چکیده:
ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان از ﺑﺪو ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﺮ اﺻﻮل اﻧﺴـﺎﻧﯽ» ﺣﻤﺎﯾـﺖ از ﻣﻈﻠـﻮم «و» ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ ﻇﺎﻟﻢ «و ﻗﺎﻋﺪه اﺳﻼﻣﯽ» ﻧﻔﯽ ﺳﺒﯿﻞ «در ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ورود ﭘﺮرﻧﮕﯽ ﮐﺮد و در ﺗﺎرﯾﺦ ٤٥ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد، ﻫﻤﻮاره ﺳﻌﯽ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از آرﻣﺎن ﻫﺎی ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ در ﻫﺮ ﺷﺮاﯾﻄﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻮﺿﻊ اﯾﺮان در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده، اﻣﺎ ﺣﻮادث ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻗﻮع ﺟﻨﮓ اﯾﺮان و ﻋﺮاق، ﻋﺎدی ﺳﺎزی رواﺑﻂ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ و اﻋﺮاب، ﭘﯿﻤﺎن ﺻﻠﺢ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﺳﺎف و ﺑﺤﺮان ﺳﻮرﯾﻪ راﺑﻄﻪ اﯾﺮان را ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻓﻠﺴـﻄﯿﻨﯽ دﭼﺎر ﻓﺮازوﻧﺸﯿﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎف و ﺣﻤﺎس ﺑﺎ روﯾﮑﺮدﻫـﺎی ﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾـﯽ و اﺳـﻼم ﺳﻨﯽ اﺻﻄﮑﺎک ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﯾﺮان اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ زﻣﯿﻨﻪ واﮐـﻨﺶ ﻫـﺎﯾﯽ را در داﺧـﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﯾﮏ روﻧﺪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ادﻋﺎ ﮐﺮد ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺿﻤﻦ ﺛﺒـﺎت در راﻫﺒـﺮد، در ﺣــﻮزه ﺗﺎﮐﺘﯿــﮏ اﯾــﻦ دوره ﻫــﺎ را ﺗــﺎﮐﻨﻮن ﺑــﺎ ﻓﻠﺴــﻄﯿﻨﯽ ﻫﺎ ﻃــﯽ ﮐــﺮده اﺳــﺖ: دوره ﺗﮑــﻮﯾﻦ) ١٣٥٧ﺗﺎ١٣٥٩ (، دوره ﻧﻮﺳﺎن) ١٣٥٩ﺗﺎ١٣٦٦ (، دوره ﺗﺮﻣﯿﻢ و ﺑﺎزﺳﺎزی) ١٣٦٦ﺗـﺎ١٣٨٩ (، دوره ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ) ١٣٨٩ﺗﺎ١٣٩٨ (و در ﻧﻬﺎﯾـﺖ، دوره ﺗﺤـﻮل از ١٣٩٨ ﺗـﺎﮐﻨﻮن. اﯾـﻦ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻧـﺎﻇﺮ ﺑـﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻣـﺮام ﺳﯿﺎﺳـﯽ ﺧـﻮد ﺑـﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺤﻘـﻖ آرﻣـﺎن ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در ﺧﺼﻮص ﻣﻠﺖ ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ، رواﺑﻂ اﯾﺮان ﻫﻤﻮاره ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﯽ اﺳـﺘﻮار ﺑـﻮده اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﺎزه اﻧﮕﺎری و واﻗﻊ ﮔﺮاﯾﯽ ﺗـﺪاﻓﻌﯽ، ﭼﺮاﯾـﯽ اﯾﻦ رﻓﺘﺎر را واﮐﺎوی و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی روش ﺳﻨﺠﺶ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺴﮑﻮﯾﻪ، درس ﻫـﺎی اﯾـﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت را ﺑـﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزان ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
Since its establishment, the Islamic Republic of Iran, relying on the humane
principles of "supporting the oppressed" and "fighting the oppressor" and the
Islamic principle of " The rule of negation of dominance " has entered the
Palestinian issue, and in its 45-year history, it has always tried to support
Palestinian ideals in any conditions. Iran's position has been stable
throughout these years, but various events such as the Iran-Iraq war, the
normalization of Israel-Arab relations, the peace agreement between Israel
and the PLO, and the Syrian crisis have caused Iran's relationship with
various Palestinian groups to deteriorate. Flows like PLO and Hamas with
their approaches of nationalism and Sunni Islam have created frictions with
Iran's policies. This has given rise to internal reactions.
In a historical process, it can be claimed that while being stable in strategy,
the Islamic Republic has gone through these periods with the Palestinians in
the field of tactics: the period of formation (1357-1359), the period of
fluctuation (1359-1366), the period of restoration and reconstruction (1366-
1389), the period of pessimism ( 1389 to 1398) and finally, the
transformation period from 1398 until now. This division refers to the
different Palestinian currents, each of which seeks the realization of the
Palestinian cause based on theis political ideology. Regarding the Palestinian
nation, Iran's relations have always been based on solidarity. In this research,
based on the combined theoretical framework of constructivism and
defensive realism, we analyze the reason for this behavior and based on the
Moskavieh measurement and evaluation method, we analyze the lessons of
these actions for current decision makers.
خلاصه ماشینی:
بهطورکلی میتوان در این دوره که از آن بهعنوان دوران تکوین روابط و همسویی مواضع و همکاریهای جمهوری اسلامی با فلسطین با تأکید بر ساف یاد میشود، رفتارهای زیر را استخراج کرد: - استقرار روابط سیاسی میان ایران و فلسطین؛ - گشایش دفتر نمایندگی سازمان آزادیبخش فلسطین در تهران؛ - سفر یاسر عرفات به تهران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و ملاقاتهای مختلف او با مقامات و مسئولان ایرانی از جمله دیدار او با «امام خمینی» رهبر انقلاب اسلامی؛ - قطع روابط دیپلماتیک با رژیم اشغالگر از سوی ایران؛ - اقدام مثبت ایران در تعطیل کردن سفارتخانه خود در اسرائیل و برچیدن پایگاه صهیونیستها در ایران؛ - قطع ارسال نفت و هرگونه معامله اقتصادی با اسرائیل از طرف ایران و نیز اخراج کارکنان و کارشناسان اسرائیلی از ایران؛ - گشایش سفارت فلسطین در ایران در محل سابق سفارت اسرائیل؛ - ملاقاتهای نمایندگان فلسطینی با مقامات ایرانی و انجام مصاحبههای مختلف بـا مطبوعات جمهوری اسلامی؛ - عدم همکاری ایران با آمریکا و اسرائیل و خارج شدن از پیمان سنتو و پیوستن به صف پشتیبانان فلسطین در سازمان ملل بهطور رسمی؛ - حمایت ایران از سازمان آزادیبخش فلسطین بهعنوان نماینده مردم فلسطین در برابر اسرائیل در مقاطع مختلف و بیانیههای رسمی ارسال کمکهای مادی و اعزام نیروهای رزمندۀ داوطلب برای یاری رزمندگان فلسطین؛ - مخالفت با قرارداد صلح مصر و اسرائیل و پیمان کمپ دیوید و محکوم شدن این قرارداد از طرف رهبر انقلاب اسلامی، وزارت خارجه و مردم ایران و برپایی تظاهرات در این زمینه؛ - اعلام روز قدس در حمایت از مردم فلسطین؛ - برگزاری کنگره آزادی قدس در ایران؛ - حمایت از جبهه پایداری عرب و شرکت ایران در آن بهعنوان ناظر؛ - تظاهرات و راهپیماییهای مختلف به مناسبت روز قدس؛ - دعوت از کشورهای انقلابی و اسلامی برای تشکیل جبهه ضدصهیونیستی؛ - محکوم کردن اقدام اسرائیل در انتقال پایتخت به بیتالمقدس و اشغال بلندیهای جولان؛ - حمایت از عضویت سازمان آزادیبخش فلسطین در صندوق بینالمللی پول و پیشنهاد اخراج رژیم صهیونیستی در بعضی از اتحادیهها و آژانسها؛ صدور بیانیهها و اعلامیههایی از طرف وزارت خارجه و نمایندههای سیاسی ایران در تأیید فلسطینیها و محکومیت اسرائیل در مواقع حساس و...