چکیده:
چگونگی ورود شرط به قرارداد کمتر مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته است. شاید این موضوع بدان خاطر است که صرف امضاء دلالت بر قبول تمام مفاد قرارداد میکند. حالیکه امضاء یک نوع از انواع در برگیرندههای شرط است. راههای دیگری نیز در میان است، مانند اطلاع رسانی و سابقه یا دوره معاملاتی. پرسش اصلی این جستار آن است که اولا، چند نحوه برای ورود یک شرط در قرارداد قابل تصور است؟ ثانیا، اگر شرط سنگینی در قرارداد باشد، رویکرد حقوق انگلیس و فقه اسلامی چیست؟ شروط سنگین ممکن است به یکی از سه شیوه گفته شده وارد قرارداد شوند. آنچه حقوق انگلیس با فهمی صحیح از عرف معاملاتی به عنوان یک قاعده تاسیس نموده است، اصلی به نام دست قرمز میباشد که فقدان آن در فقه اسلامی کاملا محسوس است. به هرحال مکانیزم فقه برای شروط ساده و سنگین مشابه است و آن قاعده اقدام است که به وسیله امضاء قرارداد توسط متعهد، بدان تمسک جسته میشود و فرد متعهد به شرط سنگین میشود. این جستار با مطالعه تطبیقی- تقریبی ثابت کرد که اگر شروط سنگین در قرارداد به نحو معقول و دور از ابهام به توجه طرف معامله نرسد امضاء طرف متعهد قابلیت استناد ندارد و مطابق اصل برائت در فقه و قاعده تفسیر علیه انشاء کننده، ابهام به نفع متعهد تفسیر میشود. در فقه و حقوق ایران نیز میتوان با توجه به شرط ضمنی موجود، بار اثبات علم متعهد به مفاد شروط سنگین را بر عهده متعهد له دانست. از این رو باب سوء استفاده متعهد له در انشاء قرارداد تا حدی بسته و حسن نیت در تنظیم قرارداد رعایت خواهد شد.
Many terms may incorporate into the contract and it is trite law that a researcher of law must know how these terms enter into agreements otherwise he/she encounter with further ill-definitions of many contract elements. English law, clearly has a great role in clarifying how the terms incorporate into agreements. On the other hand, the method of incorporation of terms into the contract has been overlooked by Islamic law researchers in their surveys. It is maybe since they presumed that the signature indicates for acceptance of all containing terms. While, signature only counts for one single method of incorporation of terms under a contract. Nevertheless, there are other means like, Notice and course of previous dealings. Based on this, the main questions of this paper centralized on: 1- what are the methods of incorporation of terms in English Law and Islamic jurisprudence 2- what is the mentioned legal systems approach for the onerous terms? Red hand rule of LJ Denning plays a great role in English contract law. On the other hand, there is no such principle in Islamic jurisprudence. The authors offered that, with a comparative study, onerous terms could be unleashed from strict maxim of volenti non fit injuria accepted by Islamic law.