چکیده:
امروزه رعایت اصول اخلاقی توسط داوران به موضوع حایز اهمیتی در مباحث داوری تبدیل شده است.هرچند در گذشته رفتارهای داوران با معیارهای درونی و اجتماعی مورد بررسی قرار میگرفت،امروزه دستورالعمل های اخلاقی ویژه ای تدوین شده که معیار جدیدی برای ارزیابی رفتار داوران تلقی می شود.طرفین و داوران باید از قواعد اخلاقی بالقوه قابل اجرا در فرایند داوری آگاه باشند. هرچند دستورالعمل های اخلاقی ارایه شده به طور مثال توسط کانون بین المللی وکلا اجباری نیستند و به طور جهانی شناخته شده نیستند اما عدم توجه به آنها می تواند عواقبی برای آرای صادره توسط داوران داشته باشد.در این مقاله به بررسی اصول اخلاقی داوران با توجه به اسناد و کدهای اخلاقی موجود در این زمینه خواهیم پرداخت. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و با مراجعه به کتب حقوقی و فیش برداری از آن ها به انضمام قوانین و مقررات داخلی و بین المللی و آرای صادره در حدامکان خواهد بود.استفاده از وب سایت های داخلی و خارجی با توجه به جنبه بین المللی تحقیق اجتناب ناپذیر خواهد بود. داشتن یک سیستم موثر برای کنترل احترام به اخلاق داوری و اصلاح بسیاری از بی نظمی های موجود در شیوه های داوری ضروری است. مهم ترین اصول اخلاقی که باید توسط داوران رعایت شود اصل شفافیت،محرمانگی و رعایت موافقت نامه داوری است.البته با توجه به پراکندگی مقررات و لازم الاجرا نبودن دستورالعمل های موجود و تا قبل از وجود یک سیستم موثر و لازم الاجرا ، توافق بین طرفین در خصوص یک کد اخلاقی در موافقت نامه داوری یا دستورالعمل های آیینی بعد از شروع اختلاف می تواند موثر باشد.
خلاصه ماشینی:
( The Code of Ethics For Arbitrators in Commercial Dispute)کانون بین المللی وکلا نیز مقررات اخلاقی داوران (IBA Rules of Ethics For International Arbitrators)را وضـع نمـود و همچنـین اصول راهنمادر خصوص تعارض منافع داوران ( Guidelines on Conflicts of Interest in International Arbitration) را که در مه ٢٠٠٤ و به کمک تلاش هـای مشـترک انجمـن کانون های وکلای آمریکا و انجمن داوری آمریکا وضع گردید ودر سال ٢٠١٤ نیز اصلاحاتی در آن صورت گرفت که هدف آن ها کمک به داوران ،طـرفین و وکـلای آن هـا در موضـوعاتی از قبیل بی طرفی،اسـتقلال و سـایر وظـایف اخلاقـی داور از جملـه افشـای اطلاعات ،ارتباطـات و محرمانه بودن است .
(امیرمعزی، ١٣٨٧:ص ٢١١)هرچند در صدر مـاده مـذکور تکـالیفی برای قاضی در تعیین داور تعیین شده است اما می توان دریافت که اگر هریک از طرفین نسـبت به موارد ذکر شده در بندهای ٢ الی ٧ ناآگاه باشند رضایت آن ها در انتخاب داور معیـوب خواهـد بــود و تــاثیر آن در قــرارداد طــرفین و داور ظــاهر مــی گــردد و ســبب عــدم نفــوذ آن مــی شود(کاتوزیان ،١٣٨٥:ص ٣٩٢) علاوه بر این کانون بین المللی وکلا نیز در همین زمینه دستورالعمل تعهد بـه افشـا را کـه دستورالعمل تعارض منافع در داوری بـین المللـی نامیـده مـی شـود را تـدوین نمـوده اسـت .
در بسیاری از مقررات داوری نیز از جمله بند ١ ماده ٢٠ مقررات داوری آی سی سی و مـاده ١٧ دستور العمل اخلاقی داوران انجمن داوری بین المللی و کانون وکلای آمریکا ( The Code of Ethics For Arbitrators in Commercial Dispute)مقرر گردیـده اسـت کـه داوران باید وظایف خود را با دقت انجام داده و اختلاف را در کوتاه ترین زمـان بـه موجـب شـرایط هـر پرونده حل و فصل نمایند.