چکیده:
پوشش زنان ایرانی با وجود تفاوتهای اقلیمی در طی زمانها و تحولات اجتماعی و حکومتی، از پشتوانه و زمینههای اخلاقی، دینی و اجتماعی برخوردار بودهاست. متاسفانه در خصوص تغییر، تحول و روند شکل ظاهری لباس در سلسلههای بزرگی از جمله سامانیان که پس از اسلام در این کشور حکمرانی کردهاند، به اندازه دوران باستان تحقیقی صورت نگرفته و کمتر پژوهشی را میتوان یافت که صرفا منوط به وضع پوشش زنان در این دوران تاریخی باشد. لذا پرسش حاضر این است که روند شکل ظاهری لباس زنان در سلسلههای بزرگی از قبیل سامانیان چگونه بودهاست؟ سامانیان به عنوان یک نظام قدرتمند توانستند یکپارچگی، وحدت ملی و فرهنگی خاصی در بین ایرانیان بهوجود آورند و به شیوههایی مدبرانه حکومت کنند و بزرگترین رنسانس فرهنگی و اجتماعی را پس از اسلام در ایران به وجود آورند. این مقاله سیر تحول لباس زنان دردوره سامانی و تاثیراتی که از اسلام پذیرفتن را با توجه به نقاشیها، عکسها، کتب و منابع معتبر بررسی میکند و از نوع مطالعات تاریخی میباشد که به سبک توصیفی، تحلیلی و کتابخانهای صورت گرفتهاست. در نهایت، یافتههای پژوهش نشان میدهد با ورود اسلام به ایران حجاب وارد این کشور نشدهاست و بانوان ایرانی از دوران باستان انواع گوناگون حجاب داشتهاند.
Despite climatic, social, and governmental changes, Iranian women’s clothing has been supported by ethical, religious, and social contexts during the times. Unfortunately, regarding the change, transformation and the trend of the appearance of clothes in great dynasties such as the Samanids who ruled in this country after Islam, no research has been done as much as in ancient times, and less research can be found that is solely dependent on the clothing of women in this historical period. What was the trend of women’s clothing in great dynasties like the Samanids? This is the main question. The Samanids, as a powerful system, we’re able to create a special national and cultural unity among Iranians and rule in wise ways and create the biggest cultural and social renaissance in Iran after Islam. This article examines the evolution of women’s clothing during the Samani period and the effects of accepting Islam according to paintings, photographs, books and authentic sources, and it is a type of historical study that has been done in a descriptive, analytical and archival style. Finally, the results of the research show that with the introduction of Islam to Iran, the hijab did not enter this country, and Iranian women have worn various types of hijab since ancient times.
خلاصه ماشینی:
لذا پرسش حاضر اين است که روند شکل ظاهري لباس زنان در سلسله هاي بزرگي از قبيل سامانيان چگونه بوده است ؟ سامانيان به عنوان يک نظام قدرتمند توانستند يکپارچگي ، وحدت ملي و فرهنگي خاصي در بين ايرانيان به وجود آورند و به شيوه هايي مدبرانه حکومت کنند و بزرگترين رنسانس فرهنگي و اجتماعي را پس از اسلام در ايران به وجود آورند.
اين مقاله سير تحول لباس زنان دردوره ساماني و تاثيراتي که از اسلام پذيرفتن را با توجه به نقاشي ها، عکس ها، کتب و منابع معتبر بررسي ميکند و از نوع مطالعات تاريخي مي باشد که به سبک توصيفي ، تحليلي و کتابخانه اي صورت گرفته است .
از افرادي که به اين موضوع توجه نشان داده اند، مي توان به موارد زير اشاره کرد: طالب پور (١٣٨٢) با مقاله «بررسي تغييرات پوشش زنان در فلات ايران » به اين نتايج رسيده که بيشتر آن چه درباره لباس زنان در طول تاريخ تا پايان دوران ساساني بيان شده است ، از بررسي مجسمه ها حجاري ها و نقاشي هاي به جا مانده است .
او پس از اين نتيجه گيري کلي با عنايت به آثار و مدارک موجود به شرح پوشاک اوايل اسلامي مردم ايران همچنين زمان سامانيان غزنويان و آل بويه ) پرداخته و در خصوص لباس و پوشاک دوران هاي مذکور عقيده دارد که مردان ايراني داراي هفت قطعه لباس و پوشاک شامل قطعات زير بوده اند: کلاه يا سرپوش که مشخصه آن نوک تيز شياردار، با نوار و حاشيه است .
جمالي زاده (١٣٨٩) با چاپ مقاله «پوشش زنان در ايران پيش از اسلام » مطرح کرده که پوشش زنان ايراني از پشتوانه و زمينه هاي اخلاقي ، ديني و اجتماعي برخوردار بوده است .