چکیده:
در این پژوهش اثرات تغییر اقلیم بر میزان و توزیع بارش و دما در ایستگاه سینوپتیک کرمان بررسی شد. به این منظور خروجی مدلهای اقلیمی جهانی گزارش ششم IPCC برای دوره پایه (1965 تا 2014) برای بارش و دما در مقایسه با دادههای ایستگاه ارزیابی شد. برای ارزیابی مدلها از معیارهای خطاسنجی شامل ضریب همبستگی (r)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطا (ME) و شاخص KGE استفاده شد. سپس بهترین مدلها برای پیشبینی این دو متغیر در سالهای آینده (2051 تا 2100) بر مبنای سناریوهای مختلف اقلیمی (SSP1-2.6، SSP2-4.5، SSP3-7.0 و SSP5-8.5) انتخاب شدند. در نهایت تغییرات توزیع بارش و دما در دوره آینده نسبت به دوره پایه مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج مطالعه حاضر پس از اصلاح اریبی مدل ACCESS-CM2 برای تخمین دما (ME=0 °C، RMSE=1.87 °C، r=1، KGE=0.998) و مدل MRI-ESM2-0 برای تخمین بارش (ME=-0.002 mm/month، RMSE=17 mm/month، r=0.484، KGE=0.468) از دقت بهتری برخوردار هستند. نتایج بررسی روند تغییرات بارش و توزیع آن نشاندهنده عدم معنیداری روند تغییرات (مقادیر P-value بیشتر از 1/0) و عدم معنیداری تغییر میانگین و واریانس بارش (مقادیر P-value کمتر از 05/0) بود و لذا احتمال افزایش وقوع بارشهای حدی نمیتواند از نظر آماری قابل انتظار باشد. اما تغییرات روند، میانگین و واریانس دما از نظر آماری معنیدار بوده و احتمال وقوع تنشهای گرمایی در آینده افزایش خواهد یافت. افزایش معنیدار دما در آینده میتواند منابع آبی شهر کرمان را از نظر کمی و کیفی تحت تاثیر قرار دهد که این مسئله مستلزم توجه بیشتر سیاستگذاران به مدیریت مناسب منابع آب است.
In this research, the effects of climate change on the amount and distribution of precipitation and temperature in the Kerman synoptic station were investigated. For this purpose, the output of global climate models of CMIP6 for the historical period (1965 to 2014) for precipitation and temperature were evaluated in comparison with the station data. To evaluate the models, evaluation metrics including correlation coefficient (r), root mean square error (RMSE), mean error (ME) and KGE index were used. Then the best-performed models were selected to predict these two variables in the future period (2051 to 2100) based on different climate scenarios (SSP1-2.6, SSP2-4.5, SSP3-7.0 and SSP5-8.5). Finally, changes in the distribution of precipitation and temperature in the future period compared to the base period were investigated. The results showed that after bias correction, the ACCESS-CM2 and MRI-ESM2-0 models performed more accurately for temperature (ME=0 °C, RMSE=1.87 °C, r=1, KGE=0.998) and precipitation (ME=-0.002 mm/month, RMSE=17 mm/month, r=0.484, KGE=0.468) estimation, respectively. The results of trend analysis indicated the trends in the amount of precipitation were not significant (P-value>0.1). Comparison between the average and variance of precipitation also was not significant (P-value<0.05), and therefore the possibility of increasing the occurrence of extreme precipitation cannot be statistically expected. However, trends in temperature and its average and variance are statistically significant and the possibility of heat stress will increase in the future. A significant increase in temperature in the future can affect the quantity and quality of Kerman's water resources, requiring more attention to the proper management of water resources.
خلاصه ماشینی:
1139 پيش نمايي تغييرات توزيع بارش و دما با استفاده از شبيه سازي اصلاح اريبي شده مدلهاي اقليمي گزارش ششم (مطالعه موردي: ايستگاه همديدي کرمان) آمنه ميان آبادي ١*، محمدمهدي باطني ٢، صديقه محمدي ١ ١گروه اکولوژي، پژوهشکده علوم محيطي، پژوهشگاه علوم و تکنولوژي پيشرفته و علوم محيطي، دانشگاه تحصيلات تکميلي صنعتي و فناوري پيشرفته ، کرمان، ايران ٢پژوهشگر، انستيتوي مطالعات پيشرفته (IUSS)، پاويا، ايتاليا تاريخ دريافت : ١٤٠٢/٤/٦ ؛ تاريخ پذيرش: ١٤٠٢/٣/٩ چکيده در اين پژوهش اثرات تغيير اقليم بر ميزان و توزيع بارش و دما در ايستگاه سـينوپتيک کرمـان بررسـي شـد.
افزايش معنيدار دما در آينده ميتواند منـابع آبـي شهر کرمان را از نظر کمي و کيفي تحت تاثير قرار دهد که اين مسئله مستلزم توجه بيشتر سياسـت گذاران بـه مـديريت مناسـب منابع آب است .
, 2022; Zhu and Yang, 2020 پيش بيني شده است که با توجه بـه تغييـر ميـانگين و برخــي از مطالعــات نشــان داده اســت کــه ميــزان انحراف معيار دادهها تـابع توزيـع بـارش و دمـا تغييـر بيش برآورد يا کم برآورد مقدار بارش به فصول مختلـف کرده و در برخي موارد منجر به دورههـاي خشـک تر و سال و شرايط توپوگرافي منطقه بسـتگي داشـته اسـت گرمتر و در برخي ديگر منجر به دورههاي مرطـوبتر و Assamnew and Tsidu, 2020; Gouda et al.
روابـط نزديک ترين همسـايه بـه دليـل تـوان تفکيـک پـايين فوق براي هر دو دوره پايه و آينده اسـتفاده شـده و در مدلهاي اقليمي ممکن است با دادههـاي انـدازهگيري نهايت از دادههـاي اصـلاح اريبـي شـده بـراي مقايسـه شده در ايستگاه اختلاف داشته باشد، براي بهبود نتايج توزيع بارش و دما استفاده شد.