چکیده:
روزه یکی از واجباتی است که اسلام برای مسلمانان در ماه مبارک رمضان تشریع کرده است، مگر افرادی که مریض یا مسافر باشند. پژوهش پیشرو به موضوع حکم روزه در سفر از دیدگاه قرآن کریم با توجه به آیه 183 سوره بقره پرداخته است که مسافر با محققشدن شرایط سفر، روزهاش دارای چه حکمی است: رخصت یا عزیمت؟ فقهای امامیه به پیروی از اهل بیت (ع) و برخی از صحابه و مفسران اهل سنت حکم به تحریم روزه در سفر کردهاند که همان عزیمت بر ترک روزه است؛ اما بیشتر فقهای اهل سنت باور دارند مسافر در گرفتن و نگرفتن روزه در سفر مخیر است و حکم به رخصت دادهاند. پژوهش پیشرو به نقد این دیدگاه میپردازد و تلاش شده است میزان اعتبار علمی این دیدگاه از نظر فقهی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان میدهد دیدگاه مطرحشده پذیرفتنی نیست؛ نیز با توجه به نقد این نظریه، نظر فقهای امامیه تأیید شده است. با توجه به اینکه امروزه با امکانات راحت در اختیار مردم مسافرت همراه با دشواری نیست، آیا باید در سفر روزه گرفت و نماز را کامل خواند؟ در جواب باید گفت فلسفه بطلان روزه مسافر مانند برخی دیگر از احکام بر ما پوشیده است، بلکه سختی در سفر در برابر احکام مسافر، حکمت است که با منتفیشدن آن حکم روزه مسافر همچنان باقی است؛ بنابراین سفرهای امروزی همراه با سختی باشد یا نباشد، نقش و تأثیری در حکم روزه مسافر نخواهد داشت. این پژوهش با روشی تحلیلی، توصیفی و اجتهادی انجام پذیرفته است.
الصیام هو واحد من الواجبات التی شرعها الاسلام للمسلمین فی شهر رمضان المبارک، ما لم یکن الشخص مریضا او مسافرا. البحث الحالی یتناول موضوع الصیام اثناء السفر من وجهه نظر القران الکریم، وذلک بناء علی ایه 183 من سوره البقره، وتسکشف حکم المسافر فی التعامل مع صیامه اذا تحققت شروط السفر: الرخصه ام العزیمه؟ الفقهاء الامامیین، باتباع اهل البیت (علیهم السلام)، وبعض الصحابه ومفسری اهل السنه، اصدروا فتوی بتحریم الصوم اثناء السفر، التی تکون العزیمه علی ترک الصیام؛ ولکن معظم فقهاء اهل السنه یعتقدون ان المسافر لدیه خیار بین الصوم وعدم الصوم، وقد اصدروا فتوی بالرخصه. هذه الدراسه تستعرض وتقیم هذا الرای وتسعی الی تقییم مدی اعتباره علمیا من وجهه نظر الفقه. نتايج البحث تشیر الی ان الرای المذکور غیر مقبول، وبعد تقییمه یکون رای الفقهاء الامامیین مویدا. نظرا بان السفر فی الوقت الحالی لم یعد صعبا بفضل التسهیلات المتاحه للافراد، هل یجب الصیام واداء الصلاه بکاملهما اثناء السفر؟ فی الجواب علی هذا السوال، یجب ان نقول ان فلسفه الغاء صیام المسافر، لا تزال غیر معلومه لنا، ولکن تعتبر الصعوبه اثناء السفر بالمقایسه مع احکام المسافر،حکمه وحتی اذا غابت، یبقی حکم صیام المسافر مکانه. فلذلک، فان السفر فی الوقت الحاضر، سواء کان صعبا ام لا، لیس له مکانه ولا یوثر علی حکم الصیام للمسافر. تمت هذه الدراسه باستخدام منهج تحلیلی ووصفی واجتهادی.