چکیده:
قدرت نرم یکی از اشکال قدرت به شمار میآید. راهبردهای قدرت نرم معطوف به راهحلهای مسالمت-آمیز بر ارزشهای سیاسی مشترک و ابزارهای غیرخشونتآمیز جهت مدیریت مناقشات و همکاری اقتصادی، و راهبردهای قدرت سخت به مداخله نظامی، دیپلماسی قهرآمیز و تحریمهای اقتصادی متمرکز هستند و به اتخاذ سیاستهای تقابلی با کشورهای هدف منجر میشوند. از جمله مولفهها و حوزههای مهم قدرت نرم، اقتصاد است. همچنین، از جمله نظریههای جدید توسعه، توسعه انسانی، و از دهه 1990 مورد توجه است که بر اساس آن، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی و تقویت آن، یکی از نمودهای قدرت نرم اقتصادی به شمار میرود و امروزه یکی از شاخصهای سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارشهای ملی و بینالمللی توسعه انسانی است. هدف ما در این پژوهش، بررسی وضعیت این دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر از نظر شاخص توسعه انسانی و نیز چرایی آن است. در گزارش اخیر این سازمان (2020) ایران با کسب امتیاز 783/. رتبه 70 را کسب کرده، و کشور قطر با کسب امتیاز 848/. رتبه 45 را به خود اختصاص داده است. با توجه به رتبه بندی این دو کشور این سوال مطرح میشود که چه عواملی بیشترین تاثیر را بر توسعه انسانی این دو کشور داشته است؟ در این میان، جمعیت، امید به زندگی و درآمد ملی سرانه (متغیر مستقل)، وجه تمایز و عوامل تاثیرگذار بر رتبه و شاخص توسعه انسانی دو کشور (متغیّر وابسته) را تشکیل میدهند.
The Soft Power is one of the Power shapes in international relations.The Soft Power strategies generally are based on peaceful solutions and instruments for the management of controversies and economic cooperations. In contrast, Hard Power strategies are based on military intervention, violent diplomacy, and economic sanctions. The Soft Power components and areas includes Economics. Next to this theme, Human Development is one of the most new and famous theories of development that accepted by international institutions and centers. In this theory, human is crucial, and final goal for development and state have a active role in improvement development approach. To day, one of the indicators for determine level of the counties development in national and international reports, is human development index. In this treatise, compare Iran and Qatar Human Development level, and study cause of differents in this framework. This research try to explain process of change in two countries.
خلاصه ماشینی:
قدرت نرم و شاخص توسعه انساني در جمهوري اسلامي ايران و قطر)٢٠٢٠( رضا شيرزادي ۱ محمد پورقربان ۲ چکيده قــدرت نرم يکي از اشــکال قدرت، و معطوف بــه راه حل هاي مســالمت آميز جهت مديريت مناقشــات و همکاري اقتصادي است .
شاخص توسعه انســاني که شاخص ترکيبي اســت ، توسط نهاد برنامه توســعه ملل متحد از سال ۱۹۹۰ جهت بررسي وضعيت کشــورهاي مختلف از حيث توسعه انساني مورد استفاده قرار گرفته است و هر ســاله طي يک گزارش بين المللي ، وضعيت توســعه انساني کشــورها بررسي شده ، و بر حسب جايگاه و ميانگين امتيازات در چهار گروه توســعه انساني بسيار بالا، توسعه انساني بالا، توسعه انساني متوسط ، و توسعه انساني پايين دسته بندي مي شوند.
جدول ۳: شاخص نابرابري توسعه انساني در ايران در مقايسه با کشورها و گروه کشورهاي منتخب (به تصویر صفحه مراجعه شود) شاخص توسعه جنسيت براي ۱۶۷ کشور محاسبه شده است .
جدول ۹: شاخص نابرابري جنسيتي در قطر و ديگر کشورها در سال ۲۰۱۷ (به تصویر صفحه مراجعه شود) جمع بندي و نتيجه گيري همچنان که اشاره شد، توسعه ي اقتصادي فرآيندي چند بعدي است که در اثر تحولات و تغييرات بنيادي در ساختارهاي اقتصادي، اجتماعي ، فرهنگي و سياسي جامعه به وقوع مي پيوندد، که هم جنبــه ي عيني و مادي و هم جنبه ي ذهنــي زندگي افراد را در بر مي گيرد.
ارزش شــاخص توسعه انســاني قطر براي سال ۲۰۱۹، ۰/۸۴۸ اســت که اين کشور را در دســته بندي توســعه انســاني خيلي بالا يعني در رتبه ۴۵ در بين ۱۸۹ کشــور قرار مي دهد.