در مقاله ای با عنوان «Some Proposed Emendations to the Text of the Koran» تلاش کرده نشان دهد برخی از عبارات مشکل قرآن برآمده از خود قرآن نبوده و این کاتبان وحی بوده که در استنساخ متن مصحف به خطا رفته اند. وی برای اثبات مدعای خویش به اختلاف دیدگاه گسترده مفسران قرآن و نبودن معنای روشن برای آن عبارات توسل جسته به منظور این مشکل پیشنهاد داده تا متن مصحف حتی الامکان به حالتی که برای اولین بار پیامبر اکرم (ص) تلاوت کرده اند نزدیک گردد. این مقاله بر آن است تا شش پیشنهاد جیمز بلامی همراه با مستندات آن را در مقاله فوق داوری کند. اشکال جدی به دیدگاه بلامی نادیده انگاشتن تواتر متن مصحف و ماهیت گفتاری آن است. افزون بر این بسیاری از ادعاهای کتیبه پژوهانه او با نسخههای کهن قرآن که قدمت آنها به سدههای نخستین هجری باز می گردد ناسازگار است.
Since some of the difficult wordings of the Qur'an have always been the concern of Muslim Quranic scholars and caused various conflicting views, it has drawn western scholars' attention centering on the language of the Quran. Among the Orientalists, American Quranic scholar James Bellamy, in an article entitled "Some Proposed Emendations to the Text of the Koran", attempts to indicate that some of the problematic phrases of the Qur'an did not come from the Qur'an itself but they are scribes' errors while copying scriptures. In order to prove the claim, he appeals to wide-ranging views of the commentators of the Qur'an and lack of clear meaning for such these phrases. Making the text as close as possible to the form in which the Holy Prophet (PBUH) recited he proposed some emendator suggestions.This article aims to judge six James Blamey proposals and their documents in the foregoing article. A serious problem with Bellamy's view is ignoring the frequency of the text of the Qur'an and its spoken nature. Furthermore, many of his inscriptional claims are inconsistent with ancient manuscripts of the Qur'an dating back to the first Islamic centuries.
خلاصه ماشینی:
جيمز بلامي متولد ١٩٢٥ استاد ادبيات عرب دانشگاه ميشيگان امريکا يکي از خاورشناسان معاصر است که در مقاله «Some Proposed Emendations to the Text of the Koran » «چند اصلاح پيشنهادي براي متن قرآن » منتشر شده سال ١٩٩٣ در ژورنال جامعه مستشرقان امريکا 1 شماره ١١٣ با ادعاي بروز خطا از کاتبان حين استنساخ مصحف ، آراء پراکنده عالمان مسلمان و صحابه پيامبر را ابزار شناسايي اين خطاها قرار داده و با استفاده از متد نقد متن که پيش از اين براي نقادي و تصحيح متن کتاب مقدس به کار مي رفت تلاش مي کند اين به اصطلاح خطاهاي مصحف را اصلاح کرده و شکل صحيح آن را پيشنهاد کند تا متن قرآن به آن حالت نقل شده از زبان پيامبر اکرم (ص ) نزديک گردد.
ثني الشي يعني رد بعضه علي بعض (ابن منظور، ١٤١٤ق ، ١١٥/١٤؛ زبيدي، بي تا، ٢٥٢/١٩) با اين وجود واقعيت اين است که واژه مثاني در قرآن مبهم و معناي آن معرکه آراء مفسران قرآن است چنانکه گفته اند مثاني جمع مثني و به معناي اعاده و تکرار کردن است (زمخشري، ١٤٠٧ق ، ١٢٣/٤، آلوسي، ١٤١٥ق ، ٢٤٨/١٢) و در توضيح آن گوناگون سخن گفته اند؛ از جمله اينکه منظور قرآن است که در هر عصر و دوراني تکرار مي شود و تجلي تازه اي مي يابد (مکارم شيرازي، ١٣٧٤ش ، ٤٣٢/١٩).
اما در مقابل برخي ديگر از مفسران در اطلاق امنيۀ بر قرائت ترديد کرده (ابن عاشور، بي تا، ٢١٦/١٧) و شان نزول گفته شده براي آيه را بعيد دانسته اند که صحيح باشد؛ زيرا با عصمت انبياء منافات دارد و موجب سلب وثوق به گفتار آنان مي شود و از سويي منافي با ديگر آيات قرآن از جمله «و ما يْ نطِقُ ع نِ اْله وي «٣»ِ إنْ هُوِ إّ لا و حْيٌُ يوحي» است (طيب ، ١٣٧٨ش ، ٢٥/١).