چکیده:
ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺪارﮔﺮای ﺣﺰب ﻣﺆﺗﻤﺮ در ﯾﻤـﻦ ﺑـﺮای ﺗﻌـﺪﯾﻞ ﻣﺨـﺎﻟﻔﯿﻦ و ﺣـﺬف آﻧﻬـﺎ ﻫﻤـﻮاره ﺑـﻪ اﯾﺠـﺎد ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺖ. از اﯾﻦ رو ﺣﺰب اﺻﻼح ﻧـﻪ ﺑـﺮ ﭘﺎﯾـﻪ ﻫﻤﮑـﺎری در ﯾـﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﻣﺒﺎر ز ﺧﺼﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺼﺎراﻟﻠﻪ ﯾﻤﻦ در دﻫﻪ ۱۹۹۰ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻫﺮﺟﺎ اﻗﺘﺪارﮔﺮاﯾﯽ ﺻﺎﻟﺢ ﺣﺘﯽ ﺣﺰب اﺻﻼح را در ﻣﻀﯿﻘﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ داد، ﯾﮏ اﺗﺤـﺎد ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﺣﺰب و اﻧﺼﺎراﻟﻠﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﻗﺖ ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺗﺤﻮﻻت ﻋﺮﺑـﯽ ﮔﺮﭼـﻪ ﺣـﺰب اﺻﻼح و اﻧﺼﺎراﻟﻠﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺧﻠﻊ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺻﺎﻟﺢ از ﻗﺪرت ﺑﻮدﻧﺪ، اﻣﺎ ﺧﻠﻊ او ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻫـﺎی ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﮔﺮوه ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺷﺪ و ﺣﺰب اﺻﻼح در اﯾﻦ ﻣﺒﺎرزه ﺑﻪ ﺗـﺪرﯾﺞ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫـﺎی ﺳﯿﺎﺳـﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣـﺎل، ﻣﯿـﺎﻧﺠﯽ ﮔﺮی ﭼـﯿﻦ در ﮐـﺎﻫﺶ ﺗـﻨﺶ ﺑـﯿﻦ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﯾﺮان ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺤﺮان ﯾﻤﻦ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﺟﺪﯾﺪ ﺷﻮد ﮐﻪ در آن ﺿﻤﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺣﻤﻼت ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺳﻌﻮدی ﺑﻪ ﯾﻤﻦ، ﺑﺴﺘﺮ ﺻﻠﺢ ﺑﯿﻦ رﯾﺎض ـ ﺻﻨﻌﺎ ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪ. در ﺑﺮﻫـﻪ ای ﺑـﺎزﯾﮕﺮان ﺳﯿﺎﺳـﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﺎﺋﺒﺎن ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺧﺎرﺟﯽ در ﺟﻨﮓ ﯾﻤﻦ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺣﺎل اﯾﻦ ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺑﺎﯾﺪ اﺧﺘﻼﻓـﺎت ﺧـﻮد را ﮐﻨـﺎر ﺑﮕﺬارﻧﺪ. ﺻﻠﺢ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و ﯾﻤﻦ ﭼﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮی ﺑﺮ اﺧﺘﻼﻓﺎت و ﻫﻤﮑﺎری ﻫﺎی اﻧﺼﺎراﻟﻠﻪ و ﺣﺰب اﺻـﻼح ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟ اﺳﺎس اﯾﺠﺎد ﺣﺰب اﺻﻼح ﺑﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﺎ اﻧﺼﺎراﻟﻠﻪ، آن ﻫـﻢ از ﻧـﻮع اﯾـﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮏ و دﯾﻨﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ در ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ، در دوره ﺻﻠﺢ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺑﯿﻦ اﯾـﻦ دو ﺑﺎزﯾﮕﺮ داﺧﻠﯽ ﺻﺮﻓﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ روﻧﺪ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺧﺎرﺟﯽ در ﺣـﻞ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی ﯾﻤﻦ دارد.
The authoritarian structure of the Al-Motamar party in Yemen always
created political groups against each other in order to moderate the
opposition and eliminate them. Therefore, the Islah party was formed not on
the basis of cooperation in a democratic structure, but on the basis of a
hostile fighter against Yemen's Ansarullah in the 1990s. However, wherever
Saleh's authoritarianism put even the Islah party in danger, a natural alliance
between this party and Ansarullah was temporarily formed. With the
beginning of the Arab developments, although the Islah party and Ansarullah
were in favor of removing Abdullah Saleh from power, his removal caused
the intensification of the hostile competition between these two political
groups, and the Islah party gradually lost its political, social and
geographical resources in this struggle. However, China's mediation in
reducing the tension between Saudi Arabia and Iran caused the crisis in
Yemen to enter a new phase, in which, in addition to reducing the Saudi
military attacks on Yemen, a platform for peace between Riyadh and Sana'a
was also provided. At some point, political actors were often the deputies of
foreign actors in the Yemen war; Now these actors must put aside their
differences. What effect will the peace between Saudi Arabia and Yemen
have on the differences and cooperation between Ansarullah and Islah party?
The foundation of Islah party was based on the difference with Ansarullah,
which was also ideological and religious. It seems that in the best case,
during the period of peace, the competition based on hostility between these
two domestic actors will simply decrease, although this decrease depends on
the role of foreign actors in solving Yemen's challenges.
خلاصه ماشینی:
حمله به یمن در 2015 /1394 و حمایت از منصور هادی یا برخی گروههای داخلی علیه گروههای دیگر گویای هدف آینده این رژیم برای هژمونی در منطقه بهویژه بین اعراب بود (http://www.
عدم توافق گروهها بر سر تشکیل دولت و حمایتهای عربستان از دولت مستعفی منصور هادی و ترس از سلطه انصارالله در یمن، زمینه حمله نظامی عربستان در سال 2015/1394 به این کشور را فراهم کرد و با افزایش دامنه اختلافات داخلی در کنار تجاوز خارجی، بحث تجزیه یمن بهشدت قوت گرفته است (Robinson, 2023).
آتشبسهای مکرر بین این مخالفین و رژیم حاکم از سال 2004/1383 بارها از سوی صالح نقض شده بود و نقش آنها در عرصه سیاسی نیز محدودتر شد (https://www.
با این حال روابط اصلاح با قطر مطلوب نماند و در 2020/1399 شیخ القبلی الحسن بن علی ابکار، رهبر حزب اصلاح، با انتشار مقالهای در صفحه فیسبوک خود با عنوان «پیام توهینآمیز برای مردم یمن» تأیید کرد که قطر از نیروهای انصارالله در یمن علیه یمنیها حمایت میکند.
حاشد، بازوی قبیلهای اصلاح بر سر حمایت یا مخالفت با صالح و حزبش، دچار فروپاشی شد و این فروپاشیِ نفوذ حزب اصلاح، عربستان را نگران تداوم بیثباتی در یمن کرد (http://www.
انتقاد دیگر انصارالله به اصلاح در این دوره این بود که حزب از درآمدهای نفتی و گازی یمن برای اعزام جنگجویان افراطی به جنگ اوکراین استفاده میکند تا از لیست گروههای تروریستی خارج شود (https://www.