چکیده:
در تحلیل یک متن ادبی، اجزای مهم آن و نحوه کارکرد آن اجزا در متن قابل کشف است. در مقاله حاضر که حاصل بخشی از تحقیق گسترده ای درباره سوره احزاب می باشد، این سوره به عنوان یک متن مستقل و تام بر اساس قواعد تحلیل متن ادبی مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع محوری سوره احزاب که با توجه به قواعد تحلیل متن، تعیین شده است، اطاعت از خدا و رسول است و لذا لفظ کلیدی سوره نیز اطاعت است و الفاظ نظیر اطاعت همچون تبعیت، تسلیم و قنوت نیز در صدد القای پیامهایی مرتبط با اطاعت هستند. غرض این سوره اصلاح سبک زندگی مؤمنین در سایه اطاعت از خدا، رسول و مطهرین از رجس است از این رو در ضمن تناسب کاملی که میان آیات وجود دارد، افراد مطاع و مورد تأیید الله معرفی شدهاند. در این تحقیق بر اساس واژه کلیدی اطاعت، سیاقهای سوره احزاب مورد تحلیل قرار گرفته که علاوه بر اثبات انسجام سوره، حاصل و نتیجه اطاعت از مطاعهای ایمانی و غیر ایمانی نیز به دست آمده است. پژوهشهای انجام شده در سوره احزاب تاکنون با چنین شیوهای به تحلیل این سوره نپرداختهاند و از این جهت، نوآوری برای این پژوهش محسوب میشود
The suitability of the stories of the Qur'an with the culture of the time of the revelation of the Qur'an is one of the things that can be achieved through the analysis of critical discourse. In the present research, based on the model of Padam, and with the descriptive-analytical method of discourse as an example of two Quranic short stories (the crime worship of the time of Abraham, he considers the hundred-year dream of Uzir and compares it with the critical discourse of idolatry culture and the denial of resurrection at the time of revelation of the Qur'an are studied. Among the achievements of this research is that the subject of these stories are the same deviant issues of the age of revelation about oneness,polytheism and resurrection, which shows the similarity in adopting the way of the polytheists in imitating the way of the fathers. and the ancestors in believing in earthly and heavenly gods and denying the resurrection and not believing in God’s power to restore the dead in different periods of history. The purpose of telling these stories is to prove the similarity of people's beliefs in the issue of monotheism and resurrection and to convince the audience with a simple statement. Also, to present a visual image of the resurrection Ma'adum lies in the expression of the hundred-year-old dream of Uzir, to answer the naysayers of the ResurrectionAlso, the teaching of emigration in emergency situations to the Prophet and his followers is in telling the story of the Companions of the Cave.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش پيش رو، بر اساس الگوي پدام به اين مهم برآمده و با شـيوه توصـيفي - تحليلـي گفتمـان ؛ بـه عنـوان نمونـه سـه داسـتان کوتـاه قرآنـي (مجادله ابراهيم با نمرود در ثبوت ربوبيت حضرت حق ، رؤيت عيني اعاده معدوم توسط عزير واصحاب کهف ) مد نظر قرارداده شده و پس از مقايسه اين داستان ها با فرهنگ بـت پرسـتي و انکار معاد، به تناسب آن ها با زمان نزول پرداخته مي شود.
پژوهش حاضر، با واکاوي سه نمونه از داستان هاي کوتاه ؛ «مجادله ابراهيم با نمرود در ثبوت ربوبيت حضرت حـق ، رؤيـت عينـي اعـاده معـدوم توسـط عزيـرو اصـحاب کهـف » و ارائـه تصوير ديداري و عيني براي منکران معاد، علاوه بر قابليت انطباق روش پدام بر آن هـا، در پـي پاسخ به پرسش هاي زير است : ـ لايه هاي سـطحي وعمقـي «داسـتان مجادلـه ابـراهيم بـا نمـرود در ثبـوت ربوبيـت حضرت حق ، رؤيت عيني اعـاده معـدوم توسـط عزيـر وداسـتان اصـحاب کهـف » براساس روش تحليل گفتمان پدام ، چگونه تفسير مي شود؟ ـ لايه هاي سطحي وعمقي داستان هاي مورد پژوهش چگونه با هم ارتباط دارند؟ ـ گفتمان اين داستان ها با گفتمان انتقادي عصر نزول قرآن چه ارتباطي دارد؟ ٢.
٤ در لايه «عمق -عمق » گفتمان پنهاني آيه نـوعي آمـوزش بـه پيـامبر(ص ) در ثبـوت ربوبيت حضرت حق براي بت پرستان ومشرکان است ، به اين صورت که جهـت اثبـات تـدبير خداوند بر عالم خلقت با توضيح درباره تعدد إحياء وإماته نسبت به يک نفر( کيفيت حيات در دوران جنيني ، تولد، مرگ ،پوسيده شدن پس از مرگ وبعث ونشور در قيامت ) و نسبت بـه کـل جهان هستي اعـم از گياهـان ، حيوانـات وجمـادات انحصـارتدبير و ربوبيـت در پروردگـار را ثابت نموده و در صورت عدم اقناع مشرکان توجه آن ها را به نظم در کائنـات (زمـين ، آسـمان ، خورشيد و...