چکیده:
از مسائل حساسی که در نهجالبلاغه به چشم میخورد و به همان نسبت کمتر مورد توجه قرار گرفته، عوامل خیانتی است که مردم نسبت به حاکم جامعه اسلامی روا داشتهاند.این عوامل در حوزههای محتلفی در نهج البلاغه مطرح شده که اگر شناسایی نشده و از مسیر حرکت جامعه زدوده نشود، آسیبهای فراوانی بر پیکره نظام اسلامی و وضعیت مردم ایجاد خواهد کرد.داشتن درک صحیح از این مسائل باعث میشود در عصر غیبت معصوم با احراز شناخت دقیق از ولیّ فقیه به عنوان نائب امام معصوم، از بروز بحران و انحطاط جامعه اسلامی ممانعت نمود.عوامل اخلاقی، چون ناهماهنگی میان گفتار و عمل، عوامل سیاسی، مانند تاثیرپذیری ازحکام فاسد و گروههای منحرف اجتماعی و عوامل مادی، با محوریت دنیاگرایی از مهمترین عوامل خیانت مردم به حاکم اسلامی بوده است. دادههای اولیه با روش کتابخانهای گردآوری شده و به شیوه توصیفی-تحلیلی پردازش و تدوین گشته است.
Among the sensitive issues which stand out in Nahj al-Balagha, and, in spite of their sensitivity, are less paid attention to are the factors in betrayal that people consider justifiable against the ruler of Islamic society. Discussed in Nahj al-Balagha from different aspects, the factors, if not identified and removed from the direction in which society moves, will cause a great damage to the configuration of the Islamic system and people’s circumstances. Having an accurate understanding of those factors makes one prevent crisis outbreak and decadence of Islamic society in the age of the occultation of the Infallible, through precise recognition of the jurisconsult guardian (vali-yyifaqih) as deputy the infallible Imam. Moral factors such as disharmony between words and action, political factors such as susceptibility to corrupt rulers and perverted social groups, and material factors pivoting on worldliness has been among the most important factors in people’s betrayal of the Islamic ruler. Initial data were collected with the library research method and processed and codified in an analytic-descriptive way.
خلاصه ماشینی:
اینک این سوال مطرح می شود کـه بـه رغـم گـزینش حـاکم اسـلامی ازسوی اقشار مردم ، «چه عواملی موجب بی وفایی و خیانت آنان در برابر حاکم جـامع الشـرایط جامعه اسلامی گردید»؟جستجو و مطالعه در نهج البلاغه نشان می دهد که امام علیـه السـلام ، عوامـل متعدد و گوناگونی را به عنوان ریشه های خیانت مردم معرفی می نماید که در ابعـاد گونـاگون اخلاقی ، سیاسی و اقتصادی قابل طرح و بررسی است و در واقع ، هدف اصـلی محقـق در اثـر حاضر، کشف و ارائه و تحلیل این عوامل است .
٢. ١ ضرورت و اهمیت تحقیق کشف ریشه های خیانت مردمی در برابر حاکم جامعه اسلامی از گزاره های ارزشمند نهج البلاغه با پس زمینه های فکری قرآنی که توام با تجربه چند ساله حکومتی پرفراز و نشیب نیـز بـوده و قضایای آن قابلیت عصری سازی و کاربردی کردن نیز دارند، موجب می گردد تا در دوران غیبت معصوم و بروز فتنه های آخرالزمانی ، نه تنها جایگاه ولی فقیه در مقام حاکم اسـلامی بـه خـوبی شناخته شود که خود امری بسیار حائز اهمیت در حفظ ارکان جامعه اسـلامی و نظـام سیاسـی کشور به شمار می رود، بلکه مردم با مشکلات و بحران های سیاسی اجتماعی معاصر که ناشـی از توطئه های دشمنان نفوذی داخلی و خـارجی اسـت ، آشـنا شـده و روش تقابـل بـا فتنـه هـا را دریابند.