چکیده:
به دنبال انقلاب صنعتی و تحولات صورت گرفته در آمریکا، ایرانیان بیش از پیش به دنبال چرایی رشد و پیشرفت این کشور برآمدند یکی از موضوعاتی که آنها دنبال کردند فناوریهای نوظهور در این کشور از جمله صنعت برق بود. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تفسیر متون مطبوعاتی و اسناد منتشر نشده در پی آن است که چگونگی مواجهه ایرانیان دوره قاجاریه با فناوری برق در آمریکا را تحلیل نماید و روشن سازد که ایرانیان در دوره قاجاریه برای ورود دانش و صنعت برق آمریکا به داخل کشور با چه چالشهایی مواجه بودند؟نتایج پژوهش نشان میدهد روشنفکران در چارچوب گفتمان انتقادی پیشرفت صنعت برق در آمریکا را در نوشتههای خود بازتاب دادند. آنان دریافتند که برای جبران عقبماندگی ایران در این حوزه باید فناوری برق را از آمریکا به کشور وارد کرد از طرف دیگر سیاحانی که به آمریکا سفر کرده بودند با مشاهده پیشرفتهای علمی و فنی و درک تاثیرات بنیادین آن بر تحول این کشور بر لزوم نوسازی ایران با بهرهگیری از علوم و فنون آمریکا تاکید کردند این هدف را نخبگان سیاسی به صورت جدیتر دنبال کردند تا راه ورود این تکنولوژی که موجب پیشرفت جامعه ایران میشد به طور مستقیم و غیر مستقیم فراهم نمایند اما در این راه موانعی پیش آمد که باعث شد فناوری برق و اصول جدید تحت تعلیمات کارشناسان و مهندسان آمریکایی به ایران ورود پیدا نکند و تلاشهای آنان تنها محدود شد به آشنایی ایرانیان با اهمیت صنعت برق و نقش آن در تحول آمریکا که البته این خود در آن شرایط زمانی امری بس مغتنم به شمار میآمد.
Following the industrial revolution and developments in America, Iranians began to look for the reason for the growth and progress of this country. One of the topics they followed was the emerging technologies in this country, including the electricity industry. The present article, with a descriptive-analytical approach and interpretation of press texts and unpublished documents, aims to analyze how Qajar period Iranians encountered electricity technology in America and to make it clear that Iranians during the Qajar period entered America for the knowledge and electrical industry. What challenges did the country face?The results of the research show that the intellectuals reflected the progress of the electricity industry in America in their writings within the framework of critical discourse. They realized that in order to compensate for Iran's backwardness in this field, electricity technology should be imported from America to the country. On the other hand, the tourists who had traveled to America, by observing the scientific and technical progress and understanding its fundamental effects on the transformation of this country, on the necessity of modernizing Iran with They emphasized the use of American science and technology, this goal was pursued more seriously by the political elites in order to directly and indirectly provide the way for the introduction of this technology that would lead to the progress of the Iranian society, but in this way there were obstacles that caused the electric technology and New principles did not enter Iran under the teachings of American experts and engineers, and their efforts were only limited to familiarizing Iranians with the importance of the electrical industry and its role in the evolution of America, which of course was considered a very important thing in those times.
خلاصه ماشینی:
آنـان دریافتنـد کـه بـرای جبـران عقب ماندگی ایران در این حوزه باید فناوری برق را از آمریکا به کشور وارد کرد از طرف دیگر سیاحانی که به آمریکا سفر کرده بودند با مشاهده پیشرفت های علمـی و فنـی و درک تـاثیرات بنیادین آن بر تحول این کشور بر لزوم نوسازی ایران بـا بهـره گیـری از علـوم و فنـون آمریکـا تاکید کردند این هدف را نخبگان سیاسی به صورت جدی تـر دنبـال کردنـد تـا راه ورود ایـن تکنولوژی که موجب پیشرفت جامعه ایران می شد به طور مستقیم و غیر مستقیم فراهم نماینـد اما در این راه موانعی پیش آمد که باعث شد فنـاوری بـرق و اصـول جدیـد تحـت تعلیمـات کارشناسان و مهندسان آمریکایی به ایران ورود پیدا نکند و تلاش های آنان تنها محدود شد بـه * دکترای تاریخ و استاد مدعو دانشگاه ایلام ، ایلام ، ایران ، gmail.
پدیده جدید برق از جمله مظاهر تمدنی بود که توجه ایرانیان را به خود جلب کرد این فناوری به عنوان پدیده ای که در آمریکا خلق شده بود، از دوره ناصری مطرح و مد نظر رجال ترقی خواه قرار گرفت چرا که به خوبی پی برده بودند که تاسیس صنعت بـرق یک ابزار مورد نیاز برای پیشرفت جامعه است .
نتایج تحقیق نشان می دهد سیاحان و دیگر روشنفکران چگونگی تحولات سریع آمریکا در عرصه تکنولوژی برق را بازتاب دادنـد و عاملی برای آشنایی ایرانیان با دگرگونی های آمریکا در این عرصه شدند علاوه بر آنهـا نخبگـان سیاسی در تلاش برآمدند راه ورود این فناوری را که موجب پیشـرفت جامعـه ایـران مـی شـد به طور مستقیم و غیر مستقیم فراهم نمایند اما در این راه موانعی پیش آمد که باعث شد فناوری برق و اصول جدید تحت تعلیمات کارشناسان و مهندسان آمریکایی به ایران ورود پیدا نکند.