چکیده:
مفاهیمی چون حقوق شهروندی از مصادیق تجدد و نوگرایی در عصر حاضر محسوب می شود که بیشتر متاثر از اندیشه های غربی و به تاسی از زمینه های ذهنی، تحولات سیاسی و اجتماعی و تحولات دموکراتیک در اروپا در اندیشه و فرهنگ ایرانیان هم وارد شد و روشنفکران و نویسندگان ایرانی از این مفهوم در اثار و نوشته های خود استفاده کردند و بیش از هر چیز در اثار منثور معاصر نمود یافت. اداب اجتماعی با توجه به تعامل ادبیات با جامعه بخشی از درونمایه اثار منثور را به خود اختصاص داده اند. نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد محمد باقر خسروی انسانی وطن پرست و مشروطه خواهی معتدل بود و در اشعار خود نیز از این مضامین سخن به میان اورده است. اثار منثور معاصر بیشتر بر جنبه واقع گرایی نوشته شده و سعی داشته اند بیان واقعیت های جامعه را سرلوحه کار خود قرار دهند، نویسندگان دوره مشروطه بسیار به بیان آداب اجتماعی در داستانهایشان پرداخته و حجم بیان این اداب در اثار آنان بسیار زیاد است، اما هر چه به دوره انقلاب نزدیکتر می شویم.این حجم از اداب اجتماعی در رمان های فارسی رنگ می بازد و جایگاه کمتری دارد. حقوق شهروندی و اداب اجتماعی از جمله موضوعاتی است که با توجه به بافت اثار منثور در مضامین این نوع نوشته ها قرار می گیرند.
Concepts such as citizenship rights are among the instances of modernism and modernism in the present age Most influenced by Western ideas and in the context of the mental contexts, political and social developments, and democratic developments in Europe in Iranian thought and culture. And Iranian intellectuals and writers used this concept in their writings and writings And most of all, it appeared in contemporary prose. Social literature has been part of the prose effect due to the interaction of literature with society. The results of this study show that Mohammad Bagher Khosravi was a patriotic human being and a moderate constitution, and in his poems he has spoken of these themes. Contemporary prose effects have been written more on realism and have tried to make the realities of society at the forefront of their work, The authors of the constitutional era have expressed a great deal of social customs in their stories, and the volume of expression of these practices in their effects is enormous, But the closer we get to the revolution, the more of the social practice in Persian novels, and the less place.
خلاصه ماشینی:
com عزيز حجاجي استاديار دانشگاه آزاد اسلامي واحد بناب ، ايران فصلنامه علمي پژوهشي تاريخ (شاپا) ٢٠٠٨-٠٢٧١ سال ١٨شماره ٦٨ –صفحه ٣٨٧-٣٦٤ تاريخ دريافت : ١٤٠١/٢/٢٦ تاريخ پذيرش ١٤٠١/٣/٢٠ چکيده مفاهيمي چون حقوق شهروندي از مصاديق تجدد و نوگرايي در عصر حاضر محسوب مي شود که بيشتر متاثر از انديشه هاي غربي و به تاسي از زمينه هاي ذهني، تحولات سياسي و اجتماعي و تحولات دموکراتيک در اروپا در انديشه و فرهنگ ايرانيان هم وارد شد و روشنفکران و نويسندگان ايراني از اين مفهوم در اثار و نوشته هاي خود استفاده کردند و بيش از هر چيز در اثار منثور معاصر نمود يافت .
اثار منثور معاصر بيشتر بر جنبه واقع گرايي نوشته شده و سعي داشته اند بيان واقعيت هاي جامعه را سرلوحه کار خود قرار دهند، نويسندگان دوره مشروطه بسيار به بيان آداب اجتماعي در داستانهايشان پرداخته و حجم بيان اين اداب در اثار آنان بسيار زياد است ، اما هر چه به دوره انقلاب نزديکتر مي شويم .
واژه هاي کليدي: حقوق شهروندي،مشروطه ، رمان شمس ،طغرا ،محمدباقر خسروي مقدمه انسان در هر اجتماعي که زندگي مي کند به عنوان شهروندان جامعه ، از حقوقي برخوردار مي شود که رعايت ان توسط همنوعان و از همه مهمتر، سيستم حکومتي حاکم بر ان جامعه ، امري الزامي و انکارناپذير است .
حقوق شهروندي از جمله مفاهيمي است که در نظريات اجتماعي، سياسي و حقوقي جايگاه ويژه اي دارد و مورد توجه انديشمندان مکاتب و نظام هاي مختلف معرفتي و سياسي بوده است و هرکدام از متفکران از ديدگاه خود به بررسي و تبيين اين موضوع پرداخته اند.