چکیده:
ساخت موصولی بهعنوان یک ساخت پیچیده همواره در مطالعات زبانی مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، ساخت موصولی در زبان فارسی گفتاری مورد بررسی قرار گرفته است و هدف آن شناسایی و توصیف طرحواره های است که به دلیل کاربرد فراوان در ذهن گویش ور شکل گرفته و بنابراین پردازش ساده تری دارند. به این منظور، حدود 1400 جملة موصولی از داده های گفتاری زبان فارسی گردآوری شده و با استفاده از برخی روشهای داده کاوی و آماری مطرح شده در زبانشناسی پیکره بنیاد (Gries, 2009 Wiechmann, 2015;) مورد توصیف و تبیین قرار گرفته اند. این روشها در نهایت خوشههایی از ساخت موصولی را بر اساس میزان شباهت به یکدیگر در نمودارهایی درختی نشان می دهند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در زبان فارسی گفتاری، گویشوران ترکیب بندی های معنایی و نحوی معینی از ساخت موصولی را در موقعیتهای گوناگون به کار می برند. در این پژوهش، همچنین برخی از ترکیب بندی های نحوی و معنایی ساخت موصولی به عنوان ساخته ای پادگونه ی موصولی در زبان فارسی معرفی شده اند.
Relative clause as a complex sentence has always been focused in cognitive linguistics. A relative clause construction (RCC) consists of four main parts: nominal head, main clause (MC), relative clause (RC) and a clause connector "keh". In exemplar theory all tokens of a RCC can be classified in a variety of examples. Exemplar is an individual trace from previous experience in memory. An exemplar-based representation indicates a list of words happening in a certain slot. (Bybee, 2013, p. 58). That is to say, an actual utterance of a RCC always simultaneously instantiates a number of lower-level constitutive constructions and their properties. (Wiechmann, 2015, p.3). Following the study of English RCCs in Wiechmann (2015), the present paper aims to introduce exemplar clusters (closely related to schemas in cognitive grammar) of Persian RCCs. However, this study has focused more on explaining schema occurrence. Furthermore, variables have been chosen based on RCC features in Persian.