چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطهای اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل در رابطهی بین هیجانخواهی و همنوایی با گرایش به رفتارهای پرخطر (از جمله مصرف مواد، سیگار و الکل) در دانشجویان بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی مرکز آموزش عالی پلدختر در سال تحصیلی 1401-1400 بود. حجم نمونه بر اساس قاعده کلاین برابر با 225 نفر تعیین شد که به روش نمونهگیری در دسترس و با پرسشنامه آنلاین انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل، مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی، مقیاس هیجانخواهی و مقیاس همنوایی بود. داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار آموس-24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد همنوایی تاثیر مستقیم و معناداری و تاثیر غیرمستقیم معناداری به واسطهی اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل بر گرایش به رفتارهای پرخطر داشت. هیجانخواهی بر گرایش به رفتارهای پرخطر اثر مستقیم معناداری داشت، اما به واسطه اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل بر گرایش به رفتارهای پرخطر اثر غیرمستقیم معناداری نداشت. علاوه بر این، اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر موبایل بر گرایش به رفتارهای پرخطر دارای اثر مستقیم معناداری بود. نتیجهگیری: با توجه به نتایج، افزایش همنوایی و هیجانخواهی باعث افزایش بیشتر اعتیاد به شبکههای اجتماعی میشود که نتیجه آن افزایش رفتارهای پرخطر است. بنابراین، با کاهش همنوایی و هیجانخواهی میتوان اعتیاد به شبکههای اجتماعی را کاهش داد و از بروز رفتارهای پرخطر در دانشجویان جلوگیری کرد.
Objective: The present study aimed to investigate the mediating role of mobile-based social media addiction in the relationships of sensation seeking and conformity with the tendency to high-risk behaviors (e.g., drug use, smoking, and alcohol consumption) in students. Method: The present research was descriptive-correlational of structural equation modeling type. The statistical population of this research included all undergraduate students of Poldokhtar Higher Education Center in the academic year 2021-2022. The sample size was determined based on Kline’s rule equal to 225 people, which was selected by the convenience sampling method and an online questionnaire. The instruments used in this research were the Mobile-Based Social Network Addiction Questionnaire, the Iranian Adolescents' Risk-Taking Scale, the Sensation-Seeking Scale, and the Conformity Scale. The data were analyzed using structural equation modeling by AMOS-24 software. Results: The results showed that conformity had a significant direct effect on the tendency to high-risk behaviors and a significant indirect effect via mobile-based social media addiction. Sensation seeking had a significant direct effect on the tendency to high-risk behaviors, but not a significant indirect effect through mobile-based social media addiction. In addition, mobile-based social media addiction had a significant direct effect on the tendency to high-risk behaviors. Conclusion: According to the results, the increased conformity and sensation-seeking causes a further increase in social media addiction, resulting in increased risky behaviors. Therefore, by reducing conformity and sensation seeking, social media addiction can be reduced, and high-risk behaviors can be prevented in students.
خلاصه ماشینی:
Chen, Yang, Bulut, Cui & Xin & Robbins 6.
در این میـان یکی از متغیرهـایی کـه میتوانـد از هیجـان خواهی (چـابکی، بلیـاد، کـاکـاونـد، تـاجری و زم ، ١٤٠٠؛ زارعی و غیبی، 1 ١٣٩٧؛ خـانجـانی و اکبری، ١٣٩١؛ مظـاهرینژادفرد و حســـینیثـابـت ، ٢٠١٧؛ کو و وون ، ٢٠١٤؛ سـیز٢، ٢٠١٤) و همنوایی با همسـالان (صـدری، شـهریاریاحمدی و تجلی، ١٤٠٠؛ وانـگ ٣ و همکـاران ، ٢٠١٧؛ چـان ، ٢٠١٨؛ د-ورایس ، پیتر، د- گراف و نیکن ٤، ٢٠١٦) تـأثیر پـذیرد و خود آن متغیر نیز بر گرایش بـه رفتـارهـای پرخطر تـأثیرگـذار اســـت ، اعتیـاد بـه شـبکه های اجتماعی مبتنی بر موبایل اسـت (هاشـمی شـیخ شـبانی و حاجی حسـنی، ١٤٠٠؛ قربـانی و خســـروی، ١٣٩٦؛ اوداکی ٥، ٢٠١٣؛ ین ، ین ، وو، هوانـگ و کو٦، ٢٠١١؛ فوگـل و نیهمـاد٧، ٢٠٠٩؛ بیـب ، آســـچی، هـاریســـون و کوینلان ٨، ٢٠٠٤).
محققان در بررســی همه جانبه پیامدها و پیشــایندهای اعتیاد به شــبکه های اجتمـاعی مبتنی بر موـبایـل متغیرهـای درون فردی و محیطی مختلفی را بررســـی کرده اـند، امـا همانطور که ذکر شـد شـیوع کرونا تأثیر بسـزایی در گرایش به اسـتفاده از شـبکه های مجازی داشــته اســت ؛ لذا پژوهش حاضــر در پی پاســخ گویی به این ســؤال اســت که آیا اعتیاد به شــبکه های اجتماعی مبتنی بر موبایل در رابطه بین هیجان خواهی و همنوایی با همســالان با گرایش به رفتارهای پرخطر نقش واسطه ای ایفا میکند؟ 1.
مطابق با یافته های پژوهش حاضـر مدل میانجیگری اعتیاد به شـــبکـه هـای اجتمـاعی مبتنی بر موـبایـل در رابطـه بین هیجـان خواهی و همنوایی ـبا گرایش ـبه رفتارهای پرخطر در دانشــجویان ، برازنده داده ها بود.