چکیده:
تاثیر مسائل گوناگون اجتماع بر شاعران و نویسندگان، باعث پیدایش آثار ادبی شده است، نجیب محفوظ، به عنوان عضوی برجسته از جامعۀ مصر، کسی است که توانست رابطهای دو سویه با جامعۀ خود برقرار کند و بازتابدهندۀ ابعاد مختلف مضمونهای روانشناسی و جامعهشناسی موجود در محیط او، در آثارش باشد. البته نجیب محفوظ برای نیل به چنین هدفی، با طبقات مختلف اجتماع ارتباط برقرار کرده؛ و بدین صورت انعکاسگر واقعیتهای جامعه در داستانهایش شده است. ناگفته نماند که رمانهای نجیب محفوظ با فن زیرکانهای، به صورت دو لایه، یعنی سطحی و نمادین مطرح شده است که بخش نمادین آن با زبان رمز به بیان مسائل و دردهای ناشی از ورود افکار غربی و معضلات آن پرداخته است. نگارنده در مقالۀ پیشرو سعی کرده به صورت توصیفی-تحلیلی ابتدا به مسائل درون اجتماع، رمان سیاسی-اجتماعی، دزد و سگها بپردازد و در پایان پارهای از اسم شخصیتها و مکانها و اشیاء که به نظر رمزگونه میآید؛ مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
نقد جامعهشناسی رمان «دزد و سگها» اثر «نجیب محفوظ» دکتر فرهاد براتی لیلا کریمی چکیده تأثیر مسائل گوناگون اجتماع بر شاعران و نویسندگان، باعث پیدایش آثار ادبی شده است، نجیب محفوظ، به عنوان عضوی برجسته از جامعۀ مصر، کسی است که توانست رابطهای دو سویه با جامعۀ خود برقرار کند و بازتابدهندۀ ابعاد مختلف مضمونهای روانشناسی و جامعهشناسی موجود در محیط او، در آثارش باشد.
و بارها در طول رمان دیده میشود که نجیب محفوظ از زبان قهرمان داستان به بیان خیانتهای فاحش حکومتیان میپردازد در قسمتی از رمان، سعید مهران از رئوف علوان درخواست کار میکند و بعدها در سیر خطی داستان، خواننده متوجه میشود؛ میخواسته پرده از چهرۀ خبیث این نمایندۀ مردمی بردارد: «سعید با لحنی که در اعماقش ریشخندی قابل احساس بود؟ گفت: خیلی خوشحال میشوم اگر در مجلۀ تو به عنوان یک روزنامه نویس بتوانم کار کنم.
فقر فقر یکی از آسیبهای درون جامعۀ مصر عصر نویسنده است که دامن اغلب اجتماع را گرفته در رمان غیر از رئوف که خائنی بیش نیست کسی صاحب شغلی معقول نیست قهرمان داستان و استاد بیاظه و علیش و استاد تارزان و دیگر شخصیتهای مرد غیر از شیخ جنید از راه دزدی و قاچاق امرار معاش میکنند و دو شخصیت زن، یکی چون نبویه با همان روش سنتی، با باقی ماندن زیر چتر حمایتی مردی به عنوان شوهر کسب روزی میکند و دیگری چون نور با خودفروشی.