چکیده:
علوم بلاغی یا دانش شیوا سخنی از جمله فنون ادبی است و شاخههای سه گانه معانی و بیان و بدیع را در بر میگیرد. در مقایسه با مضامین و زمینههای دیرین بلاغت در فرهنگها و جوامع جهانی، مطالعات و پژوهشهای علمی معاصر، برد وسیعتر و متنوعتری از مسائل علمی و معانی نظری را به حیطه علوم بلاغی وابسته و مرتبط دانستهاند. روش انجام این مقاله، توصیفی، تحلیل است و در صدد است تا تحلیل بلاغی معانی و بیان غزلهای 379 تا 381 از دیوان سلمان ساوجی را مورد بررسی قرار دهد. از نتایج این پژوهش: آرایهی کنایه با 38 بار تکرار در اشعار وی، بیشتر از همه بازتاب داشته است و کمترین بسامد مربوط به آرایه مبالغه با 2 بار تکرار است.
خلاصه ماشینی:
دانش بيان : نسبت «خود فرو رفتن » به ماه ، استعاره ي مکنيه (تشخيص ) است / در کل بيت ، تشبيه تفضيل ديده ميشود، در مصرع اول ، رخسار يار برتر از گل و در مصراع دوم جمال يار برتر از ماه ، تفسير شده است / ورق برگرادنيدن ، کنايه از تغيير و دگرگوني اوضاع ، بيان شده است / «در فکر فرو رفتن ماه »، کنايه از تعجب کردن از زيبايي زياد رخسار.
بديع معنوي: واژه «ره » داراي جناس تام است / «از خاک ره خوارتر به خاک افتادن » ايهام است که ميتوان ، هم خود شاعر را تلقي کرد و هم اغيار را/ بکار بردن تخلص در مصرع دوم (سلمان ).
310 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ دانش بيان : عبارت «خود را به باد دادن »، کنايه از خود را نابود کردن است / مصرع دوم تشبيه تفضيل است ، آنجا که شاعر بوي يار را برتر از بوي گل ، دانسته است .
312 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ بديع معنوي: واژه «بازي» داراي جناس تام است / کاربرد آرايه ي تخلص (سلمان ).
314 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ دانش معاني: در آخر مصراع دوم ، ايجازحذف آمده که (به ديده ميپذيرم ) حذف شده است .
314 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ دانش معاني: در آخر مصراع دوم ، ايجازحذف آمده که (به ديده ميپذيرم ) حذف شده است .